Bijlage 3 Verbonden partijen

Basis voor de dividenduitkering 2022 is het nettoresultaat Stedin 2021.
Het nettoresultaat Stedin 2021 bedraagt € 21 mln. (2020: € 42 mln.).
 
Hiervan komt uiteindelijk € 1 mln. ter beschikking aan de aandeelhouders (2020: € 41 mln.). Van dit bedrag wordt 50% als dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders. Dit betekent een dividend van € 13.000, € 0,11 per aandeel (2020: € 0,481 mln., € 4,14). 

In 2021 heeft Zoetermeer118.518 preferente aandelen Stedin voor € 8,9 mln. aangeschaft. Dit in het kader van het versterken van het eigen vermogen van Stedin. Over dit bedrag zal Zoetermeer jaarlijks 3% rente ontvangen (€ 267.000). Dit rentepercentage wordt ongeveer eens per 4 jaar bijgesteld aan de dan geldende rentetarieven plus een vaste opslag.
De rente op de cumulatief preferente aandelen wordt, anders dan het dividend op gewone aandelen, in de gemeentelijke jaarrekening verantwoord in het jaar waarop de vergoeding voor de cumulatief preferente aandelen betrekking heeft.

De potentiële investeringen ten behoeve van de energietransitie betreffen aanzienlijke bedragen, waardoor de financieringsbehoefte de komende jaren sterk toeneemt. Als gevolg van ‘Het Methodebesluit regionale netbeheerders elektriciteit en gas 2022-2026’ (opgesteld door de toezichthouder ACM [Autoriteit Consument & Markt]) kunnen  de uit de hogere financieringsbehoefte voortkomende extra rente en afschrijvingslasten pas op een later moment in de tarieven worden doorbelast. Kortom de kost gaat voor de baat uit.

Het dividend staat onder druk. De verwachting is dat het dividend Stedin de komende jaren minimaal is en daarom is vanaf 2022 het dividend Stedin op nihil begroot.
Stedin heeft als een rating van A-.

Voor de energietransitie moet Stedin de komende jaren € 8 miljard investeren. Om dit geld tegen aantrekkelijke voorwaarden te kunnen aantrekken is  het versterken van het eigen vermogen met € 1,8 miljard nodig. Voor het versterken van het eigen vermogen heeft Stedin (samen met de aandeelhouders) twee trajecten lopen.

In het project Nachtwacht onderhandelen de drie grote netwerkbeheerders Stedin, Liander en Enexis samen met hun aandeelhouders met het rijk om het rijk als aandeelhouder in deze netwerkbedrijven te laten stappen. Dit traject zal voor Stedin eind tweede kwartaal 2023 wordt afgerond.  De verwachting is dat het rijk zich in Stedin zal inkopen voor € 500 miljoen. In een later stadium zal Stedin nogmaals beroep doen op het rijk voor extra geld.
Het project Nachtwacht is in twee stukken opgeknipt. De eerste fase is afgerond en heeft geresulteerd in het afsprakenkader. In het afsprakenkader hebben de drie grote netwerkbeheerders samen met hun aandeelhouders met het rijk afspraken gemaakt over het proces rondom eventuele toekomstige verzoeken voor kapitaalstortingen, governance, waardering en samenwerking en op welke wijze kapitaalverzoeken in behandeling worden genomen en onderzocht. In dit afsprakenkader stelt het rijk een aantal eisen aan de governance en aan het (liefst versoberen van het) dividendbeleid. 
Op basis van dit afsprakenkader overlegt het rijk met iedere netwerkbeheerder en hun aandeelhouders individueel over de specifieke kapitaalbehoefte. Het resultaat van dit overleg wordt een individuele “Participatieovereenkomst” per netbeheerder.
In het project Omega onderhandelt Stedin met niet-aandeelhoudende gemeenten en provincies in het verzorgingsgebied om als aandeelhouder in Stedin in te stappen. De verwachting is dat dit traject eind vierde kwartaal 2023 wordt afgerond. De uitkomsten van dit traject zijn nog onbekend.
Bij beide projecten hebben de aandeelhouders uiteindelijk een beslissende stem.
In beide projecten heeft iedere aandeelhouders het voorkeursrecht. Dat betekent dat een aandeelhouder het recht heeft om aandelen bij te kopen om zijn aandeelbelang te behouden. Welke rechten er aan deze aandelen zijn gekoppeld is nog onbekend.

De aandelen Stedin kunnen alleen vervreemd worden door een aan/verkoop aan overheidsinstellingen.

Dunea zet in om de betrouwbaarheid van haar leveringsplicht robuuster vorm te geven door te investeren in de multi-bronnen strategie, het vergroten van de strategische zoetwatervoorraad in de duinen en het optimaliseren van het huidige systeem.

Een grote uitdaging voor Dunea is het verhogen van de productie. Het aantal klanten (voornamelijk huishoudens) van Dunea groeit meer en sneller dan tot nu toe verwacht. Ook is de verwachting dat het watergebruik per persoon de komende jaren zal stijgen. Dit betekent dat geplande projecten en daarmee de investeringen naar voren moeten worden gehaald.
Bijkomend probleem is dat een aantal systemen toe is aan groot onderhoud en dat dat tijdelijk ten koste gaat van de productie. Hierbij komt kijken dat het steeds tijdrovender wordt om alle benodigde procedures (met name rond natuurvergunningen) te volgen voordat nieuwe investeringen en groot onderhoud kunnen worden uitgevoerd.
Ook vraagt de kwaliteit van drinkwater als gevolg van toename in regelgeving op gebied van PFAS, de vervuiling van rivierwater en het onderhoud van het duingebied meer investeringen en beheer.

Deze ontwikkelingen leiden tot hogere investeringen en exploitatiekosten en hebben ook gevolg voor de tarieven van het drinkwater. Met name de kosten voor energie en in iets mindere mate de arbeidskosten stijgen hard. In november 2022 is in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een besluit over de investeringen en tarieven 2023 genomen. Het tarief voor een gemiddeld twee-persoonshuishouding stijgt in 2023 van € 158 naar € 179, een stijging van 14%.

Het takenpakket van de GR GGD VT Haaglanden bestaat uit het basispakket GGD, het pluspakket GGD en het pakket VT. Het Algemeen Bestuur (AB) van de GR GGD en VT Haaglanden stelt het uitvoeringsniveau van de takenpakketten vast. De uitvoeringsorganisaties GGD en VT Haaglanden van de gemeente Den Haag voeren de taken uit. Om de relatie opdrachtgever en opdrachtnemer invulling te geven en te versterken zijn afspraken en voorwaarden over de uitvoering vastgelegd in een raamovereenkomst en een dienstverleningshandvest tussen de GR (het openbaar lichaam) en de gemeente Den Haag. De uitwerking van het uitvoeringsniveau van de takenpakketten is vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst.

Tot het basispakket GGD behoren de taken die de GGD wettelijk verplicht uitvoert. Tot het pluspakket GGD behoren met name de lijkschouw, de reizigersadvisering en –vaccinatie en de gemeenschappelijke taken inzake de inspectie van seksinrichtingen. Tot het pakket VT behoren de instandhouding van een advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling en taken als voorlichting, coördinatie huisverbod en het verstrekken van informatie en advies.
De deelnemende gemeenten kunnen desgewenst ook kiezen voor een lokaal pakket. Dit valt buiten de scope van de GR GGD en VT Haaglanden. De afspraken over de lokale taken worden vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst tussen de gemeente Den Haag en de betreffende regiogemeente. De lokale taken worden uitgevoerd door de betreffende uitvoeringsorganisatie GGD of VT van de gemeente Den Haag.

De kosten voor de taken uit het basispakket GGD worden in rekening gebracht op basis van het inwonertal (inwonerbijdrage). Een uitzondering hierop betreft de taak Toezicht kinderopvang. Die wordt bekostigd op basis van een tarief per eenheid. Dat geldt ook voor de taken uit het pluspakket GGD. Voor het pakket VT is in de begroting een onderscheid gemaakt tussen een Wmo-deel en een jeugddeel. Het Wmo-deel komt voor rekening van de centrumgemeenten Delft en Den Haag. Bij het jeugddeel zijn de variabele lasten verdeeld op basis van o.a. het aantal meldingen en adviezen. Daarnaast worden de vaste lasten verdeeld op basis van een inwonerbijdrage.

De bijdrage van Zoetermeer aan de GGD bedraagt voor 2022 in totaal € 1,508 mln., waarvan € 1,488 mln. voor het basispakket en € 59.000 voor het pluspakket. De bijdrage Veilig Thuis voor Zoetermeer is voor 2022 vastgesteld op
€ 1,017 mln. De bijdrage voor de GR-ondersteuning is vastgesteld op € 48.000. 
De totale bijdrage 2022 aan de GR GGD en VT Haaglanden bedraagt daarmee € 2,573 mln.

De cijfers zijn gebaseerd op het voorlopig rekeningresultaat 2022 GR GGD en VT Haaglanden (raadsbrief DB GR GGD en VT Haaglanden d.d. 9 februari 2023). 
De cijfers zijn nadrukkelijk onder voorbehoud van de definitieve eindafrekening met controleverklaring, de instemming met de definitieve eindafrekening door het DB en de vaststelling van de jaarstukken 2022 van de GR door het AB. 
Ondanks het voorwaardelijk karakter is in de gemeentelijke jaarrekening 2022 wel rekening gehouden met het voorlopige rekeningresultaat van de GR.

Het eigen vermogen per 31-12-2021 is per saldo € 2.754.000 positief. Het bestaat uit het € 0,726 mln. bestemmingsreserves en € 2,028 mln. onverdeeld resultaat 2021.

Op grond van het beoogde profiel en de daarbij behorende kenmerken is aan de ODH een aantal concrete doelstellingen verbonden. Deze zijn als volgt:

• Zorgt ervoor dat de taakuitvoering gaat voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen zoals die gelden voor robuustheid, onder voorwaarde dat zij daarvoor de opdracht en de financiële middelen krijgt.
• Zorgt voor een goede afstemming/samenwerking met partijen.
• Zorgt voor een zo eenduidig mogelijke taakuitvoering in het gehele gebied van Haaglanden, met maatwerkafspraken als het gaat om ambities en bestuurlijke keuzes van de individuele organisaties.
• Zorgt ervoor dat de taakuitvoering beduidend efficiënter gaat plaatsvinden dan de som van de huidige taakuitvoering in de situatie voorafgaand aan de start van de ODH.
• Zorgt voor een breder pallet aan ontwikkelingsmogelijkheden in termen van specialisme vorming en doorgroeimogelijkheden dan de huidige die er zijn binnen de deelnemende organisaties.
• Zorgt ervoor dat specifieke expertise wordt geborgd en waar mogelijk verder wordt uitgebouwd.
• Zorgt als klantgerichte organisatie voor borging van de relaties en contacten met de deelnemers c.q. opdrachtgevers (bestuurlijk en ambtelijk) en de bedrijven.

De Samenwerkingsovereenkomst Prisma zou tot 2021 lopen. Door fraudeperikelen bij Prisma is de liquidatie daarvan nog niet mogelijk. Bedrijvenschap Hoefweg participeert in de ontwikkeling van PRISMA en wil een zo snel mogelijke beëindiging van de samenwerking tussen Bedrijvenschap Hoefweg en de private partijen MRP en Maasstede Bleiswijk BV. Deze fraudezaak is een langdurig proces waar PRISMA in verwikkeld is geraakt en dit belemmert de afronding van PRISMA en daarmee ook de afsluiting van de GR Hoefweg. 
In 2022 is hier wegens juridische procedures weinig voortgang in geweest. Inmiddels is een juridisch complexe situatie ontstaan, waardoor ontbinding van Prisma nog niet kon worden gerealiseerd en Hoefweg mogelijk financiële schade oploopt.
Voor 2023 staan de werkzaamheden rond de afsluiting van Prisma en van het Bedrijvenschap centraal. Ca. 6 hectare van het gebied van Bedrijvenschap Hoefweg maakt deel uit van het onderzoek naar de toekomstige ontwikkelingsrichting voor het gebied Bleizo-west, zoals hierboven genoemd in de tekst van de GR Bleizo. Deze gronden kunnen overgeheveld worden naar de grondexploitatie Bleizo.

Om deze doelstelling te halen is er in de MRDH gezamenlijk gewerkt aan het verbeteren van de bereikbaarheid en het vernieuwen van de economie. Daarvoor is op 12 juli 2019 de strategische agenda MRDH 2022 ‘Samen aan het werk!’ vastgesteld. Het strategische kader voor de begroting 2022 is gevormd door de vier ambities die in de strategische agenda zijn opgenomen: vernieuwen economie, versterken stad en omgeving, verbeteren bereikbaarheid en veranderen energie.
Om de economie te vernieuwen werkte de MRDH in 2022 aan de volgende programma’s: stimuleren van innovatie en economische groei, verbeteren aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt en goede digitale connectiviteit.
Om de steden en omgeving te versterken is er gewerkt aan ruimte om te werken, stimuleren van het groengebruik & recreatie als vestigingsfactor en samen voortvarend werken aan de bereikbaarheid van woon- en werklocaties.
Binnen de MRDH-begroting is Verbeteren Bereikbaarheid vertaald in twee programma’s: een programma Exploitatie verkeer en openbaar vervoer en een programma Infrastructuur verkeer en openbaar vervoer. Het programma Exploitatie verkeer en openbaar vervoer betreft de uitvoering van wettelijke taken concessieverlening openbaar vervoer, beheer en onderhoud openbaar vervoer, infrastructuur en de planvormingsbevoegdheid in overeenstemming met de Planwet verkeer en vervoer. Dat laatste vroeg om de inzet van de MRDH voor algemene strategie- en beleidsontwikkeling, autonetwerk, verkeersmanagement en ITS, fietsnetwerk, ketenmobiliteit, reisgedrag en logistiek, duurzame mobiliteit en verkeersveiligheid.

Vanuit het programma volgden infrastructurele opgaven die, voor zover de MRDH er financieel aan bijdroeg, onderdeel waren van het programma Infrastructuur
verkeer en openbaar vervoer.
Binnen het programma Exploitatie verkeer en openbaar vervoer is in 2022 gewerkt aan zeven doelstellingen:
1. verbeteren bereikbaarheid toplocaties en banen;
2. verbetering kwaliteit en efficiency OV;
3. betrouwbaar op weg;
4. versnellen van innovatie in mobiliteit;
5. vergroten verkeersveiligheid;
6. minder CO2-uitstoot bij verkeer;
7. samen voortvarend werken aan de bereikbaarheid van woon- en werklocaties.

Binnen het programma Infrastructuur verkeer en openbaar vervoer is in 2022 gewerkt aan vier doelstellingen:
1. verbeteren bereikbaarheid toplocaties en banen;
2. betrouwbaar op weg;
3. versnellen van innovatie in mobiliteit;
4. verhogen verkeersveiligheid.
Naast de inzet op verbeteren van de bereikbaarheid en het vernieuwen van de economie heeft de MRDH zich in 2022 ook weer ingezet op meer regionale samenwerking bij de energietransitie.

In 2019 is een geactualiseerde beleidsnota Risicomanagement en Weerstandsvermogen opgesteld. Voor de activiteiten binnen verkeer en vervoer is binnen de projecten een risicobuffer aanwezig. Wanneer deze niet toereikend is, worden projecten uitgesteld of wordt de bijdrage vanuit Brede Doeluitkeringen (BDU) middelen lager.
Voor de infrastructurele projecten houdt de MRDH rekening met de mogelijkheid van een ‘overplanning’. Dat kan inhouden dat in enig jaar het BDU-fonds (tijdelijk met een maximum van 3 jaar) negatief is. Aan het einde van deze periode dient het saldo nihil te zijn. Voor 2022 en de meerjarenbegroting tot en met 2025 worden geen tekorten voorzien. Het fonds heeft een beperkte investeringsruimte voor projecten in de verkenning- en planstudiefase. Deze investeringsruimte is echter onvoldoende om alle ambities uit de Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid te kunnen realiseren.
De MRDH heeft in december 2016 de verantwoordelijkheid voor de financiering van de investeringen in railvoertuigen en railinfrastructuur van de regionale OV-bedrijven overgenomen van de gemeenten Den Haag en Rotterdam. Dat brengt risico’s met zich mee, die in een in 2016 uitgevoerd extern onderzoek nader zijn geduid. Om de risico’s te dekken is een reserve gevormd, die is gevoed vanuit een opslag die de vervoersbedrijven betalen.
Voor het eventueel wegvallen van een deel van de inwonersbijdrage voor het Economisch vestigingsklimaat is in 2015 een reserve gevormd.

De coronacrisis had in 2021 en 2022 grote invloed op het gebruik van het openbaar vervoer in de regio. Om deze negatieve gevolgen te mitigeren heeft de MRDH, met steun van het rijk) samen met de vervoerbedrijven RET, HTM en EBS gewerkt aan het transitieprogramma OV. Ondanks deze steun had de COVID-19- pandemie een stevige weerslag op de financiële positie van de vervoersbedrijven. Dit heeft geleid tot wijzigingen in verschillende dienstregelingen. Het rijk besloot in april 2022 om de beschikbaarheidsvergoeding OV te verlengen tot eind 2023. Het lijkt dat de pandemie een meerjarig effect heeft op het openbaar vervoer in de metropoolregio. 

De deelnemers zijn de 23 (per 2023, 21) gemeenten en hebben daardoor een financieel en bestuurlijk belang. De burgemeester had zitting in zowel het Dagelijks Bestuur als in het Algemeen Bestuur. Wethouder Iedema nam deel aan de bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat en Wethouder Ter Laak was lid van de bestuurscommissie Vervoersautoriteit.

• Er is gewerkt aan een nadere uitwerking van de OV-ontwikkelstrategie Zoetermeer-Rotterdam in samenhang met de diverse andere onderdelen van het programma MOVE.
• Bijgedragen aan een studie naar het variëren in techniekvormen binnen het OV, zoals een mogelijke introductie van Bus Rapid Transit systemen in de metropoolregio.
• Bijgedragen aan de realisatie van een hoogwaardig en veilig Metropolitaan Fietsroutenetwerk: Rotterdam-Zoetermeer (Oostweg/Industrieweg).
• Bijgedragen  aan programmalijn Metropolitaan OV en Verstedelijking met onder meer OV Zoetermeer-Rotterdam.
• Bijgedragen aan de vernieuwing en verduurzaming van lokale en regionale werklocaties: onder meer kantorenlocaties en bedrijventerreinen.De claim op de toegekende projectbijdrage voor het project innoveren met data is komen te vervallen door gebrek aan capaciteit en personeelswisselingen bij betrokken organisaties.
• Bijgedragen aan de uitvoering van de Digitaliseringvoucher regeling MKB Zoetermeer. Dit project is eind 2022 gestart.

In 2022 is een uitgebreid traject doorlopen gericht op de totstandkoming van de nieuwe strategische agenda. Hierbij zijn zowel beleidsspecialisten, bestuurders en raadsleden betrokken geweest.

De VNG focust t/m 2024 op zes inhoudelijke thema’s; de informatiesamenleving, de gemeentelijke dienstverlening, fysieke opgaven, de inclusieve samenleving, democratisch besturen en een actieve ledenorganisatie.

De stichting tracht haar doel te bereiken door onder meer:

• Het (verder) professionaliseren van het regionaal loket (front-office) van Businesspark Haaglanden voor ondernemers;
• Het intensiveren van de samenwerking met adviseurs in bedrijfshuisvesting;
• Het begeleiden van het proces van uitplaatsingen van bedrijven als gevolg van transformatie/herstructurering;
• Het leveren van een bijdrage aan het formuleren van nieuw beleid (door monitoring & signalering vraag/aanbodontwikkeling binnen de regio) en het tot uitvoering brengen van beleid;
• Het meedenken om te komen tot nieuwe werklocaties binnen de Haagse regio;
• Het als netwerkorganisatie aanspreekpunt zijn voor de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en de Provincie Zuid-Holland.

Uitvoering geven aan het jaarplan. Centrale actiepunten zijn:

• BPH deelt als netwerkorganisatie beschikbare kennis en kunde.
• BPH is een netwerkorganisatie en gesprekspartner voor PZH en MRDH en andere samenwerkingsverbanden gericht op bedrijvigheid.
• BPH heeft het aanbod van bedrijfshuisvesting van de deelnemende gemeenten scherp in beeld. Vragen uit de markt worden geregistreerd.
• BPH draagt op de schaal van de Haagse regio bij aan het bij elkaar brengen van vraag naar en aanbod van voldoende en passende bedrijfshuisvesting.