Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

De algemene dekkingsmiddelen onderscheiden zich van andere dekkingsmiddelen doordat ze vrij aan te wenden zijn. Zij vormen de financiële dekking van de negatieve saldi op de programma's 1 tot en met 7 en het overzicht Overhead. De belangrijkste algemene dekkingsmiddelen zijn:
•        De algemene uitkering uit het Gemeentefonds
•        Inkomsten uit de belastingen

Aan algemene uitkering is in 2021 € 230 mln. ontvangen: € 229,7 mln. voor het jaar 2021 zelf en € 0,3 mln. als bijstelling van de uitkeringen over 2020 en 2019.
De belangrijkste gebeurtenissen voor wat betreft de hoogte van de algemene uitkering zijn de volgende:

Accres en opschalingskorting
Het accres (groei van de algemene uitkering) voor 2021 is, net als in 2020, vanwege COVID-19 bevroren volgens de cijfers die waren opgenomen in de voorjaarsnota 2020 van het rijk. Daarnaast is de ophoging van de opschalingskorting voor 2021 opgeschort. De opschalingskorting is een efficiencykorting die in 2015 aan gemeenten is opgelegd met daarbij de beleidswijziging dat alle gemeenten zouden opschalen naar 100.000+ gemeenten. De beleidswijziging is van tafel gehaald, maar de korting loopt op tot bijna € 1 mld. 

Jeugdzorg
Vanwege de langdurige discussie tussen het rijk en gemeenten over de compensatie van kosten jeugdzorg is in 2021 door de zogenoemde commissie van Wijzen in arbitrage uitspraak gedaan dat het Rijk de tekorten van de gemeenten van dekking moet voorzien. Hierop heeft het Rijk voor 2021 een extra compensatie gegeven van landelijk 457 mln. (€ 4 mln. voor Zoetermeer) en is de afspraak gemaakt dat er binnen de vijfhoek (rijk, gemeenten, zorgaanbieders, cliënten en professionals) een Hervormingsagenda wordt opgesteld. Belangrijkste doel van deze Hervormingsagenda is het verbeteren van de hulpverlening en een betere beheersing van het jeugdstelsel. Het is niet gelukt deze agenda in 2021 af te ronden. 

COVID-19
In 2021 is € 7,1 mln. ontvangen voor compensatie van de COVID-19-kosten. Hiertegenover staan hogere kosten of lagere baten op diverse programma’s. Een totaaloverzicht op de Covid-19-inkomsten en uitgaven staat weergegeven in bijlage 6 Financiële effecten COVID-19.

De belastingopbrengsten van afgerond € 37 mln. bestaan uit de OZB, de hondenbelasting, de toeristenbelasting en precario. In 2021 is vanwege COVID-19 geen belasting geheven op terrassen. De toeristenbelasting is vanwege COVID-19 ook lager dan geraamd, omdat er minder bezoekers in Zoetermeer geweest zijn.

Treasury
Op het onderdeel Treasury worden de werkelijke rentelasten en -baten opgenomen. De rentebaten betreft de rente op startersleningen. Er is sprake van een zeer lage marktrente waardoor de rentelasten laag zijn. Daarnaast is vanwege de verkoop van Eneco in 2020 er geen noodzaak om extra leningen aan te gaan. Ook hierdoor zijn de renteasten beperkt. In de paragraaf financiering is dit nader toegelicht.

Beleggingen
In 2021 is voor € 8,9 mln. cumulatief preferente aandelen gekocht van Stedin. Er is € 0,6 mln. aan dividend ontvangen van Stedin. Dit betreft dividend over 2020 en rente op de cumulatief preferente aandelen over 2021.

Dekking eenmalig Concern
Op deze post zijn de reservemutaties verwerkt volgens de geraamde mutaties. Het betreft grotendeels de overheveling van de middelen uit de reserve Enecogelden naar het Fonds Zoetermeer 2040 (€60 mln.). Daarnaast zijn hier de kosten voor COVID-19 gedekt.