Lokale heffingen

Deze paragraaf betreft zowel de belastingen als de retributies en bestemmingsheffingen. De belangrijkste afwijkingen die zich voordoen in de jaarrekening worden toegelicht. Daarnaast worden de ontwikkelingen van de gemeentelijke woonlasten weergegeven volgens de cijfers van het COELO. Tot slot wordt er een beeld neergezet van het aantal kwijtscheldingsverzoeken in 2022.

Beleidsuitgangspunten
In de heffingennota (raad, 29 maart 2016) zijn de beleidslijnen voor lokale heffingen vastgesteld. Lokale heffingen worden onderscheiden in belastingen, retributies en bestemmingsheffingen. Door de gemeente wordt de volgende belastingen geheven: OZB, hondenbelasting, parkeerbelastingen, toeristenbelasting en precariobelasting.

Voor de retributies en bestemmingsheffingen mag de heffing niet hoger zijn dan de kosten, die de gemeente maakt voor de geleverde diensten. Dit zijn o.a. afvalstoffenheffing, rioolheffing, marktgelden, lijkbezorging en leges. Daarnaast wordt de BIZ-bijdrage van de Dorpsstraat geheven, waarvan de opbrengst voor een specifieke doelgroep is.

Algemeen stijgingspercentage
Bij de begrotingsvaststelling 2022-2025 zijn, als gevolg van de te verwachten prijsontwikkelingen, de gemeentelijke heffingen voor het jaar 2022 met 3% verhoogd. 

OZB
De tarieven van de onroerendezaakbelastingen (OZB) 2022 zijn naast een verhoging als gevolg van de inflatiecorrectie, aangepast als gevolg van de gestegen WOZ-waarde van de woningen (10%) en de waardedaling van de niet-woningen (-4%) ten opzichte van 2021. De tariefstijging voor de OZB is te hoog geweest, doordat de waardestijging van de woningen hoger was dan verwacht, de werkelijke waardestijging was 13%. De waardedaling voor de niet-woningen was lager dan verwacht, de werkelijk waardedaling was 0,2%. Hierdoor is de OZB opbrengst van 2022 € 1,2 mln. te hoog. In 2023 wordt deze € 1,2 mln. terug gegeven door een eenmalige verlaging van het tarief. 

Afvalstoffenheffing
De tarieven voor de afvalstoffenheffing zijn in 2022 verhoogd met het algemene stijgingspercentage en met de stijging van de kosten voor de verwerking van de matrassen (€ 4,55 per huishouden). 

Rioolheffing
De rioolheffing voor kleinverbruikers (tot 500 m3 waterverbruik) bestond in 2022 uit een vast bedrag van € 68,70 per aansluiting en een percentage van 0,0161% van de WOZ-waarde. De aanslag per perceel was maximaal € 277,30.

Overzicht heffingen en belastingopbrengsten met toelichting

De belangrijkste afwijkingen tussen begroting en rekening 2022 worden hieronder toegelicht.

• De extra inkomsten op het rioolrecht worden veroorzaakt door meer woningen en een hogere WOZ waarde.
• De lagere parkeerbelasting komt door het thuiswerken, online-winkelen en concurrerende winkelcentra.
• Voor de lijkbezorgingsrechten zijn er meer inkomsten ontvangen, dit komt omdat er meer begrafenissen zijn geweest. En er zijn meer particuliere graven uitgegeven, deze zijn duurder dan de algemene graven.
• De leges publiekszaken zijn hoger door meer aanvragen persoonsdocumenten, omdat bewoners door COVID-19 hun persoonsdocument later hebben vervangen. En door meer naturalisaties door de toegenomen vluchtelingeninstroom.
• De lagere inkomsten van de omgevingsvergunning worden veroorzaakt door verschuivingen in de tijd van het verlenen van vergunningen. Een deel van de vergunningen is eerder verleend (in 2021) en een deel van de vergunningen wordt in latere jaren verleend.
• Het voordeel op de onroerendezaakbelastingen (OZB) wordt verklaard door meer opbrengsten vanwege de waardeontwikkeling, meer opbrengsten door volumeontwikkeling en vanwege de actualisering/inhaalslag in de aansluiting tussen de Basisadministratie Gebouwen en de belastingadministratie.
• Vanwege COVID-19 heeft de raad besloten in 2022 geen precario op de terrassen te hebben.

COELO-vergelijking
Jaarlijks verricht het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) onderzoek naar de gemeentelijke woonlasten. De publicatie daarvan vindt plaats in de Atlas van de Lokale Lasten. Onder de gemeentelijke woonlasten verstaat het COELO de OZB voor de eigenaar van een woning met een voor de betreffende gemeente geldende gemiddelde waarde, plus rioolheffing en afvalstoffenheffing voor een meerpersoonshuishouden eventueel verminderd met een heffingskorting.
Door het COELO wordt jaarlijks een vergelijkend overzicht opgesteld van alle Nederlandse gemeenten. In dit overzicht, dat begint met de (deel)gemeente met de laagste heffingen (nr. 1) en eindigt met de (deel)gemeente met de hoogste heffingen, neemt Zoetermeer in 2022 positie 195 in. De positie op de ranglijst is daarmee verslechterd t.o.v. 2021 (131). Kleine mutaties in de tarieven kunnen overigens tot grote verschuivingen in de ranglijst leiden.

Ontwikkeling woonlasten 2016 - 2022
In onderstaand overzicht is de ontwikkeling van de woonlasten opgenomen van een woning van € 200.000 (prijspeil 2016) voor de jaren 2016 - 2022.

In 2022 hebben 5.015 mensen kwijtschelding aangevraagd voor gemeentelijke heffingen en belastingen. Dit is 7% minder dan vorig jaar. Na de toets van de in behandeling genomen aanvragen is 82% gehonoreerd (4.090 aanvragen). Het totaalbedrag aan kwijtschelding bedraagt € 1,4 mln., waarvan het grootste deel betrekking heeft op de afvalstoffenheffing (€ 1,0 mln.) en een belangrijk deel op de rioolheffing (€ 0,4 mln.). Aan hondenbelasting en OZB zijn maar hele kleine bedragen kwijtgescholden.