De gemeente streeft naar een inclusieve samenleving: iedereen doet mee ongeacht leeftijd, achtergrond of beperking. Een stevige sociale basis zorgt ervoor dat mensen meedoen, het naar hun zin hebben en omkijken naar anderen. De inwoner zelf, de eigen netwerken, de informele en de (meer) formeel georganiseerde voorzieningen dragen samen bij aan een inclusieve, betrokken en vitale samenleving. Dit heeft een belangrijke preventieve functie en verkleint de behoefte aan zwaardere (zorg)voorzieningen, of stelt deze uit. Er is extra aandacht voor bewoners die (tijdelijk) kwetsbaar zijn. Kwetsbaarheid kan verschillende vormen aannemen, zoals een psychische, fysieke of verstandelijke beperking, maar ook mensen die tot op hoge leeftijd zelfstandig thuis blijven wonen kunnen in bepaalde mate kwetsbaar zijn, mensen die eenzaam zijn, of mensen die (langdurig) mantelzorg bieden. Het doel is om de voorzieningen  zo te organiseren dat inwoners zo goed mogelijk mee kunnen doen aan de samenleving en zelfstandig blijven wonen.

Verenigingen en vrijwilligers
Verenigingen en vrijwilligers(organisaties) versterken de onderlinge betrokkenheid tussen mensen, ondersteunen mensen in het zelfstandig kunnen blijven wonen en helpen in het bestrijden van eenzaamheid. De gemeente faciliteert vrijwilligersactiviteiten door enerzijds initiatieven voor vrijwillige hulp te subsidiëren en anderzijds door het organiseren van ondersteuningsmaatregelen voor alle vrijwilligers(organisaties). Door de coronacrisis is het aantal vrijwilligers teruggelopen. In 2022 zet de gemeente onder andere in op het terugwinnen van vrijwilligers en het werven van nieuwe vrijwilligers. Ook wordt de in 2020 geïntroduceerde aanpak in 2022 verder ontwikkeld, een proces dat meerdere jaren in beslag neemt. De aanpak bestaat uit een vrijwilligersondersteuner, een subsidieregeling Vrijwilligersondersteuning, het digitaal platform Zoetermeervoorelkaar voor werving en matching van vrijwilligers, vrijwilligersinformatiepunten in de wijk voor bemiddelingsgesprekken, samen leren, een vrijwilligersverzekering en de jaarlijkse vrijwilligerswaardering. 

Eenzaamheidsbestrijding
Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem, ook in Zoetermeer. Door de coronacrisis is eenzaamheid nog zichtbaarder en ook toegenomen. In 2022 geeft de gemeente verder vorm en inhoud aan de aanpak van eenzaamheid via haar actieplan, met als doel de aanpak te verduurzamen, maar ook om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Centrale pijler in de aanpak is de community tegen eenzaamheid. In 2022 breidt het netwerk en de initiatieven vanuit de community uit, onder andere via netwerkbijeenkomsten, themagroepen en campagnes, zoals de Week tegen eenzaamheid. Ook het project Lief & Leedstraten wordt voortgezet en uitgebouwd, wat betekent dat er meer Lief & Leedstraten bij komen en dat de bestaande Lief & Leedstraten worden gestimuleerd van elkaar te leren en elkaar te inspireren.

Eten & Ontmoeten
Gezamenlijk eten is een goede manier om eenzaamheid te voorkomen en ervoor te zorgen dat inwoners onderdeel blijven van de samenleving. Dit kan momenteel in de wijkrestaurants in Meerzicht en De Leyens en in verschillende andere sociale eetvoorzieningen in de stad. Vanuit de opgave Eten & Ontmoeten is het doel een netwerk te creëren van sociale eetvoorzieningen en zo de zichtbaarheid van sociale eetvoorzieningen vergroten en een breder publiek aantrekken. In 2021 is een kerngroep van partners geformeerd die vanaf 2022 samen uitvoering gaan geven aan het netwerk. Dit doen zij door inwoners toe te leiden naar de eetvoorzieningen in het netwerk en andere eetvoorzieningen aan het netwerk toe te voegen.

Gebiedsgerichte ondersteuning in het sociaal domein
Sinds 1 mei 2021 is het samenwerkingsverband met betrekking tot de gebiedsgerichte ondersteuning, genaamd inZet, gestart. De partners in het samenwerkingsverband zijn samen integraal verantwoordelijk voor de maatschappelijke opgave in een gebied, en krijgen daarvoor samen ook één budget. Door deze organisatie kan het samenwerkingsverband flexibel inspelen op de (veranderende) zorgvraag per gebied. 2021 was een overgangsjaar: nieuwe klanten en inwoners die gebruik maken van welzijnsactiviteiten en preventieve jeugdactiviteiten vallen vanaf de start onder inZet. Cliënten die gebruik maken van een maatwerkvoorziening of vrij inzetbare voorziening voor begeleiding of dagbesteding worden geleidelijk overgedragen. Vanaf 2022 richt inZet zich op de ontwikkelopdrachten die de gemeente heeft gegeven, te weten:
• versterken van de relatie tussen arbeidsmatige dagbesteding en trajecten voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt;
• aanbieden van een wijkgericht ‘pluspakket’ door inZet dat aansluit op de specifieke behoeften in de verschillende wijken;
• versterken van de relatie van inZet met Schuldhulpverlening en armoedebestrijding.

Mantelzorgondersteuning
Mantelzorgers leveren een onmisbare bijdrage aan de ondersteuning van inwoners. De gemeente heeft veel waardering voor hun inzet. Als dank wordt jaarlijks de dag van de Mantelzorg georganiseerd en het mantelzorgcompliment verstrekt. Om mantelzorgers te ondersteunen, worden gerichte voorzieningen georganiseerd zoals informatie en persoonlijk advies, respijtzorg en parkeerfaciliteiten voor mantelzorgers. Sinds 2021 is mantelzorgondersteuning onderdeel van de dienstverlening van inZet. Mantelzorgondersteuning kan integraal met de ondersteuning van de cliënt worden aangeboden. De Dag van de Mantelzorg en de mantelzorgwaardering blijven naast het ondersteuningsaanbod van inZet bestaan.

Beschermd Wonen (BW) en Maatschappelijke Opvang (MO)
De regionale plannen voor de komende jaren zijn vastgelegd in de regiovisie Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang 2022-2025. Vanaf 2022 start de decentralisatie van BW. In eerste instantie gaat het om de inhoudelijke transformatie en vanaf 2023  krijgt Zoetermeer stapsgewijs steeds meer taken en budget om intensieve ondersteuning en een beschermde leefomgeving te organiseren voor psychisch kwetsbare inwoners. In 2022 start het inkoop- en implementatietraject. MO blijft voorlopig verantwoordelijkheid van centrumgemeente Den Haag. De Haagse regio werkt aan het verbeteren van de opvang en het creëren van meer uitstroommogelijkheden uit instellingen. Zo is in juli 2021 het project Kamers met Aandacht gestart in de gemeenten Zoetermeer, Leidschendam-Voorburg, Rijswijk en Wassenaar. Het project is onderdeel van de brede aanpak dak- en thuisloosheid, waarvoor de Haagse regio een eenmalige regionale subsidie van 16,2 miljoen heeft gekregen van VWS. Het doel is om een kamer met aandacht te vinden bij particulieren voor jongvolwassenen die toe zijn aan een volgende stap in hun zelfstandigheid en op deze manier zwaardere zorg in een instelling af te bouwen of te voorkomen. Het project loopt tot medio 2022. Begin volgend jaar is de evaluatie en besluitvorming over voorzetting van het project. 

Passend wonen met zorg
Om inwoners zo zelfstandig mogelijk te laten wonen zijn voldoende geschikte woningen nodig. Door de dubbele vergrijzing en veranderende zorgbehoefte, is er een toenemende vraag naar diverse woonvormen met of zonder zorg en woonzorglocaties. De gemeente zet zich in om nieuwe woonvormen en passend aanbod te realiseren, zodat ouderen met een (toekomstige) zorgvraag en kwetsbare inwoners zo lang en prettig mogelijk zelfstandig blijven wonen. Dit is een gezamenlijke opgave met betrokken partners uit zorg, wonen en welzijn. Hiervoor is in 2021 een woonzorgvisie gemaakt en in 2022 wordt de visie uitgewerkt in een uitvoeringsagenda. De gemeente voert hierin de regie.

Open Stad
De fysieke toegankelijkheid van de gemeente moet op orde zijn, zodat iedereen mee kan doen. Hiervoor wordt in 2022 uitvoering gegeven aan de ambities van de agenda Open Stad, die in 2021 is vastgesteld. In deze agenda staan de huidige en toekomstige plannen die de fysieke toegankelijkheid voor de inwoners van Zoetermeer bevorderen. De plannen betreffen alle programma’s van de gemeente die te maken hebben met toegankelijkheid, zoals wonen (onder meer langer zelfstandig thuis wonen), de openbare ruimte, economie, onderwijs en dienstverlening. Daarnaast starten in 2022 bewustwordingsacties (binnen en buiten het stadhuis) om aandacht te vragen voor de fysieke toegankelijkheid in Zoetermeer, bijvoorbeeld door het organiseren van een ervaringstour in de stad.