Er zijn steeds meer zorgen over het verharden van criminaliteit onder de jeugd. Er is sprake van rivaliserende jeugd en excessief geweld waarbij de hybride straatcultuur (offline en online) een belangrijke rol speelt. Het gebruik en het bij zich dragen van wapens zijn een groot risico voor de veiligheid van de omgeving van deze jongeren en de inwoners van de stad. Het fenomeen rivaliserende jeugd en excessief geweld in de hybride straatcultuur is relatief nieuw. Er wordt sinds 2021 ingezet op het vergroten van de kennis en kunde rondom dit fenomeen en er is een netwerkaanpak gestart van de Zoetermeerse jongeren die hiermee in verband gebracht worden. De problematiek is geen lokaal probleem en daarom is er een regionale samenwerking met Den Haag en Delft aangegaan om deze problematiek breder aan te pakken.

Problematische jeugd(groepen) worden integraal en multidisciplinair aangepakt waarbij zowel aandacht is voor de individuele situatie van de jongeren als de mogelijke groepscontext. Partners vanuit de strafrecht-, zorg- en bestuurlijke keten werken samen. Daarnaast is preventie een speerpunt. De jeugdmarshall houdt zich sinds medio 2021 bezig met de veiligheid op de VO- en MBO-scholen. Zoetermeer neemt deel aan het project Dealbreakers en het Actieplan Wapens en Jongeren. Beide hebben vooral een preventief karakter. 

Het intensieve coachingstraject Integrale Persoonsgerichte Toeleiding naar Arbeid (kortweg: IPTA) wordt voortgezet om jongeren die dreigen af te glijden in criminaliteit preventief te kunnen aanpakken. Door medefinanciering vanuit het sociaal domein wordt IPTA domeinoverstijgend geborgd. Daarnaast wordt in samenwerking met het ministerie van J&V gestart met de pilot Re-integratie officier. Deze richt zich op de doelgroep (ex-) gedetineerde geweldplegers van 18 tot 27 jaar met hardnekkige multiproblematiek. 

De toename van zichtbare uitingen van allerlei vormen van extremisme en (gewelddadig) activisme zet door. De aanpak beweegt vanaf het begin mee met het veranderende speelveld. Daarbij horen ook het maatschappelijk debat en veranderende regelgeving over bijvoorbeeld privacy en proportionaliteit. Intern en in nauwe samenwerking met alle betrokken partners hebben deze aspecten de volle aandacht.

Met de grotere diversiteit in verschijningsvormen van maatschappelijk ongenoegen en extremistische uitingen, wordt ook de casuïstiek steeds diverser. De samenwerking met alle partners blijft dan ook belangrijk. Het gaat dan o.a. om de politie, het OM, reclassering, Dienst Justitiële Inrichtingen als het gaat om gedetineerden, jongerenwerk, scholen, maatschappelijk werk en andere zorg- en hulpverleningsorganisaties. Deze samenwerking is binnen het Zorg en Veiligheidshuis waar dat moet en lokaal waar dat kan. 

Trainingen voor professionals en voor ouders blijven onderdeel uitmaken van de aanpak. Voor professionals zijn er basistrainingen gericht op signalering en verdiepingstrainingen op allerlei thema’s. Voor ouders gaat het om trainingen om de weerbaarheid in de opvoeding tegen extremistische beïnvloeding te vergroten. Met financiële steun van het rijk wordt een interventie aangeboden op scholen om jongeren  weerbaarder te maken tegen online beïnvloeding. Aanvullend daarop voert het jongerenwerk een interventie uit die gericht is op hetzelfde thema, maar waarbij jongeren die extra kwetsbaar zijn voor beïnvloeding intensiever worden begeleid.

In het Zoetermeerse Coalitieakkoord 2022-2026 ‘Samen doen wat nodig is’ heeft ondermijning een hogere prioriteit gekregen. De aanpak van ondermijning wordt hiermee bestendigd en geïntensiveerd. Het doel van de Zoetermeerse aanpak van ondermijning is het voorkomen, signaleren en aanpakken van ondermijnende criminaliteit, door via integrale samenwerking initiatieven te ontplooien die de weerbaarheid van de stad versterken en instrumenten in te zetten om concrete ondermijning aan te pakken.

De focus van de Zoetermeerse aanpak ligt in beginsel bij het aanpakken van ondermijning op bedrijventerreinen en in de horeca. Dit zijn de branches en gebieden waarvan gebleken is dat er veel sprake is van ondermijning, bijvoorbeeld vanwege het aantal aangetroffen drugslabs op bedrijventerreinen. Voor bedrijventerreinen geldt ook dat er veel gelegenheid voor ondermijning lijkt te zijn. Dit heeft onder andere te maken met de gunstige ligging bij de A12 en de vele afgelegen plekken waar criminelen in de anonimiteit kunnen handelen. 

In 2023 blijft de Zoetermeerse aanpak zich richten op het weerbaarder maken van de stad, bijvoorbeeld door:
o    adequaat gebruik te maken van de Wet Bibob, zodat malafide ondernemers niet gefaciliteerd worden door de gemeente;
o    zichtbaar te zijn en meer toezicht te houden op bedrijventerreinen;
o    te werken aan bewustwording en meldingsbereidheid onder inwoners en ondernemers.

Overige doelstellingen zijn:
1. Handhaving van regels voor de bebouwde (leef)omgeving. Dit geeft invulling aan de wens en aan de taak om overeenkomstig de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) te handhaven.
2. De gemeente is op het gebied van rampen en crisisbeheersing in staat de directe en indirecte gevolgen van een ramp of crisis te voorzien en beheersen. Bewoners zijn geïnformeerd over de risico’s zodat zij weten wat zij zelf kunnen doen ter voorbereiding op een ramp of crisis.