Werk brengt mensen tot ontplooiing doordat talenten worden benut en mensen actief bijdragen aan de maatschappij. Werk heeft daarbij veel positieve effecten zoals een betere (mentale) gezondheid, het voorkomen van schulden en eenzaamheid. We onderkennen het grote belang van vrijwilligerswerk en mantelzorg. Voor mensen met een arbeidsbeperking en statushouders wordt actief ondersteuning geboden om te participeren op de arbeidsmarkt. 

Arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal
Er is sprake van een ongekende krapte op de arbeidsmarkt. De verwachting is dat deze krapte de komende jaren aanblijft. Daarom heeft het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid het actieplan ‘Dichterbij dan je denkt’ gelanceerd om op korte termijn de krappe arbeidsmarkt te benutten om extra mensen die nu langs de kant staan naar (parttime) werk of een leerwerktraject te begeleiden. Dit actieplan sluit goed aan bij onze ambitie om mismatches tussen werkzoekenden en werkgevers te verminderen. Concrete acties worden opgenomen in het nog op te stellen (jaarlijkse) Uitvoeringsplan Zuid-Holland Centraal 2023.

Daarnaast staat 2023 in het teken van de voorbereiding op de structurele hervorming van de arbeidsmarkt, waaronder het toegankelijker maken van de dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden. Diverse rapporten (waaronder van commissie Borstlap en de SER) pleiten al langer voor deze hervormingen. Daarom heeft het kabinet in haar coalitieakkoord opgenomen, dat ze de arbeidsmarktinfrastructuur uitbreiden om de overgang van werk-naar-werk en van uitkering-naar-werk te stimuleren. Onderdeel hiervan zijn instrumenten voor om- en bijscholing die de overstap naar tekortberoepen ondersteunen. Ook komt er per arbeidsregio een herkenbare plek waar alle vragen over werk en ontwikkeling kunnen worden gesteld (met de werktitel ‘Regionaal Werkcentrum’), waarin de geleerde lessen van het Regionaal Mobiliteitsteam worden meegenomen. Van de partijen die actief zijn op de arbeidsmarkt (o.a. UWV, gemeenten, sociale werkbedrijven, onderwijs, vakbonden, werkgeversorganisaties, uitzendbureaus) wordt gevraagd om intensiever en vooral zonder schotten samen te werken. Hiertoe worden de samenwerkingsafspraken en financieringsstromen zowel op landelijk als op regionaal niveau tegen het licht gehouden en mogelijk aangepast.

Inzet re-integratie 2023
Via werkbedrijf De Binnenbaan worden mensen ondersteund bij hun re-integratie op de arbeidsmarkt. De dienstverlening bij De Binnenbaan richt zich, in lijn met de kadernota ‘Meedoen met meerwaarde’, vooral op mensen met een groot ‘escalatierisico’. Dit zijn mensen waarbij het beroep op aanvullende zorg- en dienstverlening zal toenemen als we niets doen. De inzet van de gemeente is hiermee allereerst gericht op het behalen van maatschappelijk rendement en in de tweede plaats op financieel rendement. In 2023 continueren we deze inzet.
De Binnenbaan werkt met het re-integratietraject de Startbaan waarin kandidaten werkervaring en arbeidsritme opdoen op verschillende werkplekken bij verschillende bedrijven en intern bij De Binnenbaan. Met een maatschappelijke kosten-batenanalyse wordt het rendement van de Startbaan onderzocht. Om de dienstverlening verder te versterken werkt De Binnenbaan aan de ontwikkeling van het vakmanschap van de professionals. Eén van de concrete projecten is de implementatie van het project Van kijken naar Zien. Ook doet De Binnenbaan in samenwerking met de Erasmus Universiteit mee aan een onderzoek naar de impact van laaggeletterdheid in relatie tot re-integratie. 

In samenwerking met De Binnenbaan bezien we in 2023 de mogelijkheden om het SEBO (Sociaal Economisch Betrokken Ondernemen) keurmerk te versterken en extra onder de aandacht te brengen bij werkgevers. De gemeente zet via het Werkgeversservicepunt (WSP) ZHC stevig in op de ambitie uit het coalitieakkoord om het voor werkgevers aantrekkelijker te maken om iemand aan te nemen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit gebeurt door het voordragen van passende kandidaten, het geven van advies en informatie (bijvoorbeeld over subsidiemogelijkheden en wet- en regelgeving), het stimuleren van inclusief werkgeverschap (bijvoorbeeld door functiecreatie) en het, in samenwerking met het onderwijs, opzetten van bedrijfsscholen en leerwerktrajecten.

Inburgering
In het nieuwe inburgeringsstelsel hebben gemeenten de regie over de inburgering. Het uitgangspunt van de nieuwe wet is om mensen/inburgeraars zo snel mogelijk te laten participeren (het liefst met betaald werk) en te laten integreren. Op dit front werken we samen met De Binnenbaan en taalaanbieders. Tezamen met de inburgeraar wordt een Plan Inburgering en Participatie opgesteld op basis waarvan wordt gewerkt aan een zo snel en goed mogelijke integratie in de Zoetermeerse samenleving.
Naast nieuwkomers die onder de nieuwe wet vallen, blijft er ook volgend jaar nog een groep inburgeraars bestaan die vallen onder het oude stelsel van de wet inburgering 2013. Voor de mensen die inburgeringsplichtig zijn geworden onder het oude stelsel, is een eenmalige scan uitgevoerd om na te gaan óf extra ondersteuning richting werk of participatie nodig is en zo ja, welke. Het AMIF (Asiel, Migratie en Integratiefonds) heeft inmiddels een subsidie beschikbaar gesteld voor integratieprojecten voor deze inburgeringsplichtigen onder het oude stelsel. Door hier een beroep op te doen kunnen we in 2023 verder aan de slag met de uitkomsten van de scan.
In de programmabegroting zijn we uitgegaan van de cijfers van 2022. Vanuit het rijk is voor 2023 een verhoogde opgave van asiel tot integratie aangekondigd. Concretisering van de daadwerkelijke aantallen volgt in het najaar. Verwachting is dat er met ingang van 2023 een aanzienlijke verhoging van de taakstelling is en dus ook een toename van het daaraan gekoppelde benodigde budget voor de inburgering.