Onderhoud kapitaalgoederen

De instandhouding van de kapitaalgoederen is in de gemeente Zoetermeer vastgelegd in beheerplannen, waarin het meerjarig onderhoudsprogramma en de daarbij behorende financiële middelen zijn opgenomen. In de beheerplannen is ook het gewenste kwaliteitsniveau van de voorziening vastgelegd. Hierna wordt per categorie ingegaan op het onderhoud van de kapitaalgoederen. De volgende categorieën worden behandeld:
·    Openbare ruimte (wegen, water, groen) 
·    Riolering
·    Ondergrondse inzamelmiddelen
·    Begraafplaatsen
·    Gebouwen
·    Beeldende Kunstobjecten

De kosten groot onderhoud zijn:

Omschrijving	Begroot	Realisatie
Openbare ruimte	€ 8.062.380	€ 6.656.221
Riolering	€ 2.048.199	€ 1.909.628
Ondergrondse inzamelmiddelen	€ 39.797	€ 66.998
Begraafplaatsen	€ 0	€ 0
Gebouwen	€ 3.254.416	€ 1.815.182
Beeldende kunstobjecten	€ 122.000	€ 112.817

Jaarlijks wordt bijna € 30 mln. geïnvesteerd in het onderhoud van de openbare ruimte. Hiertegenover staat de waarde van de openbare ruimte (wegen, fietspaden, bomen, speeltoestellen en riolering) die ongeveer € 1,5 miljard vertegenwoordigt.

In 2021 is door het minder kunnen uitvoeren van groot onderhoud € 1,72 mln. toegevoegd aan de egalisatiereserve Groot Onderhoud Bovengronds. 

Ook bij de investeringen is een voordeel van € 4,16 mln. welke als volgt is onderverdeeld:

• Een voordeel van € 1,62 mln. op het investeringsbudget asfalt;
• Een nadeel van € 0,06 mln. op het investeringsbudget elementen verharding- vervanging;
• Een voordeel van in totaal € 2,19 mln. op de investeringsbudgetten bruggen. Dit is onder te verdelen in een voordeel op de houten bruggen van € 2,87 mln., een voordeel op de stalen bruggen van € 0,05 mln. en een nadeel bij de betonnen bruggen van € 0,74 mln. Het verschil in besteding tussen de budgetten voor houten, stalen en betonnen bruggen is ontstaan door een eerdere wijziging vanwege duurzaamheid- en veiligheidsoverwegingen, waarbij is gekozen om de houten bruggen te vervangen door betonnen en stalen bruggen;
• Een voordeel van € 0,41 mln. op de personeelskosten van de investeringen. Deze afwijking wordt veroorzaakt doordat de "maximale haalbare uitvoering" in 2021 lager blijkt dan begroot, waardoor niet alle werkzaamheden konden worden uitgevoerd. De maximaal haalbare uitvoering wordt begrensd door personeelsbezetting (bij gemeente en aannemer), Flora/Fauna (broedende vogels), voorbereiding, vergunningen en levertijden materialen (effect van COVID-19 pandemie). De werkzaamheden schuiven door naar 2022.

Omschrijving beleidskader
Volgens de Wet milieubeheer geeft de gemeente in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) aan op welke wijze zij haar wettelijke taak voor een doelmatige inzameling en transport van afvalwater wil uitvoeren. Het plan is gericht op een duurzame instandhouding van een goed werkende riolering. In 2016 is het geactualiseerde Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) vastgesteld door de raad. In 2022 wordt dit GRP geactualiseerd door het Programma Water. 

Voorziening Grootonderhoud Ondergronds (VGO)
In 2021 is er € 0,14 mln. minder uitgegeven dan begroot. Dit komt omdat er minder rioolvervanging heeft plaatsgevonden door middel van een open sleuf. 

In 2021 is 7,2 km. riolering gerelined. Daarnaast is 0,1 km. riolering met een open sleuf opnieuw gelegd in het Kramerplan vanwege terugkerende verstoppingen. Totaal is de geschatte programmering van 7 km. riolering in het vigerende GRP met 0,3 km. overschreden. Door het ontbreken van een uitvoeringsbestek voor de aanleg door middel van een open sleuf is er meer gerelined. De diverse werken in open sleuf worden de komende tijd geclusterd tot een groter uitvoeringsbestek, zodat deze in 2023 worden uitgevoerd.

Omschrijving algemeen beleidskader
De kosten van het groot onderhoud van de ondergrondse inzamelmiddelen ten behoeve van afvalinzameling verlopen niet gelijkmatig over de jaren. In het bestedingsplan groot onderhoud staan de kosten voor de komende jaren geraamd. Om een constante lastenraming in de begroting te hebben, wordt hiervoor de voorziening afvalstoffenheffing gebruikt.

Uitvoering
In 2021 was er € 39.797 begroot voor het vervangen van displays van de bedienzuilen van de ondergrondse containers. Er zijn meer displays vervangen dan begroot, hierdoor is er € 27.201 meer uitgegeven aan het groot onderhoud.

Overige ontwikkelingen voorziening afvalstoffenheffing
Naast de kosten voor groot onderhoud zou een deel van de voorziening gebruikt worden voor de invoering van het nieuwe afvalbeleidsplan. Door het referendum over het afvalbeleidsplan dat in maart 2022 plaatsvindt, zijn er in 2021 geen invoeringskosten. Dit geeft een voordeel van € 595.000.

Voor de begraafplaatsen zijn de ‘Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen’ (2020) en de ‘Uitvoeringsbesluiten gemeentelijke begraafplaatsen’ (2020) leidend.

In 2011 is een investeringsbudget van € 3,3 mln. beschikbaar gesteld om in de toekomst voldoende begraafmogelijkheden te kunnen waarborgen en is in de afgelopen jaren een uitbreiding van de begraafplaats gerealiseerd, genaamd ‘Parkgebied’. Hier zijn particuliere tweepersoonsgraven, kindergraven en islamitische graven aangelegd. Mede door het verzoek van de raad (motie 1609-01 ‘urn en as’) om meer mogelijkheden aan te bieden om as te bestemmen, is hier ook een urnentuin aangelegd. De as kan worden bijgezet in urnengraven of urnengraven met een zuil. Er zijn gedenkzuilen geplaatst waar nabestaanden kunnen worden herdacht. In 2020 is een asverstrooischaal aan de urnentuin toegevoegd. De gebouwde voorzieningen op de begraafplaatsen zijn op basis van kapitaallasten gefinancierd. De kosten voor het ruimen en onderhoud van de begraafplaats en gedenktekens worden gedekt uit de voorziening afkoopsommen onderhoud graven. Door het ruimen ontstaat er weer ruimte op de begraafplaats. In 2021 heeft een reguliere ruiming van algemene graven voor volwassenen plaatsgevonden. Hieraan voorafgaand is het verzamelgraf opgeschoond.

Zoetermeer vindt het belangrijk dat het gemeentelijk vastgoed van voldoende kwalitatief niveau is en optimaal gespreid over de stad, zodat de activiteiten die bijdragen aan de ambitie en doelstellingen van de gemeente kunnen worden gehuisvest. Denk aan onderwijs, sport, sociaal, cultuur en ook ambtelijke huisvesting. 

Bij structurele leegstand worden gebouwen afgestoten en bij huisvestingsvragen, waarvoor binnen de bestaande vastgoedportefeuille geen passende huisvesting beschikbaar is, worden nieuwe gebouwen ontwikkeld of aangetrokken. Verduurzaming en het toegankelijk maken van het vastgoed is een belangrijk speerpunt. Hiertoe zijn in 2021 zonnepanelen geplaatst op locaties Rakkersveld en het Oostpunt.  De Vastgoednota is in concept gereed en wordt in 2022 aan de raad aangeboden.

Huurders hebben in 2021 wederom een zwaar jaar achter de rug door de aanhoudende corona-pandemie. De afdeling vastgoed ondersteund deze huurders door het verstrekken van huurkortingen en blijft in contact met huurders voor het treffen van een passende oplossing indien nodig.

• Onderwijs:
  • Er ligt een concept kadernotitie en IHP-PO. Deze zullen in het komend jaar (2022) aan de raad aangeboden worden.
  • Kadernotitie VO is in concept gereed. Bestuurlijke behandeling volgt.
  • In 2021 is de nieuwbouw van het IKC aan de Moerbeigaarde 58 grotendeels gerealiseerd.
• Sport
  • Afronding renovatie sporthal de Limiet
  • Realisatie beachaccommodatie Buytenpark
  • Start bouw nieuwe zwembad
  • Het gezamenlijk ontwerp van de was- en kleedaccommodatie en kantine van FC Zoetermeer is in 2021 afgerond. De verwachting is dat de aanbesteding van de aannemer en start bouw in 2022 zal plaats vinden. 

Sociaal-Cultureel

• In 2021 is Franx (Terra Art Projects) opgeleverd
• In 2021 is de voor de verbouw van Stadsboerderij De Balijhoeve een aannemer gecontracteerd en is gestart met de verbouw van de Stadsboerderij.
• Locatieonderzoek afgerond ten behoeve van Poppodium Boerderij
• Er is een start gemaakt met de ombouw van bibliotheekvestiging Rokkeveen tot mini-Forum.
• In 2021 is samen met samenwerkingsverband InZet een gebruikswijziging van de ontmoetingsruimtes gerealiseerd: van incidenteel gebruik naar mono gebruik. 

Ambtelijke huisvesting

• Start uitwerking Het Nieuwe Werken 2.0 
• Pop-up prikpost Stadhuis forum in verband met vaccinatie COVID-19
• In 2021 is er voor de nieuwbouw van de brandweerkazerne een architectenbureau gecontracteerd en is gestart met de ontwerpuitwerking.

Vanaf 2020 lopen de reguliere uitgaven voor het onderhoud van beeldende kunst niet meer via een reserve, maar zijn deze kosten verwerkt in de exploitatie. Op basis van ervaringscijfers is na aanbesteding in 2018 een raamovereenkomst voor onderhoud van beeldende kunst in de openbare ruimte gesloten. Deze overeenkomst voorziet in reguliere schoonmaak, klein onderhoud, groot onderhoud en calamiteiten m.b.t. beeldende kunst in het openbaar gebied. Ook enkele bijzondere objecten (fonteinen, geurtuin, en dergelijke) lopen aparte contracten. Binnen het budget is beperkt ruimte om kleine (onvoorziene) schades te herstellen. 
Vanaf 2021 wordt ook incidenteel budget opgenomen via de reserve BKOR voor de zogenoemde ‘kunstspecials’: eenmalige renovaties en restauraties die niet onder het reguliere onderhoud vallen. Het gaat bijvoorbeeld om het verhelpen van grotere schades, hergebruik van kunstwerken uit onder meer gesloopte (school)gebouwen en om verbetering van de visuele kwaliteit en verduurzaming van kunstwerken (onder meer door toepassing van LED-licht en andere duurzame materialen). Incidentele onttrekkingen voor de kunstspecials worden separaat aan de raad voorgelegd.