We ondersteunen inwoners die rondom de armoedegrens leven of die kampen met ernstige geldzorgen of problematische schulden. De problematiek is complex en raakt andere gebieden, zoals (mentale en fysieke) gezondheid, onderwijs, wonen, werken, opvoeding en veiligheid. Bovendien staat de bestaanszekerheid verder onder druk door de hoge energieprijzen, krappe woningmarkt en hoge inflatie. We kijken dus integraal naar de problematiek van de inwoners, bijvoorbeeld in een combinatie van zorg, werk, schuldhulpverlening en armoede-ondersteuning. Mensen kunnen een beroep doen op regelingen, bijzondere bijstand en inkomensondersteunende voorzieningen die bijvoorbeeld meedoen aan sport en cultuur, bevorderen.

Inkomensondersteuning/armoedebeleid
De gemeente heeft een breed palet aan gemeentelijke inkomensondersteunende voorzieningen. Denk aan: de collectieve zorgverzekering voor mensen met een laag inkomen, de ZoetermeerPas, de kindpas en de schoolspullenpas via Stichting Leergeld, bijzondere bijstand, energietoeslag en kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Deze voorzieningen dragen bij aan het beperken van (de gevolgen van) armoede en financiële problemen en daarom blijven we hier voldoende middelen voor inzetten. Enorme waarde hebben ook de partners, zoals partners die huishoudens in absolute basisbehoeften materieel ondersteunen, zoals de Voedselbank en Stichting urgente noden Zoetermeer.

Steeds meer huishoudens hebben moeite met rondkomen (zowel huishoudens met sociaal minimum als daarboven, tot zelfs een brede groep middeninkomens). Waar we de kans krijgen spreekt het college het rijk aan, om hiervoor structurele oplossingen te bieden, gericht op een werkelijk toereikend sociaal minimum en ervoor te zorgen dat werken daadwerkelijk loont. Het college onderzoekt of en in hoeverre voor inkomensondersteunende voorzieningen uitgegaan kan worden van besteedbaar inkomen, in plaats van inkomen.  Het gaat er immers om of huishoudens voldoende middelen hebben om in hun bestaan te kunnen voorzien. En we weten dat (financiële) bestaansonzekerheid zich niet beperkt tot de allerlaagste inkomensgroepen. Het college informeert de gemeenteraad in 2024 over de bevindingen van het onderzoek om hier vervolgens met de gemeenteraad over te kunnen spreken.
Omdat het vraagstuk voor alle gemeenten van belang is, heeft het college dit vraagstuk ook aan de orde gesteld in de kerngroep Armoede en Schulden waar Zoetermeer zitting in heeft. Het college brengt dit onderwerp ook ter sprake bij andere gremia zoals VNG en Divosa. Dit vraagstuk speelt in een periode waarin een nog te kiezen kabinet zich moet buigen over de adviezen van de commissie sociaal minimum, om bestaansonzekerheid in Nederland meer structureel op te lossen. 

Het Geldpunt is opgericht met als doel een toegankelijk loket te zijn waar mensen terecht kunnen voor vragen over geldzaken en informatie over gemeentelijke ondersteuning via bijvoorbeeld de eenmalige energietoeslag. Het college beziet op basis van een evaluatie of en hoe de inzet via het geldpunt gecontinueerd zal worden in 2024.

Schuldhulpverlening
Het beleid is gericht op preventie, voorlichting en samenwerking. We werken samen met (gespecialiseerde) partijen, vrijwilligersorganisaties en maatschappelijke partners. We experimenteren met de integrale aanpak van schulden zoals via het project Vindplaats verborgen schulden (onderdeel van het Programma Sociale Innovatie. Hierbij werken we samen met werkgevers aan vroegsignalering en preventie. We hebben de afgelopen jaren in het bijzonder geïnvesteerd in goede dienstverlening waarbij we rekening houden met het effect van stress en met impactvolle levensgebeurtenissen zoals het verlies van werk of een echtscheiding. Daarbij is ook aandacht voor laaggeletterdheid, een van de oorzaken en versterkende factoren voor schulden en armoede. 
We zorgen voor een passend aanbod voor de schuldhulpverlening, goede begeleiding, instrumenten voor effectievere schuldhulp, nazorg en het vergroten van financiële zelfredzaamheid. Ook voor ondernemers omdat na de coronacrisis nog veel zelfstandig ondernemers kampen met coronaschulden.

In 2024 focussen we voor schuldhulpverlening vooral op:

  • Preventie en vroegsignalering: naast brede campagnes en gerichte communicatie aan doelgroepen zoals jongeren, organiseren we financiële educatie (in lijn met motie 2306-77A) zodat mensen (van jongs af) de juiste financiële keuzes kunnen maken. We ontwikkelen een aanpak in samenwerking met basisscholen en breiden die uit naar scholen in het voortgezet onderwijs en het mbo.  
  • Bij vroegsignalering ligt de focus op het efficiënter inrichten van de aanpak en op intensivering van het telefonisch klantcontact om het bereik te verhogen. De verwachting is dat de hulp laagdrempeliger wordt ervaren en mensen daardoor meer bereid zullen zijn om het hulpaanbod te accepteren. 
  • Het project Vindplaats verborgen schulden wordt begin 2024 afgerond en geëvalueerd.
  • Ervaringsdeskundigen: wie zelf in de schulden zat, kan anderen vanuit die ervaring helpen. We maken een plan om de bijdrage van ervaringsdeskundigen structureler in te zetten en verwerken hun input bij de uitvoering van de schuldhulpverlening en de communicatie. 
  • Begeleiding en nazorg: nu de aflostermijn van een schuldregeling verkort is naar 18 maanden, krijgen mensen sneller perspectief op een schuldvrije toekomst. Een speerpunt hierbij is dat hulpvragers zoveel mogelijk ondersteund worden door het verstrekken van saneringskredieten. Verder heeft optimale begeleiding op maat en het bieden van extra nazorg waar nodig continue aandacht.
  • Lage drempels: we verbeteren de ondersteuning van onze eigen gemeentelijke werknemers met schulden en in gevallen waarin we schuldeiser van hen zijn voorzien we in laagdrempelige, eenvoudige, mensgerichte financiële hulp en sociale incasso.
  • Ondersteuning aan ondernemers: gezien het integrale karakter van de ondersteuning aan ondernemers verkennen we welke stappen nodig zijn voor versterking van de huidige aanpak. Daarnaast richten we onze communicatie beter op de doelgroep zodat meer ondernemers met een hulpvraag bereikt worden.