Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Binnen de begroting bestaat een onderscheid tussen algemene dekkingsmiddelen en specifieke dekkingsmiddelen. De algemene dekkingsmiddelen onderscheiden zich van de andere dekkingsmiddelen, doordat zij vrij zijn aan te wenden. De besteding van deze inkomsten is niet aan een bepaald programma (doel) gebonden. De algemene dekkingsmiddelen van de gemeente zijn opgenomen in het ‘overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien’. Deze algemene dekkingsmiddelen vormen de financiële dekking van de negatieve financiële saldi van de programma’s 1 tot en met 7 en het overzicht Overhead. Dekkingsmiddelen die samenhangen met een concreet beleidsveld staan opgenomen in de betreffende programma’s.

De algemene dekkingsmiddelen beslaan ruim de helft van de totale baten van de gemeente.
De belangrijkste algemene dekkingsmiddelen zijn:

• Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds
• Inkomsten uit de Onroerende Zaak Belasting
• Treasury
• Inkomsten uit beleggingen
• Inkomsten uit de precarioheffing, de toeristenbelasting en de hondenbelasting.

De totale omvang van de algemene dekkingsmiddelen bedraagt in 2022 ca. € 265 mln.

In de Programmabegroting 2022-2025 zijn de gevolgen verwerkt van de Meicirculaire 2021. Deze gevolgen zijn opgenomen in het memo van 16 juni 2021 (gevolgen meicirculaire).

• Accresontwikkeling
  Het accres is de groei van het Gemeentefonds, dat leidt tot een verhoging of verlaging van de algemene uitkering. Als gevolg van de ontwikkelingen in de rijksuitgaven daalt het Gemeentefonds de komende jaren (trap op, trap af methodiek) ten opzichte van de inschattingen in de begroting met € 0,9 mln. in 2021 tot € 2,8 mln. in 2025. 
• Herverdeeleffecten
  De algemene uitkering wordt verdeeld over alle gemeenten op basis van diverse verdeelmaatstaven, zoals woningen, inwoners, bedrijfsvestigingen en oppervlakte van de gemeente. Deze aanpassingen leiden altijd tot mutaties: + € 1,1 mln. vanaf 2022.
• Looncompensatie
  De huidige CO liep tot 1 januari 2021.  In de ontwikkeling van de loonkosten is voor de nieuwe Cao en ontwikkeling sociale lasten rekening gehouden met een kostenstijging van 2%.
• Prijscompensatie
  Uit de accressen die worden ontvangen van het rijk moet ook de prijscompensatie voor de begroting worden betaald. Structureel wordt rekening gehouden met een inflatie conform de raming van het CPB van 1,9% in 2022 en 1,5% vanaf 2022.
• Jeugd
  In de begroting 2022 is rekening gehouden met een stijging van de uitkering uit het gemeentefonds van € 11,6 mln. wegens tegemoetkoming kosten voor de gestegen kosten Jeugdzorg door het rijk. Vanaf 2023 is nog geen rekening gehouden met deze compensatie in afwachting tot besluitvorming door een nieuw kabinet. 

Resumerend
In de begroting zijn voor de algemene uitkering uit het gemeentefonds de volgende bedragen opgenomen:

De piek in 2022 wordt veroorzaakt door de (vooralsnog) tijdelijke tegemoetkoming van het rijk voor de gestegen kosten van de jeugdzorg.
In onderstaande grafiek zijn de inkomsten uit de algemene uitkering uitgedrukt in een bedrag per inwoner.

In de paragraaf Lokale heffingen is aangegeven welk beleid ten aanzien van de onroerendezaakbelasting wordt gevoerd. De waarde van het onroerend goed wordt jaarlijks getaxeerd. De hertaxatie heeft geen budgettaire gevolgen. Met andere woorden: de hertaxatie leidt niet tot een wijziging in de totale opbrengst van de heffing (een hogere gemiddelde waarde leidt tot een lager tarief, en omgekeerd).
De totale opbrengst voor de OZB bedraagt in 2022 € 36,2 mln. Dit is de raming inclusief het in de begroting opgenomen stijgingspercentage. In onderstaand overzicht is aangegeven hoe de opbrengst van de OZB is verdeeld over de verschillende categorieën:

Op Treasury worden de rentelasten en de rentebaten geraamd. Er is sprake van een zeer lage rentestand, waar tegen de gemeente in haar financiering voorziet. Door de verkoop van de Eneco-aandelen hoeven er voorlopig geen nieuwe leningen te worden aangetrokken om in de financieringsbehoefte te voorzien. Feitelijk heeft Zoetermeer lage rentelasten zoals zichtbaar gemaakt is in de paragraaf financiering. De rentebaten betreffen de rente op de startersleningen en bedragen ongeveer € 200.000.

Door de gemeente wordt jaarlijks een uitkering ontvangen van Stedin en de BNG voor aandelen die de gemeente bezit.  De verwachte dividenduitkering van Stedin uit reguliere aandelen wordt de komende jaren niet verwacht. Wel wordt een dividend uitkering ontvangen op  prefenrente aandelen. Hierop wordt wel dividend uitgekeerd.  Daarnaast worden nog inkomsten ontvangen uit de hondenbelasting, toeristenbelasting en precario.

Met ingang van 1 januari 2022 is het niet meer mogelijk om precario te heffen op ondergrondse leidingen. Dit betekent een lagere opbrengst met ingang van 2022 waar in de begroting al rekening mee is gehouden. De opbrengst uit hondenbelasting en toeristenbelasting is vanwege volume aanpassingen naar beneden bijgesteld. 

Tenslotte wordt er in 2022 geen precario op terrassen geheven (motie 2106-64 Precariobelasting). 

Beleidswijzigingen

Uitvoering Donorregistratie

Per 1 juli 2020 verstrekken de gemeenten donorinformatie bij het aanvragen van persoonsdocumenten. De geraamde lasten staan op programma 6. Hiervoor worden in de algemene uitkering middelen ontvangen.

Implementatie nieuwe wetgeving
Er gaan in 2022 en 2023 twee nieuwe wetten in, die de volgende consequenties hebben voor de digitale dienstverlening van de gemeente:
-  Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (WEMBV)
-  Wet open overheid (WOO)
In de algemene uitkering worden middelen ontvangen om de invoeringskosten te kunnen dekken. De kosten staan geraamd op programma 6.

De lasten stijgen ieder jaar als gevolg van de hogere reservering voor de loon- en prijscompensatie. Deze stijging zie je ook terug aan de batenkant als gevolg van een hoger accres in de algemene uitkering van het Gemeentefonds. Er is een piek te zien in het jaar 2022. Deze wordt vooral veroorzaakt door de vooralsnog tijdelijk tegemoetkoming van het rijk voor de tekorten in de Jeugdzorg.

Motie 2106-64  Motie precariobelasting

Draagt het college op:

- Voor het komend jaar (2022) geen precariobelasting te heffen,
- De kosten hiervoor te dekken uit de beschikbaar gestelde corona gelden.

Stand van zaken:
Afhandeling in 2021.

Amendement 2106-V

Raad heeft Besluit 14 van de Perspectiefnota 2022 als volgt gewijzigd:
14 A: In de reserve vrij inzetbaar een reservering van € 2.544.000 aan te houden voor eventuele tegenvallers als gevolg van COVID-19
14 B: Ten laste van de reserve vrij inzetbaar in 2021 en 2022 een bedrag van € 1.000.000 te ramen in het Overzicht Algemeen Dekkingsmiddel (OAD) voor voorstellen die door de raad zijn aangenomen bij de perspectiefnota en begroting en vragen om financiële dekking.

Stand van zaken:
Amendement is verwerkt in de Programmabegroting 2022. Na verwerking van de aangenomen moties resteert € 283.000 van de gereserveerde € 1 mln.