Programma 1 Onderwijs, economie en arbeidsparticipatie geeft de inspanningen weer, die eraan bijdragen dat elke Zoetermeerder leert, werkt of meedoet naar vermogen.
Onderwijs
Roy T. Bennett zei ooit: “De mooiste dingen ontstaan niet vanuit onze comfortzone”. Dat bleek ook waar te zijn in de periode van de pandemie. Naast de pijnlijke, negatieve of ongemakkelijke gevolgen die kinderen, leerlingen, studenten en onderwijzend personeel ondervonden, leverde COVID-19 ook bijzondere, mooie en positieve zaken op. Pedagogisch medewerkers, leerkrachten en docenten vonden nieuwe wegen om ‘leren’ te stimuleren, de waardering voor het onderwijs steeg en kinderen en jongeren ontwikkelden zich veel meer vanuit huis in nabijheid van hun ouders. De kracht om samen iets voor anderen te betekenen groeide enorm. Wat het meest gemist werd, is de verbinding met elkaar, omdat je geen leeftijdsgenoten zag doordat het kinderdagverblijf, school, opleiding, universiteit of je kantoor gesloten was.
De lessen uit deze periode moeten vastgehouden worden en de negatieve gevolgen beperkt of voorkomen. Daarvoor zijn vele middelen vrijgemaakt op gemeentelijk en rijksniveau, zoals het Nationaal Programma Onderwijs. Na de inventarisatie van wat nodig is en nadat bedacht is wat optimaal bijdraagt aan (bij voorkeur structurele) verdere kwaliteitsverbeteringen, zullen vele miljoenen euro’s ingezet gaan worden. De kunst is om een mooi complementair en elkaar versterkend leer-ontwikkel-pakket te bieden aan alle Zoetermeerders; van heel jong tot onze werkende, oudere populatie. Een pakket dat afgestemd is tussen partners en gemeente en past binnen de kaders van Zoetermeer 2040. In 2022 gaan we op volle toeren hiermee aan de slag.
Werkgelegenheid
Met de vaststelling van de Omgevingsvisie Zoetermeer 2040 en de bijbehorende 1e Strategische Agenda, sturen we gerichter op factoren die belangrijk zijn voor het floreren van de economie in relatie tot de (toekomstige) ontwikkeling van de stad. Daarnaast spelen we in op de kansen die we nu zien en die goed zijn voor het economisch vestigingsklimaat van Zoetermeer. In de omgevingsvisie Zoetermeer 2040 is de campusontwikkeling op Dutch Innovation Park een cruciale ontwikkeling als de ‘zichtbare aanjager’ van de ‘economische hub voor toegepaste innovatie’.
Door de coronacrisis is het van belang economisch herstel aan te jagen en daarvoor (o.a.) versnelde kansen voor innovaties te omarmen. Vele ICT/IT-toepassingen hebben het afgelopen jaar een vlucht genomen. Naast kansen brengt de versnelling van de digitaliseringstrend ook onzekerheden met zich mee. Niet alle ondernemers zijn behendig in het aanpassen van hun businessmodel. Daar waar mogelijk ondersteunen we onze ondernemers in het toekomstbestendig maken van hun bedrijf. Bijvoorbeeld via de subsidieregeling Digitaliseringsvoucher MKB Zoetermeer die met steun van de provincie Zuid-Holland en de MRDH oktober 2021 is opengesteld. Daarnaast heeft Zoetermeer op het park al een MKB Digiwerkplaats. Daar kunnen ondernemers terecht bij studenten die hen helpen met hun digitale transformatie vraagstukken
Wanneer de uiteindelijke impact van de coronacrisis zichtbaar wordt (naar verwachting na beëindiging van de coronasteunmaatregelen vanuit het rijk), wordt opnieuw flexibiliteit van de gemeente gevraagd om mee te denken met ondernemers, hen te ondersteunen en te faciliteren in de vragen die bij hen leven.
Tijdens de coronacrisis zijn de regionale afstemming en kennisuitwisseling op het gebied van economisch beleid en maatregelen toegenomen. Samen met buurgemeenten, de MRDH en de provincie Zuid-Holland blijft de gemeente ook in 2022 werken aan een sterk economisch vestigingsklimaat in Zuid-Holland. Hier profiteert Zoetermeer van en de regionale economie wordt weerbaarder en aantrekkelijker. Dit is goed voor de werkgelegenheid. Een van de instrumenten die we hiervoor gebruiken is het partnership met de regionale ontwikkelingsmaatschappij Innovation Quarter (IQ).
De groeiambitie van Zoetermeer met als gevolg een meervoudige ruimteclaim, vraagt dat we de bestaande ruimte beter benutten. Daarbij moeten we rekening houden met de veranderende vraag van ondernemers naar vastgoed- en vestigingslocaties. De bedrijventerreinmarkt ontwikkelt zich twee kanten op. Enerzijds worden de activiteiten schoner, stiller en kleinschaliger. Er ontstaat vraag naar huisvesting in een levendig, gemengd (informeel) werkmilieu. Anderzijds neemt het belang van functionele bedrijventerreinen toe, door de groei en schaalvergroting van met name logistiek en industrie. (Stec Groep, 2021). Ook de behoefte aan kantoorruimte verandert naar een nieuwe type omgeving. Als gevolg van technologische ontwikkelingen hebben vastgoed en flexconcepten voorkeur voor een functiemix (gemengd milieu), waarbij het welzijn van werknemers een steeds belangrijkere rol inneemt. De focus komt te liggen op het toevoegen van meer kwaliteit op knooppuntlocaties: een aantrekkelijke stedelijke mix van moderne kantoorruimte met wonen en voorzieningen in een dynamisch en aantrekkelijk verblijfklimaat (Stec groep, 2021). In MRDH verband actualiseren we de regionale strategie werklocaties 2019-2030, waarin we met de bovenstaande trends rekening houden. Ook lokaal vergt de vraag naar nieuwe werkconcepten en de veranderende eisen aan vastgoed aandacht in herstructurerings- en nieuwbouwprojecten.
Arbeidsparticipatie: Meedoen met Meerwaarde
Zoetermeer wil een stad zijn waar iedereen mee kan doen. Waar iedereen zich thuis voelt, kan werken, zich kan ontplooien en ontspannen. We zetten ons in voor een samenleving waar iedere Zoetermeerder ertoe doet en tot zijn recht kan komen. Óók wanneer er onverwachte situaties ontstaan. Dit betekent kunnen meedoen, het vinden van betaald werk, financieel kunnen rondkomen en de aanpak van schulden.
Het niet kunnen rondkomen en het hebben van schulden kan leiden tot problemen op andere levensgebieden, bijvoorbeeld huiselijk geweld en gezondheidsklachten. Ook weten we dat kinderen van ouders met schulden opvallend vaak zelf ook in geldproblemen komen.
In de kadernota Meedoen met Meerwaarde zetten we daarom in op maatschappelijk rendement. Dit betekent dat de middelen die we inzetten, moeten leiden tot een duurzaam resultaat. Bij het verdelen van schaarse middelen wegen we ook de effecten op andere leefgebieden mee. Bijvoorbeeld de besparingen op zorgkosten, de baten van een veiligere stad of kansen voor opgroeiende kinderen.
Het project Aandacht Werkt maakt duidelijk dat aandacht verschil kan maken. Belangrijk is dat er naast participatie ook aandacht is voor de (soms complexe) problematiek als geheel. En dat de hulp vanuit de verschillende domeinen op elkaar is afgestemd.
Speerpunten in 2022: Wat gaan we daarvoor doen?
Onderwijs
- Onze partners steunen in o.a. kinderopvang, het onderwijs, de vrije-tijd-sectoren en de werkgevers/bedrijven om de negatieve leer- en ontwikkelings-gevolgen van COVID-19 te beperken. We verbeteren de ontwikkelingskansen door samen in te zetten op een structurele kwaliteitsverbetering van het aanbod.
- Doorlopende ontplooiingskansen bieden voor alle inwoners van Zoetermeer (Zoetermeer 2040, hoofdlijn 4), doordat we met onze partners werken aan hybride en modulair onderwijs.
- Werken met de nieuwe Lokaal Educatieve Agenda Zoetermeer 2021-2030 waardoor we met focus, integraliteit en sturing de gezamenlijke ambities realiseren doordat we – waar nodig - nieuwe vraagstukken agenderen, vraagstukken afsluiten of de focus verleggen voor een goede verbinding met vragen en overlegtafels in de stad.
- Achterstanden in leren en ontwikkelen bij kinderen verminderen door een gerichte aanpak. Het onderwijsachterstandenbeleid wordt voortgezet en waar nodig en wenselijk uitgebreid. Er is daarbij extra aandacht voor de kinderen en jongeren die, vanwege de coronasluiting een extra achterstand hebben opgelopen. Dit doen we onder andere door het beschikbaar stellen van gemeentelijke subsidie.
- De kadernotities primair en voorgezet onderwijs implementeren en het opstellen van een Integraal Huisvestingsplan voor Voortgezet Onderwijs.
- Laaggeletterdheid terugdringen door onder andere educatietrajecten in te kopen via een aanbesteding, het (door)ontwikkelen van de doorlopende leerlijn, het verhogen van het bereik onder de NT1 doelgroep en het verbeteren van de monitoring en registratie.
Economie
De actieagenda Economie 2020-2022 vormt de basis voor onze inzet op economie in 2022. De complete actieagenda wordt geactualiseerd op basis van de uitkomsten van het onderzoek naar de staat van economie van Zoetermeer en Koopstromenonderzoek 2021.
- impuls kenniseconomie, door:
- aanjagen verbinding van werkgevers met onderwijs;
- stimuleren (regionale) samenwerking, start-up en scale-ups.
- verbeteren vestigingsklimaat, door:
- uitwerken kerndocument strategie werklocaties en inbrengen in planvorming;
- behouden en versterken commercieel voorzieningenniveau (retail, horeca, leisure);
- stimuleren van MKB-ondernemers om daadwerkelijk aan de slag te gaan met digitalisering.
Arbeidsparticipatie
Stimuleren duurzame arbeidsparticipatie:
- dienstverlening ingericht op afstand tot de arbeidsmarkt en escalatierisico;
- inclusief ondernemen;
- inzet op kansberoepen;
- nieuwe wet inburgering;
- arbeidsmarktactiviteiten;
- Regionale werkcentrum: ondersteuning COVID-19 gerelateerde werkzoekenden en zelfstandigen.
Inkomensondersteuning:
- inkomensvoorzieningen up-to-date houden;
- samenwerking met de samenleving en partners om kinderen te ondersteunen;
- lobby met Divosa en VNG gericht op een gezamenlijke aanpak armoede met het rijk.
Schuldhulpverlening:
• regie integrale schuldhulpverlening;
• impuls vroegsignalering en schuldpreventie;
• vergroten financiële rust.