Het versnellen van de energietransitie en behoud en verbetering van groen en biodiversiteit zijn grote opgaven. Het programma Duurzaam en Groen Zoetermeer richt zich hierop. Voor Zoetermeer betekent dit concreet drie dingen. Ten eerste energiebesparing stimuleren, ten tweede de opwek van duurzame energie (met name zonnestroom) te stimuleren en ten derde en het gebruik van aardgas te vervangen door het gebruik van duurzame energie (energietransitie). Energiearmoede en dalende koopkracht in het algemeen maakt de aanpak nog urgenter. 

Daarnaast streven we naar het verhogen van de waarde van het groen door het  vergroten van de biodiversiteit, bijvoorbeeld door het maaibeheer verder aan te passen zodat de verschillende groengebieden de kans krijgen helemaal tot bloei te komen en meer te beleven valt in het groen. 

Het programma wordt geactualiseerd aan het nieuwe collegeakkoord en Zoetermeer 2040. Ook start de inzet van het duurzaamheidsfonds. 

De belangrijkste acties voor de energietransitie in 2023 zijn:
•    uitvoering van kleine energiemaatregelen bij huishoudens met energiearmoede;
•    ondersteuning van particuliere huiseigenaren (buurtinitiatieven, VvE’s, individueel) met energiebesparing, opwek van stroom en aardgasvrije verwarming;
•    het faciliteren en stimuleren van zonnecentrales op daken en langs infrastructuur; 
•    de gunning van een aardgasvrij energiesysteem voor 1100 woningen in Palenstein. 
Het energieloket zorgt voor de onafhankelijke advisering en ondersteuning van particuliere huiseigenaren. Bij de plannen en acties wordt zoveel mogelijk wijkgericht met andere acties, projecten en programma’s samengewerkt om synergie en efficiency te bevorderen. 

De gemeente zal actief participeren en lobbyen binnen G40, VNG en Energy Cities voor het creëren van optimale condities op lokaal niveau voor de energietransitie. Daarnaast werken gemeenten nauw samen binnen de MRDH (metropoolregio Rotterdam / Den Haag) aan de uitvoering van de regionale energiestrategie Rotterdam Den Haag. 

Door in te zetten op het verhogen van biodiversiteit en het verbeteren van de verbindingen tussen stad en land wordt de beleving van groen vergroot. Voor het optimaal inzetten van de middelen zoeken we samenwerking met de provincie, de regiogemeenten, de hoogheemraadschappen en de landschapstafel Duin, Horst en Weide en de gebiedstafel Buytenhout. Lokaal werken we samen met natuurverenigingen en ondernemers.  

Doelen voor het huishoudelijk afval zijn verminderen van de hoeveelheid restafval en verhogen van het percentage gescheiden afvalstromen (en daarmee de recycling). Zoals de grafiek voor trendindicator ‘aantal kilogram restafval per inwoner’ toont, leidt het huidige “oude” afvalbeleid tot een beperkte daling van de hoeveelheid restafval. De Zoetermeerse doelstelling om elk jaar minder restafval ten opzichte van het voorgaande jaar te krijgen wordt meestal net gehaald. Voor het realiseren van (verdere) afvalreductie en afvalscheiding is afvalbeleid nodig. Omdat het afvalbeleidsplan uit 2020 n.a.v. het referendum in 2022 is ingetrokken, moet er nieuw beleid worden voorbereid. De eerste voorbereidingen hiervoor (te beginnen met een inwonerpeiling en een onderzoek naar na- en bronscheiding) zijn in 2022 getroffen. In 2023 wordt hieraan verder gewerkt.