Toelichting op het overzicht van baten en lasten

Nationaal Programma Onderwijs (NPO) (€ 0)
De gemeente heeft in 2022 de gehele Rijksbijdrage voor het Nationaal Programma Onderwijs ontvangen voor de periode 2022-2025. Dit geld mag tot en met juli 2025 worden besteed. Het deel van het ontvangen geld dat in 2023 nog niet is besteed, wordt overgeheveld naar 2024 en volgende jaren. Voor het merendeel van deze middelen zijn overigens al wel verplichtingen aangegaan en de uitbetaling van de subsidie vindt periodiek plaats in de periode 2022-2025. 
De afwijking is voor de lasten een voordeel (ten opzichte van begroot) van € 0,9 mln en voor de baten een nadeel (ten opzichte van begroot) van € 0,9 mln. Toelichting: De onderbesteding 2023 van € 0,9 mln. wordt voor € 0,8 mln. als Vooruitontvangen 2024 doorgeschoven naar 2024. Het saldo van € 0,9 mln. en € 0,8 mln. (totaal € 30.000) is het gevolg van feitelijk lagere ontvangsten.

Onderwijsachterstandenbeleid - rijksdeel (nadeel € 47.000)
De afwijking op de baten is ontstaan door de lagere vaststelling in 2023 van een aantal verstrekte subsidies 2022 (€ 0,4 mln.). Daarnaast is er sprake van een hogere specifieke uitkering 2023 van het rijk (hoger dan begroot: € 0,1 mln.). 
De afwijking van de lasten is met name veroorzaakt door een hoger bedrag aan verstrekte subsidies (€ 0,5 mln.). Daarnaast waren de personeelskosten hoger dan begroot (€ 50.000).

Onderwijsachterstandenbeleid - gemeentelijk deel (voordeel € 75.000)
Het voordeel op de baten heeft betrekking op een lager vastgestelde subsidie 2022 (€ 30.000). Op de lasten doet zich een geringe onderschrijding voor (voordeel € 40.000). 

(Doorbelaste) exploitatielasten onderwijshuisvesting (nadeel € 401.000)
De exploitatielasten van schoolgebouwen en IKC's zijn per saldo € 0,4 mln. hoger uitgevallen waarbij de lasten € 0,7 mln. hoger waren dan geraamd. 
De hogere lasten worden voornamelijk veroorzaakt door de sterke prijsstijgingen van gebouwenonderhoud, herstel schade & vandalisme en sloopkosten gebouwen. 
Hiertegenover staan meeropbrengsten  (doorbelasting van kosten) van € 0,3 mln.

Reserve egalisatie kapitaallasten investeringen schoolgebouwen (nadeel € 317.000)
De reserve wordt aangewend om de werkelijke afschrijvingslasten van schoolgebouwen te dekken. De werkelijke afschrijvingslasten zijn € 0,3 mln. lager uitgekomen omdat diverse investeringen doorgeschoven zijn in de tijd. Hierdoor hoefde er ook € 0,3 mln. minder onttrokken te worden aan deze reserve.

Volwasseneneducatie (nadeel € 123.000)
Het nadeel heeft betrekking op de kosten aanpak laaggeletterdheid (coördinatie en implementatie bestuurlijke afspraken), waarvan de geraamde lasten op doelstelling 1.5 zijn opgenomen.

Samenwerking A12 Corridor (€ 0)
Het samenwerkingsorgaan A-12 Corridor heeft een voordeel van € 70.000 op de lasten. Hier tegen over staan even lage baten. Het voordeel is ontstaan omdat nog niet alle onderzoeken (o.a. verkenning community-vorming rond de A12) zijn afgerond. Hiervoor zijn wel verplichtingen aangegaan. Het budget is € 0,1 mln..

Reclame-inkomsten en uitgaven (nadeel 44.000)
Op de reclame-inkomsten is een nadeel ontstaan op de inkomsten van € 0,1 mln.. Dit is voor € 80.000 veroorzaakt doordat de gunningsprocedure van de plaatsing van reclamevitrines/billboards langer heeft geduurd dan gepland. Dit komt doordat we enkele maanden moesten wachten op goedkeuring van de netwerkexploitant en door een bezwaar op de vergunningverlening. Begin 2024 is dit afgerond en is alles geplaatst. Het voordeel op de uitgaven van € 70.000 is ontstaan doordat er in 2022 een voorziening is getroffen voor nog niet betaalde facturen. In 2023 is er toch betaald en kon de voorziening weer vrijvallen. Daarnaast was er geen onderhoud van de reclameborden aan de lichtmasten benodigd.

Er zijn geen activiteiten die per saldo een voor- of nadeel geven van meer dan € 0,1 mln.

Volwasseneneducatie (voordeel € 83.000)
Het WEB-budget is een regionaal Rijksbudget bedoeld voor de regionale aanpak van laaggeletterdheid. Zoetermeer is de contactgemeente van de regio en dus verantwoordelijk voor de financiële afwikkeling. Voor 2023 hebben wij in totaal € 1.6 mln. aan rijksgeld ontvangen en € 0,3 mln. vanuit 2022 mogen meenemen (25% meeneemregel). Het besteedbaar budget was daarmee € 2,0 mln. 
Dit budget is niet geheel gebruikt. Een reden is dat een aantal gemeenten hun deel van het regionale budget niet volledig ingezet heeft. Een andere reden is dat na de regionale aanbesteding (gestart per september 2022) in 2023 nog aanlooptijd nodig was en de budgetverdeling niet optimaal was. Daardoor is geld overgebleven. Door het tekort aan docenten zagen WEB-subsidieorganisaties geen mogelijkheden om aanvullende activiteiten te organiseren. Dit was ook al van toepassing in 2022 waardoor er € 70.000 aan terugvorderingen zijn geïnd. 
Er is uiteindelijk € 1,2 mln. besteed. Van wat er over is, mogen we 25% meenemen naar 2024 (€ 0,4 mln.) en wordt er € 0,4 mln. door het Rijk teruggevorderd. Om dit voor 2024 bij te sturen zijn de aanbestedingsbudgetten anders verdeeld en zijn er actief nieuwe WEB-organisaties betrokken, die subsidie ontvangen voor 2024.

Het nadeel op de baten ten opzichte van de begroting bedraagt in totaal € 0,1 mln., samengesteld als volgt: 

• Aanpassing beschikking 2023 in 2023 (loon- en prijsbijstelling 2023) € 0,1 mln.;
• Vooruitontvangen 2024 € 0,4 mln. (begroot: € 0,8 mln., werkelijk € 0,4 mln.);
• Terug te betalen overschrijding reserve 2022 (hoger dan begroot) € 0,3 mln.;
• Terug te betalen aan het rijk over 2023 (hoger dan begroot) € 0,4 mln.
• Terugvorderingen voorgaande jaren € 70.000;

Het voordeel op de lasten ten opzichte van de begroting bedraagt in totaal  € 0,2 mln.
Zie ook doelstelling 1.2.

Regionaal Werkcentrum en regierol centrumgemeente Zoetermeer (voordeel € 50.000)
In de perspectiefnota van 2024 is voor 2023 incidenteel een bedrag van € 50.000 beschikbaar gesteld ten behoeve van het Regionaal Werk Centrum en de regierol van centrumgemeente Zoetermeer. De middelen zijn bedoel voor de vorming van een RWC, de opbouw van een nieuw huisvestings- en dienstverleningsconcept in Zoetermeer als centrumgemeente, voorbereidingen te treffen en beleidscapaciteit voor afstemming met de regiopartners en UWV. De middelen zijn in 2023 niet besteed omdat de kaders vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid pas in januari 2024 informeel bekend zijn gemaakt. Naar verwachting wordt hierover een brief aan de 2e Kamer gestuurd in april 2024, pas daarna zullen de middelen kunnen worden ingezet. In de perspectiefnota van 2025 zal een voorstel worden gedaan om het bedrag van € 50.000 volledig over te hevelen naar 2024.

Arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal (voordeel 589.000)
De gemeente Zoetermeer ontvangt en beheert als centrumgemeente van de arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal de middelen voor de regio. De besteding van deze middelen wordt bepaald in overleg met de regionale partners en vastgelegd in het jaarlijks op te stellen Uitvoeringsplan ZHC. In het Tweede Tussenbericht is melding gedaan van een verwachte onderbesteding van de beschikbare middelen. Ten opzichte van dat bericht stellen wij het beeld voor 2023 als volgt bij. De kosten van de afgesproken activiteiten vallen op 2 posten lager uit dan ingeschat:

• Regiogelden (€ 0,1 mln. voordeel): deze middelen ontvangt de regio met als doel om de regionale samenwerking te verstevigen. 
• Perspectief op werk/Dichterbij dan je denkt (€ 0,5 mln. voordeel): In 2022 zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld door het Rijk om in te zetten voor de krapte op de arbeidsmarkt. Besloten is om deze middelen in te zetten voor uitbreiding van dienstverlening van matchmakers, het Leerwerkloket en Praktijkleren. 

Omdat deze middelen van de regio zijn (en daarmee dus niet vrij besteedbaar) wordt met deze jaarrekening een voorstel gedaan tot een voorlopige bestemming van het resultaat. In het Tweede Tussenbericht is reeds een afwijking gemeld van € 2,4 mln. voordelig. Dit brengt het totale over te hevelen bedrag van 2023 naar 2024 op € 3,0 mln. In de perspectiefnota van 2025 zal een voorstel worden gedaan voor een definitieve resultaatbestemming om het bedrag van € 3,0 mln. volledig over te hevelen naar 2024.

Regionaal Mobiliteits Team (voordeel € 89.000)
Het Regionaal Mobiliteitsteam Zuid-Holland Centraal (RMT ZHC) helpt werkzoekenden, werknemers en ondernemers met onder andere kosteloze (om)scholing en begeleiding. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft hiervoor middelen beschikbaar gesteld. Het nadeel aan de lastenzijde van € 0,1 mln. wordt voornamelijk veroorzaakt door het feit dat het is toegestaan om de coördinator van het RMT te bekostigen vanuit deze middelen. Hiermee was in de begroting geen rekening gehouden. Het voordeel van € 0,2 mln. aan de batenzijde wordt m.n. veroorzaakt door een lagere eindafrekening 2022 dan waar rekening mee was gehouden, tevens veroorzaakt door het mogen indienen van de kosten voor de coördinator.

Eenmalige compensatie Werkbedrijf De Binnenbaan (nadeel € 518.000)
In 2023 heeft De Binnenbaan een verzoek ingediend om een eenmalige (indexerings-)compensatie van € 0,5 mln. vanwege uitzonderlijke kostenstijgingen in 2022 en 2023. Dit heeft geleid tot extra kosten. Deze kostenstijgingen werden veroorzaakt door de volgende factoren:

• De hoge inflatie die volgde na de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne
• De stijging van het minimumloon per 1 januari 2023
• De nieuwe CAO SGO per 1 januari 2023
• Oplopende kosten van semipermanente inhuurkrachten voor het kaderpersoneel van de Binnenbaan

Wet Sociale Werkvoorziening (nadeel € 205.000)
Voor de WSW is in 2023 een incidenteel nadeel ontstaan van € 0,2 mln. Het nadeel op de lasten bedraagt € 0,4 mln. en is hoofdzakelijk veroorzaakt door de stijging van het wettelijk minimumloon welke hoger was dan in de begroting was voorzien. Het voordeel op de baten bedraagt € 0,2 mln. en is veroorzaakt door een tegemoetkoming loonkosten oudere, jongere of gehandicapte werknemers (Lage Inkomens Voordeel) vanuit Het Rijk welke niet is begroot.

Toeslagenaffaire (voordeel € 184.000)
Het Rijk heeft de gemeente gevraagd te ondersteunen bij de maatregelen in het kader van de kinderopvangtoeslag. Dit beroep betreft enerzijds zaken in de uitvoering en anderzijds het kwijtschelden van gemeentelijke vorderingen op de betreffende groep ouders. 
De hogere uitgaven van € 0,3 mln. ten opzichte van het tweede tussenbericht zijn te verklaren door meer individuele verstrekkingen aan gedupeerden dan verwacht. Deze uitgaven worden vergoed vanuit het rijk, waarmee ook de baten € 0,3 mln. hoger zijn dan begroot.
Een definitieve afrekening van voorgaande jaren levert een extra voordeel op van € 0,2 mln.

Aanpak energiearmoede (voordeel € 228.000)
Het verschil is te verklaren door een hogere uitval van aantal huishoudens die in de tweede ronde na de inkomenstoets niet in aanmerking kwamen voor de energietoeslag. 

Leenbijstand (voordeel € 74.000)
Leenbijstand is een vorm van bijzondere bijstand in de vorm van een lening. De leenbijstand moet net als een gewone lening ook terugbetaald worden. Er is € 0,2 mln. minder aan leenbijstand verstrekt door een verminderde behoefte. Het gaat hierbij voornamelijk om inrichtingskosten. Het bedrag aan opgelegde vorderingen leenbijstand is hierdoor ook € 0,1 mln. lager. Het effect op de baten is lager omdat ook rekening wordt gehouden met het inkomensdraagvlak van de cliënt.

Personele lasten (nadeel € 331.000)
De hogere lasten ten opzichte van de begroting zijn te verklaren door het inzetten van externe krachten voor de openstaande vacatures en ziektevervanging zodat de bedrijfsvoering niet in het geding komt.

Wet Inburgering (€ 0)
De hogere lasten ten opzichte van de begroting zijn te verklaren doordat € 0,2 mln. meer is uitgegeven aan inburgeringstrajecten. Gemeenten ontvangen via een Specifieke Uitkering van het Ministerie van SZW-middelen voor de bekostiging van de inburgeringsvoorzieningen. Ook de baten zijn hiermee € 0,2 mln. hoger dan begroot.

Kwijtscheldingen (voordeel € 39.000)
In verband met verhoging van de vermogensnorm is een extra budget toegekend van € 0,2 mln. (raadsvoorstel 2022-100087), te dekken uit het noodfonds Energie-Armoede. De verhoging van de vermogensnorm heeft alleen niet geleid tot extra kosten en dus ook niet tot een onttrekking aan het noodfonds. Dat verklaart voor een groot deel de afwijking aan zowel de lasten als de batenkant.
Daarnaast kunnen gemeenten een vergoeding ontvangen voor gederfde opbrengsten die voortvloeien uit het kwijtschelden van gemeentelijke belastingen van gedupeerden door de toeslagenaffaire. Hiervoor is een bedrag van € 60.000 opgenomen. Het resultaat op kwijtscheldingen is daardoor per saldo € 40.000 positief.

BUIG & Bbz (Bijstand) (nadeel € 40.000)
De rijksvergoeding BUIG is € 0,9 mln. hoger dan begroot. Dit heeft deels te maken met een hoger aantal bijstandsuitkeringen dan verwacht en deels met een hogere prijsaanpassing. Daar tegenover staat dat de bijstandslasten € 0,9 mln. hoger zijn dan begroot. Dit komt door een hoger aantal uitkeringen (hoeveelheidsverschil) van ca € 0,4 mln. en een hogere prijs dan verwacht (prijsverschil) van ca € 0,2 mln. Daarnaast is voor € 0,3 mln. meer aan loonkostensubsidie verstrekt. Dit betreft vermoedelijk overwegend een prijsverschil. 

Overig (voordeel € 285.000)
Het voordeel op de baten bevat onder andere de zoetermeerpas, collectieve ziektekosten, Schuldhulpverlening, Project Sociaal innovatiefonds.

Jeugdgezondheidszorg (voordeel € 112.000)
De kosten voor Jeugdgezondheidszorg vallen € 0,1 mln. lager uit, voornamelijk veroorzaakt door minder uitgaven voor zorg voor jeugdigen uit Oekraïne.

Sociaal Medische Indicaties (nadeel € 146.000)
Het budget voor de Sociaal Medische Indicaties (€ 0,7 mln.) is overschreden met € 0,1 mln. De oorzaak van deze overschrijding is de gestegen maximumkosten-drempel van de kinderopvangtoeslag en de langere plaatsingen van kinderen.

Verrekening subsidies oude jaren (voordeel € 105.000)
Zoetermeer heeft van een aantal organisaties subsidiemiddelen terug ontvangen die in 2022 waren bestemd voor preventief jeugdaanbod. Zo is over het beschikte bedrag van € 0,4 mln. voor Stichting Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West € 80.000 (22%) terugbetaald met als belangrijkste reden dat er een fout in de berekening van uren in de subsidieaanvraag 2022 zat. De Stichting Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West heeft bij hun subsidieaanvraag 2022 de inzet in uren rond de startgesprekken op de basisscholen niet goed berekend. Deze fout is verrekend bij de verantwoording subsidie in 2023. De teruggave betekent dus niet dat er minder preventieve inzet is uitgevoerd dan afgesproken.

Projecten Toekomstbestendige Jeugdhulp (voordeel € 516.000)
In de Perspectiefnota 2024 is incidenteel een budget van € 0,3 mln. beschikbaar gesteld voor de projecten Jeugd, ter dekking van personele lasten. Vanwege capaciteitsproblemen en andere dekkingsbronnen is dit budget niet gebruikt.
Daarnaast is op de projecten Toekomstbestendig jeugdhulp € 0,2 mln. minder uitgegeven dan vooraf verwacht, omdat de kosten voor het grootste deel ten laste zijn gebracht van de specifieke uitkering Integraal Zorgakkoord. Activiteiten zijn in 2023 opgestart en zullen in 2024 verder invulling krijgen. 
Het totaal zal door middel van budgetoverheveling in 2024 beschikbaar worden gesteld.

Jeugdhulpvervoer (nadeel € 167.000)
De vervoerskosten zijn in lijn met het gebruik van de jeugdzorg toegenomen. Ook zijn de kosten als gevolg van prijsontwikkelingen gestegen.

Gemeenschappelijke Regeling Servicebureau Jeugdhulp Haaglanden en Regionale projecten (voordeel € 297.000)
In 2023 is extra budget beschikbaar gesteld voor regionale projecten. Door krapte op de arbeidsmarkt is het niet gelukt om voldoende personele capaciteit aan te trekken om alle projecten uit te voeren. Daarnaast is er een positieve afrekening op de BTW-compensatie (doorschuifregeling).

Specialistische jeugdhulp (Zorg in Natura en PGB) (nadeel € 2.880.000)
Gedurende 2023 bleek dat het beschikbare budget voor specialistische jeugdhulp niet voldoende was om de stijgende vraag te kunnen opvangen. De overschrijding van de Specialistische Jeugdhulp is € 2,9 mln.
Het nadeel wordt verklaard door de volgende oorzaken:

• Voortzettende stijging van het aantal jeugdigen met jeugdhulp. Dit doet zich met name voor binnen  de jeugd-GGZ. Ook binnen de ambulante jeugdhulp was een lichte stijging te zien van het aantal jeugdigen. 
• In het  raadsmemo over de monitor kosten jeugdhulp (afdoening toezegging 632) is weergegeven hoe de kosten en het gebruik zich verdelen over de verschillende jeugdhulpcategorieën. Daarin is zichtbaar dat de grootste kostenstijging zich voordoet bij ambulante jeugdhulp, jeugdhulp met verblijf en  jeugd-GGZ. 
• Door de toename van het aantal jeugdigen die zeer specialistische landelijk ingekochte jeugdhulp ontvangt, stijgen ook de kosten voor deze vormen van jeugdhulp.
• Daarnaast neemt de zorgzwaarte toe; jeugdigen krijgen meer en of langer zorg. Dit leidt tot een hogere gemiddelde kostprijs per jeugdige. 
• Er zijn meer kosten gemaakt voor maatwerk en PGB's;
• Indexatie van de tarieven. 

In het Tweede Tussenbericht 2023 is een nadeel gemeld van € 9,0 mln. In de raadsmemo's Nieuwe prognose kosten specialistische jeugdhulp 2023  en de Financiële afwijkingen na het Tweede Tussenbericht 2023  is een aanvullend nadeel met een bandbreedte van € 2,0 tot € 3,7 mln. gemeld.

Algemene kosten WMO (nadeel € 145.000)
Het budget bedraagt € 3,7 mln. Dit onderdeel is opgebouwd uit de uitvoeringskosten en de eigen bijdrage. De uitvoeringskosten, personeelskosten en inhuur, is met € 0,1 mln. overschreden in 2023. De voornaamste reden is dat de inhuurkosten de vacatureruimte overstijgen. Dit komt doordat vacatures niet zijn ingevuld door krapte op de arbeidsmarkt en daardoor tijdelijk ingehuurd moest worden om de continuïteit te waarborgen. Verder is extra inzet gepleegd om de achterstanden weg te werken. De ontvangen inkomsten voor personeel blijft iets achter bij de raming (€ 50.000). Dit betreft inzet voor H6 doorberekende kosten. Zoetermeer bekostigt alleen contractbeheerder en overhead, en factureert deze aan de andere gemeenten volgens de verdeelsleutel in de H6 begroting. Daarnaast is de eigen bijdragen op basis van CAK-opgave € 40.000 minder dan de raming. De afwijkingen zijn incidenteel van aard omdat de budgetten in 2024 en verder zijn gewijzigd.

WMO-hulpmiddelen en vervoersvoorzieningen (voordeel € 116.000)
Het budget bedraagt € 2,7 mln. Het voordeel wordt veroorzaakt door:
•    Een overschot van € 0,2 mln. op de rolstoelen.
•    De vervoersvoorzieningen. Het overschot hierop bedraagt € 0,2 mln., welke te verklaren is door de positieve afrekening over 2022.
•    Een tekort op het rijdend materieel (scootmobiels) en onderhoud ervan. Het tekort hierop bedraagt € 0,3 mln.
•    Een tekort van € 30.000 op de parkeervoorzieningen.

De genoemde voor- en nadelen kunnen niet los van elkaar gezien worden. Meer gebruik van het een kan leiden tot minder gebruik van het ander. Op het geheel is het voordeel vooral toe te schrijven naar de incidentele afrekening kosten 2022.

Huishoudelijke ondersteuning (voordeel €326.000)
Het budget bedraagt € 13,3 mln. (inclusief PGB). Eerder is een melding gemaakt van het overschot. Op basis van de werkelijke kosten over 2023 is dit iets meer dan verwacht. Dit komt door wachttijden bij aanbieders en vertragingen in de facturatie. Eind 2023 hebben we meer aanbieders voor Huishoudelijke Ondersteuning gecontracteerd en zijn achterstanden bij de WMO ingelopen. Dit zou moeten leiden tot een efficiëntere afhandeling van aanvragen en een normalisatie van de uitgaven ten opzichte van de aanvragen.

WMO Ondersteuning (begeleiding en dagbesteding, nadeel € 112.000)
Het budget bedraagt € 2,4 mln. Het tekort wordt veroorzaakt door iets meer uitgaven en lagere inkomsten op begeleiding en een tekort op PGB-begeleiding. Bij de PGB-begeleiding is het budget tussentijds aanzienlijk verlaagd.

Noodopvang Ontheemden Oekraïners (voordeel € 1.434.000)
Op de noodopvang van de ontheemde Oekraïners is een (aanvullend) voordeel behaald van € 1,4 mln. Het totale voordeel bedraagt hiermee € 6,3 mln. In het memo Financiële afwijkingen na Tweede Tussenbericht 2023 was een (aanvullend) voordeel gemeld van € 0,8 mln. De lagere kosten zijn ontstaan door de zelfredzaamheid van de Oekraïners, lagere organisatiekosten en lagere kosten levensonderhoud. Door extra opvang vanaf november is een hogere opbrengst ontstaan. Het Rijk heeft geanticipeerd op de kostenontwikkeling en heeft de normvergoeding 2024 voor de opvang en het levensonderhoud naar beneden bijgesteld. Daarnaast wordt door het Rijk nagedacht over een beëindiging van de specifieke regeling en het onderbrengen van opvang van ontheemden en asielzoekers in één regeling.  

Compensatie prijsstijging 2023 (voordeel € 275.000)
In 2023 is eenmalig een bedrag van € 0,3 mln. beschikbaar gesteld om subsidieontvangers (opgenomen in het jaarlijkse Bestedingsprogramma subsidies) extra te compenseren voor de gevolgen van de loon- en prijsstijgingen in 2023. De inventarisatie van de financiële problematiek en de daaropvolgende beschikbaarstelling van extra middelen kon in 2023 niet worden afgerond, waardoor het bedrag van € 0,3 mln. vrijvalt. De eventuele extra subsidie zal in 2024 beschikbaar worden gesteld en worden verantwoord.

Bijdrage Samenwerkingsverband gebiedsgerichte ondersteuning (nadeel € 1.416.000)
Het bureau HHM heeft, in gezamenlijke opdracht van inZet en gemeente, in 2023 onderzoek gedaan naar een passend budget voor inZet en daartoe ook een rekenmodel ontwikkeld. Eind 2023 hebben de gemeente en inZet onder begeleiding van HHM-invulling gegeven aan het rekenmodel. Dat heeft geleid tot een aanpassing van het budget voor 2023, zoals gemeld in het raadsmemo Financiële afwijkingen na het Tweede Tussenbericht 2023. Op basis van onderzoek en rekenmodel zal het voorstel worden gedaan het budget ook voor 2024 en verder aan te passen. Dit voorstel zal worden betrokken bij Perspectiefnota 2025/ Eerste Tussenbericht 2024.

Maatschappelijke zorg (voordeel € 108.000)
Vanaf 2023 ontvangt de gemeente ten behoeve van het Daklozenpunt van centrumgemeente Den Haag een bijdrage van € 80.000 per jaar. In 2023 is er eenmalig een samenloop met dekking vanuit de eigen algemene middelen.

Overige verschillen (voordeel € 38.000)
Bevat diverse posten met voor- en nadelen. De opvallendste zijn verschillen:
•    Woningaanpassingen nadeel van € 60.000
•    Vrijwilligersondersteuning een voordeel van € 90.000

Overige verschillen (nadeel € 71.000)
Het resultaat op deze doelstelling is per saldo relatief bescheiden. Afzonderlijke verschillen op de lasten en de baten zijn aanzienlijk, maar vallen tegen elkaar weg.
In 2023 heeft Zoetermeer vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA) van het Rijk een flinke impuls gekregen om de gezondheid van inwoners te bevorderen. In het kader van GALA is de samenwerking tussen het sociaal domein, het fysieke domein en sport verstevigd en is een werkplan 'integraal werken aan een gezonde stad' tot stand gekomen. Regionaal heeft het IZA geleid tot een versteviging van de samenwerking tussen gemeenten behorende bij regio Haaglanden (Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Rijswijk, Wassenaar en Zoetermeer) en tussen gemeenten en zorg- en welzijnsaanbieders.
De specifieke uitkering GALA 2023 bedroeg in totaal € 2,0 mln. Hiervan had € 0,7 mln. betrekking op het hoofdthema Sport, cultuur en bewegen (zie programma 4 Vrije Tijd) en een bedrag van in totaal € 1,3 mln. op de hoofdthema's Gezondheid en sociale basis en Ondersteunende onderdelen.
Van laatstgenoemde bedrag is in 2023 € 0,6 mln. aangewend. Het jaar 2023 was een opstartjaar. De beschikking van het rijk werd in mei 2023 ontvangen en er was een aanloop nodig alvorens de eerste activiteiten opgepakt konden worden.
De specifieke uitkering IZA bedroeg € 6,7 mln.. Hiervan werd een bedrag van in totaal € 1,8 mln. aangewend. Omdat de beschikking van het rijk in september 2023 werd ontvangen, was de voorbereidingstijd in 2023 voor IZA nog korter dan voor GALA. 

Afvalinzameling (nadeel € 53.000)
De totale lasten op het product afval komen € 0,1 mln. hoger uit.  Dit heeft de volgende redenen. 

• De kosten voor het verwerken van B-hout (bewerkt hout) wijzigde gedurende 2023.  De eerste maanden van 2023 ontvingen we een vergoeding van € 12,00 per ton. Tijdens het jaar is dit omgeslagen en betaalden we € 37,50 per ton. De  (wereld-)markt bepaalt de prijs voor B-hout. Het nadeel is € 60.000.
• In 2023 zijn 14 afgeschreven voertuigen verkocht die vervangen zijn door nieuwe voertuigen. De lasten van gemeentelijke voertuigen (afschrijvingskosten, verzekering, brandstof enz.) worden doorbelast naar interne gebruikers. Omdat er voertuigen verkocht zijn wordt de interne doorbelasting met de verkoopopbrengst verlaagd. Hierdoor ontstaat er een ‘nadeel’ van € 70.000 op de interne doorbelasting waar weer een voordeel van eveneens € 70.000 vanwege de verkoop van de voertuigen tegenover staat (zie ook baten).

Aan de batenkant is het voordeel € 70.000. Dit komt door:

• De verkoop van afgeschreven voertuigen, wat  geeft een voordeel van € 70.000.
• Een resterende voordeel van € 7.000 op diverse posten zoals de Afvalstoffenheffing, verstrekken milieupassen en ontvangen loonkostensubsidie.

Tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid (CDOKE) (€ 0)
Voor de versterking van de gemeentelijke organisatie voor het uitvoeren van de klimaat- en energietaken is in 2023 € 1,8 mln. beschikbaar. Doordat besluitvorming over de CDOKE meer tijd heeft gevergd dan verwacht is de werving later gestart en kan daardoor ook slechts een beperkt deel van het jaar ten laste van de CDOKE gebracht worden. De krapte op de arbeidsmarkt vormt nog een extra uitdaging. Dit heeft er bij elkaar toe geleid dat de besteding in 2023 beperkt blijft tot € 0,8 mln. Dit geeft een voordeel van € 0,9 mln. in 2023. Tegenover de lagere lasten staan even hoge lagere baten. Het budget en de geplande activiteiten schuiven door naar 2024. In het memo Financiële afwijkingen na Tweede Tussenbericht 2023 is een voordeel van € 0,8 mln. gemeld.

Regeling aanpak energiearmoede (€ 0) 
Het Rijk heeft middelen beschikbaar gesteld om energiearmoede tegen te gaan. De middelen worden gericht ingezet om huishoudens in een kwetsbare positie vanwege de gestegen energielasten te ondersteunen bij het nemen van maatregelen om de energierekening te verlagen. In 2023 was hiervoor € 2,4 mln. beschikbaar. In TB2 is hierop een voordeel gemeld van € 2,0 mln. zodat een budget van € 0,4 mln. resteert. In de eerste helft van 2023 lag de focus op fixers. Doordat dit niet allemaal in overeenstemming met de opdracht is uitgevoerd zijn in de tweede helft betaalde bedragen teruggevorderd. Dat leidt in 2023 tot een aanvullend voordeel van € 0,1 mln. Hier staat een even lage bate tegenover. 

Duurzaamheidsfonds (€ 0) 
De komende jaren is € 7,5 mln. vrijgemaakt ten behoeve van de bevordering van energiebesparing, het aardgasvrij maken en de opwek van duurzame energie. Hieraan is in 2023 € 2,5 mln. toegevoegd. Voor het jaar 2023 was € 2,2 mln. beschikbaar gesteld. In TB2 is gemeld dat door vertraging € 2,0 mln. niet zou worden besteed zodat nog een budget resteert van € 0,2 mln. Dit is bestemd voor de verduurzaming van het eigen maatschappelijk vastgoed. De inventarisatie over de aanwending daarvan is vertraagd tot 2024. Tegenover de lagere kosten staat een lagere onttrekking duurzaamheidsfonds.

Dagelijks beheer en onderhoud openbare ruimte 
Kwaliteitsimpuls (€ 0)
In het coalitieakkoord is  € 1,5 mln. beschikbaar gesteld voor de tijdelijke kwaliteitsimpuls openbare ruimte . Vanwege capaciteits- en opstartproblemen is hier een onderbesteding ontstaan van € 0,5 mln. Hier staat een even hoge lagere onttrekking vanuit het fonds Zoetermeer 2040 tegenover.

Toekomstvisie winkelcentra en beter benutten bedrijventerreinen (voordeel € 100.000)
In het coalitieakkoord is € 0,1 mln. beschikbaar gesteld voor het verbeteren van de uitstraling van de openbare ruimte van winkelcentra en bedrijventerreinen.  Alle voorbereidingen zijn getroffen om met de uitvoering te starten. Voorgesteld wordt deze € 0,1 mln. met een budgetoverheveling over te zetten naar 2024.

Gladheidsbestrijding (voordeel € 91.000)
In de begroting is € 0,6 mln. opgenomen voor voornamelijk gladheidsbestrijding. Vanwege het geringe aantal vorstdagen is er onderbesteding.

Ontvangst en afvoer bagger waterschappen (voordeel € 250.000)
In de begroting is € 0,4 mln. opgenomen voor baggeren van de hoofdwatergangen. Voor het baggeren heeft de gemeente een overeenkomst met de waterschappen. Doordat de waterschappen minder bagger werkzaamheden hebben uitgevoerd is er onderschrijding.

Aanleg kabels en leidingen (voordeel € 85.000)
Voor het openbreken van de openbare ruimte wordt een herstelvergoeding bij netbeheerders in rekening gebracht. In de begroting is een inkomst opgenomen van € 0,8 mln. aan herstelvergoedingen. Door een toename van het aantal openbrekingen is er een voordeel.  

E-laadpalen (voordeel € 77.000)
Voor E-laadpalen is een hogere opbrengst door nagekomen baten uit eerdere jaren. 

Exploitaties
Begraven (voordeel € 248.000)
Het voordeel komt door € 20.000 lagere lasten en een incidentele toename van de baten van € 0,2 mln. De hogere baten komen door een toename van het aantal begravingen en omdat er meer koopgraven zijn afgenomen.

Riolering (nadeel € 1.100.000)
€ 0,3 mln. heeft betrekking op prijsstijgingen welke worden gedekt uit de stelpost prijsstijgingen in het overzicht algemene dekkingsmiddelen. Het resterende bedrag van € 0,8 mln. heeft betrekking op onvoorziene spoedreparaties naar aanleiding van inspecties en onvoorziene kosten bij projecten.

Grootonderhoud en vervangingen (voordeel € 2,4 mln. en nadeel € 2,4 mln.)
Voor grootonderhoud en vervangingen met maatschappelijk nut in de openbare ruimte bovengronds zijn de kosten lager dan begroot. Dit geeft voordeel 2,4 mln. Het niet uitgegeven budget voor het groot onderhoud is verrekend met de egalisatiereserve (nadeel € 2,4 mln.): de bijdrage van de reserve € 1,2 mln. was niet benodigd en € 1,2 mln. is aanvullend gestort in de reserve.  
De gerealiseerde kosten zijn lager dan begroot door de herfasering van de uitvoering van projecten  door onder andere: 
•    personeelskrapte zowel bij de voorbereiding als bij directievoering en toezicht;
•    wachttijden bij uitvoerende partijen door onder andere beperkte beschikbare capaciteit;
•    lange levertijden van materialen;
•    een niet geslaagde aanbesteding voor asfaltwerkzaamheden, deze wordt opnieuw in de markt gezet.

Afdracht vanuit egalisatiereserve groot onderhoud bovengronds naar reserve vrij inzetbaar (voordeel € 0,2 mln. en nadeel 0,2 mln.)
Door de afdracht van de onderbesteding Grootonderhoud en vervangingen 2023 in de egalisatiereserve is het saldo van deze reserve € 5,2 mln. geworden.  Dit bedrag is € 0,2 mln. hoger dan het vastgestelde maximum saldo van deze reserve. Het bedrag van € 0,2 mln. is gestort in de reserve vrij inzetbaar.  

Zoetermeer Noodfonds (€ 0)
In de reserve Zoetermeer Noodfonds zijn middelen gereserveerd voor energie-armoede. De aanvragen voor een subsidie vanuit dit fonds zijn achtergebleven bij onze verwachtingen, waardoor er een voordeel van € 0,1 mln. ontstond. Daarom is er minder uit de reserve onttrokken wat een nadeel geeft van € 0,1 mln.

Stadsboerderij De Balijhoeve (voordeel € 39.000)
Er zijn dit jaar, na de oplevering, nog herstelwerkzaamheden uitgevoerd aan de stadsboerderij. Daardoor is het krediet in 2023 doorgelopen, waardoor de kapitaallasten lager uitvallen.

Sportaccommodaties (exclusief zwembaden) (nadeel € 133.000)
De uitgaven vielen € 0,2 mln. hoger uit. Dit kwam door energielasten (€ 0,1 mln.) en lasten voor onderhoud (€ 0,1 mln.).
De inkomsten vielen € 0,1 mln. hoger uit. Dit kwam door hogere huurinkomsten (€ 40.000),  bijdrage uit de regeling Stimulering Sport (€ 36.000) en overige posten (€ 8.000).  

Sportaccommodaties - zwembaden (nadeel € 6.000)
De uitgaven vielen € 1,3 mln. hoger uit. Dit kwam door de latere oplevering van het nieuwe zwembad De Watergeus. Hierdoor liepen de uitgaven door voor het openhouden van zwembad De Driesprong (€ 0,8 mln.), de huur van zwemwater in Het Keerpunt (€ 0,2 mln.) en inhuur van medewerkers (€ 0,2 mln.). 
De inkomsten vielen € 1,3 mln. hoger uit. Dit komt door hogere huurinkomsten (€ 0,1 mln.), de gemeentelijke bijdrage van de exploitatiekosten aan zwembad De Driesprong (€ 0,8 mln.) en een eenmalige subsidie uit de regeling Meerkosten Energie Openbare Zwembaden (€ 0,4 mln.). 

Welzijnsaccommodaties (voordeel € 5.000)
De kosten van beheer en onderhoud vallen € 0,1 mln. lager uit dan begroot door lagere kosten van energie en lagere personele bezetting voor beheer en toezicht. De huurinkomsten zijn € 0,1 mln. lager dan begroot.

Subsidieregeling Impuls jongerencultuur Zoetermeer (€ 0)
Met deze regeling stimuleert het College cultuurdeelname door jongeren tussen de 14 en 27 jaar. De subsidietermijn is voor twee jaar de beschikbare middelen zijn niet volledig besteed. Hierdoor ontstaat er een voordeel van € 268.000 op de uitgaven en een nadeel van hetzelfde bedrag op de baten. De ontvangen subsidie mag in 2024 uitgegeven worden.

Grand Départ (start Tour de France) (€ 0)
Voor de Grand Départ Rotterdam in 2024 of 2025 is € 0,2 mln. beschikbaar gesteld  (in 2022 € 60.000, in 2023 €  0,1 mln. en in 2024 € 40.000)  uit de reserve Fonds Zoetermeer 2040. Het bid voor 2024 van Rotterdam is niet gehonoreerd maar voor 2025 is de stad nog in de race. In 2023 zijn daarom geen kosten gemaakt.

Monumentenzorg (voordeel € 65.000)
Op monumentenzorg is een voordeel behaald.

Bijdrage Reserve fonds Zoetermeer 20240 ten behoeve van handhaving (nadeel €699.000)
Bij het coalitieakkoord zijn er tijdelijke middelen beschikbaar gesteld vanuit de Reserve fonds Zoetermeer 2040. 
Er is op basis van het coalitieakkoord ingezet op intensivering van de gemeentelijk handhavingscapaciteit. De uitbreiding van team handhaving is nog niet op orde, doordat náást de uitbreiding, we ook te maken hebben gehad met natuurlijk verloop, waardoor de formatie nog niet op volle sterkte is. Daarom is de bijdrage vanuit de Reserve fonds Zoetermeer 2040 in 2023 niet nodig geweest. Op dit moment bedraagt de vacatureruimte nog 9 fte.

Invulling vacatures handhaving (voordeel € 950.000)
Er is op basis van het coalitieakkoord ingezet op intensivering van de gemeentelijk handhavingscapaciteit. De uitbreiding van team handhaving is nog niet op orde, doordat náást de uitbreiding, we ook te maken hebben gehad met natuurlijk verloop, waardoor de formatie nog niet op volle sterkte is. Op dit moment bedraagt de vacatureruimte nog 9 fte.

RIO/IPTA (Reïntegratieofficier/ Integrale Persoonsgerichte Toeleiding naar Arbeid) (€ 0)
Er is meer subsidie binnengehaald dan begroot wat besteed is aan  meer preventieve interventies.

Cameratoezicht (nadeel € 65.000)
De kosten van cameratoezicht fluctueert ook op basis van openbare orde problematiek wat zich moeilijk laat voorspellen. 

Veiligheidsregio Haaglanden (nadeel € 300.000)
De bijdrage aan de Veiligheidsregio Haaglanden van ongeveer € 12 mln. is met ongeveer € 0,3 mln. hoger geweest dat begroot, veroorzaakt door een hogere indexatie met name als gevolg van een hogere loonontwikkeling.

Inzet personeel vergunningverlening (nadeel € 770.000)
Het was een uitdaging om goed personeel te vinden waardoor inhuur noodzakelijk was. Daarnaast is ook ingehuurd voor langdurig ziekteverzuim.

Opbrengst Leges (nadeel € 800.000)
Voor het afhandelen van WABO-vergunningen worden leges ontvangen. Bij het memo 'financiële afwijkingen na tweede Tussenbericht 2023' is gemeld dat ten opzichte van het tweede Tussenbericht een nadeel verwacht werd van € 0,9 mln. in 2023. Dit is nagenoeg zo uitgekomen. De belangrijkste reden is dat er minder grote aanvragen zijn ingediend. De oorzaak is een combinatie van hogere bouwkosten en de hoge rentes. Dit maakt het minder rendabel om te bouwen dan voorgaande jaren. 

Burgerzaken (voordeel € 15.000)
Het aantal huwelijken, naturalisaties en aanvragen voor een persoonsdocument is hoger dan verwacht. Bij persoonsdocumenten gaat het mogelijk om nieuwe aanvragen die voortkomen uit de vluchtelingeninstroom. We dragen een groot deel van de ontvangen leges af aan het Rijk. Het saldo is bijna nihil.

Voorziening wethouderspensioenen (voordeel € 869.000)
Op grond van de Wet Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (Appa) is een voorziening is getroffen voor de pensioenverplichtingen aan wethouders.  Door het stijgen van de rente in 2023 is een voordeel op de baten van € 0,7 mln.  Dit bedrag valt vrij uit de voorziening vanwege de rentestijging. Daarnaast is er een voordeel op de uitgaven van € 0,1 mln.,  door de rentestijging is de in 2023 geraamde toevoeging aan de voorziening niet nodig geweest.

Griffie (voordeel € 198.000) 
Het voordeel van € 0,2 mln. komt omdat er in 2023 minder gebruik is gemaakt van de wettelijke vergoedingen en rechtspositieregelingen voor raadsleden. Daarnaast zijn er enkele kleinere verschillen onder andere door tijdelijke vacatureruimte. 

Vrije beleidsruimte Raad (voordeel € 148.000) 
Op het potje van de raad is geen beroep gedaan.

Vrije beleidsruimte College (voordeel € 40.000) 
Niet alle vrije beleidsruimte van het College is besteed.

Woonwagenhuisvesting (voordeel € 45.000)
De inzet van externe deskundigen en juristen op het woonwagendossier is gestabiliseerd op een niveau van € 0,2 mln. Onderzocht wordt of dit structureel is.

Gemeentelijke eigendommen Grondzaken ( (voordeel € 90.000) 
De gemeente heeft grond in haar bezit en voor de exploitatie (regulier beheer, advisering en begeleiding verkopen) is in 2023 een budget opgenomen van ca. € 1,85 mln. aan uitgaven en ca. € 4,3 mln. aan inkomsten. Het betreft structureel en incidenteel budget. Het structureel budget is met € 0,1 mln. onderschreden. De verwachte overschrijding op de loonkosten is lager uitgevallen.

Grondexploitaties (voordeel € 121.000) 
Voor de uitvoering van het Grondbeleid is ca. € 21 mln. aan lasten en ca. € 27 mln. aan baten in de Programmabegroting opgenomen. Het Grondbeleid wordt gevoerd om een programma (woningen, kantoren, voorzieningen en bedrijfsterreinen) te realiseren. De uitgangspunten hierbij zijn het rijks-, provinciale en regionale beleid en de gemeentelijke visie op het toekomstige ruimtelijk beleid. In de Nota Grondbeleid zijn de kaders en uitgangspunten weergegeven voor het grondbeleid van de gemeente.
Er is een relatie tussen de lasten, baten, mutaties in reserves en boekwaarde van de verschillende grondexploitaties (en faciliterend grondbeleid) op de balans. Het resultaat van de grondbedrijf functie is per saldo via een mutatie in de voorraad neutraal verwerkt, zodat de ontstane afwijkingen in de regel geen invloed hebben op het rekeningresultaat van de gemeente. Ook is er (jaarlijks) sprake van faseringsverschillen. De redenen zijn vaak divers en zijn vaak exogeen van aard. Met projectontwikkelaars is bijvoorbeeld een afnamecontract afgesloten, maar het tempo van de afname en daarmee de opbrengsten wordt door de ontwikkelaars zelf bepaald. Het effect van de faseringsverschillen is verwerkt in het Meerjarenperspectief Grondbeleid (MPG).

Het MPG bevat naast informatie over de voortgang, ook een actualisatie van de grondexploitaties, de resultaatprognoses en de risico’s. In het MPG is het effect van de werkelijke voortgang meegenomen met uitzondering van de grondexploitaties Edisonpark en Markt 10. Deze twee grondexploitaties worden in 2024 herzien en met gewijzigde kaders opnieuw ter besluitvorming aan de raad voorgelegd. In het MPG zijn de kosten en baten van de twee grondexploitaties geïndexeerd en waar nodig geactualiseerd. Het resultaat van de actualisatie van het MPG is verwerkt in de jaarrekening en komt tot uitdrukking in mutaties in reserves en de winstafdrachten en het al dan niet vrijvallen van (een deel) van voorzieningen en reserves. De verwerking van het resultaat is vastgesteld in de Nota Grondbeleid en gaat via vastgestelde stappen: in eerste instantie voor 50% toegevoegd aan de reserve Financiële Positie Grondbedrijf en voor 50% aan de Reserve investeringsfonds 2030 (Rif). Vervolgens wordt de maximale omvang van de reserve Financiële Positie Grondbedrijf en de reserve risico's Ontwikkelingsbedrijf bepaald aan de hand van de benodigde weerstandscapaciteit. Het surplus wordt afgeroomd naar het RIF. In de paragraaf Grondbeleid is een inhoudelijke toelichting opgenomen op de uitvoering van het grondbeleid.

Het voordelig resultaat ontstaat doordat er ook vennootschapsbelasting (Vpb) over het voordelige resultaat moet worden afgedragen aan het Rijk. Hier staat eenzelfde nadeel tegenover dat verantwoord is bij het afzonderlijke onderdeel Vpb.

Baten
Het nadeel op de baten € 10,7 mln. bestaat uit een hogere mutatie in de voorraad onderhanden werken. Het verschil met de raming komt o.a. doordat de verkochte gronden voor de Van Leeuwenhoeklaan en het gasfabriekenterrein Delftsewallen later wordt geleverd dan verwacht. De hogere mutatie onderhanden werken houdt verband met lagere lasten. 

Lasten
Het voordeel op de lasten van € 5,2 mln. ontstaat doordat begrote werkzaamheden voor bouw- en woonrijpmaken doorschuiven naar een volgend boekjaar.  Het faseringsverschil bij het bouw- en woonrijpmaken is onder meer ontstaan in de grondexploitatie Oosterheem, Dwarstocht en Edisonpark. 

Onttrekkingen reserves
De reserve Financiële positie Grondbedrijf (FiPo), Reserve investeringsfonds 2030 (Rif) en reserve risico's Ontwikkelingsbedrijf worden elk jaar herijkt op basis van een herziening van grondexploitaties. De herijking heeft geleid tot een afroming van de reserve FiPo en het Rif van ieder € 1,0 mln. en van de reserve risico's Ontwikkelingsbedrijf van € 1,1 mln. Begroot was € 0,3 mln. Er is een totaalvoordeel van € 2,2 mln. gerealiseerd.

Toevoeging en reserves
Op basis van het grondbeleid komt het resultaat van de grondexploitaties (de winstneming) voor 50% ten gunste van de reserve Versterking financiële positie Grondbedrijf (FiPo) en voor 50% ten gunste van de reserve investeringsfonds 2030 (Rif). De toevoegingen voor de reserve FiPo en Rif zijn € 3,4 mln. lager dan begroot (voordeel).  Dit komt omdat de winstneming wordt gebaseerd op de voortgang van het project en daar is achterstand bij het bouw- en woonrijpmaken. 

Programma Binnenstad (nadeel € 106.000)
Het nadeel ontstaat omdat kosten niet verhaald of ingebracht kunnen worden en daarom ten laste van het gemeentelijke resultaat gebracht. Het nadeel is ontstaan doordat:

• Het opstellen van de businesscase door de ingewikkeldheid van het gebied met veel verschillende belanghebbenden en verschillende eigenaars meer tijd kostte dan van tevoren ingeschat.
• Veel tijd is besteed aan het aanvragen van subsidie (de woningbouwimpuls) en de voorbereiding van een nieuwe aanvraag (nadat deze in eerste instantie werd afgewezen).
• Er extra kosten zijn gemaakt door de inhuur van specialisten vanwege capaciteitsproblemen binnen de gemeente.

Snowworld (€ 0)
Het haalbaarheidsonderzoek van SnowWorld vraagt meer tijd dan voorzien, dit o.a. vanwege de zorgvuldigheid die in acht moet worden genomen om het advies van de Commissie Ruimtelijk Kwaliteit te verwerken. Dit geeft een voordeel van € 0,1 mln. en een even hoog nadeel op de opbrengst kostenverhaal.

Strategische Agenda Zoetermeer 2040 (€ 0) 
Op de budgetten voor de uitvoering van de Strategische Agenda Zoetermeer 2040 is een voordeel ontstaan van € 0,3 mln. Hier staat een nadeel onttrekking reserve tegenover:

• Procesondersteuning en uitvoering van de Visie Zoetermeer 2040: voordeel € 0,1 mln.;
• Voorbereiding van woningbouw en bijbehorende onderzoekskosten: voordeel € 0,2 mln.;
• Overige: voordeel € 60.000.

Het voordeel op de procesondersteuning is ontstaan doordat een aantal onderzoeken, zoals het onderzoek naar voorzieningen in Zoetermeer, de staat van Zoetermeer en ondersteunende onderzoeken voor de ruimtelijke strategie naar 2024 zijn verschoven. Bij de voorbereiding van woningbouw en bijbehorende onderzoekskosten geldt dit ook. Hier zijn onderzoekopdrachten uitgezet voor de woonvisie en het soortmanagementplan (SMP). Voor alle onderzoeken zijn verplichtingen aangegaan.

Voorbereiding Markt 10 (€ 0) 
Voor het opnieuw starten van de haalbaarheidsfase voor het project Markt 10 is budget verstrekt. Gedurende 2023 is een groot deel, maar nog niet alles, van deze fase doorlopen. De resultaten van de participatiebijeenkomsten en marktconsultatie moeten worden verwerkt in een Planuitwerkingskader. Dit wordt verwerkt in een businesscase en een grondexploitatie. De werkzaamheden worden in 2024 afgerond. Het voordeel bedraagt € 60.000 en een even hoog nadeel onttrekking reserve. 

Nieuwe Initiatieven (€ 0) 
Op het budget van de nieuwe initiatieven is een (aanvullend) voordeel ontstaan van € 0,1 mln. Het voordeel is ontstaan doordat de initiatieven door capaciteitsproblemen niet opgepakt worden.  Er wordt gezocht naar mogelijkheden om slimmer om te gaan met onze capaciteit. Hiertoe is een pilot gestart om meer werk aan de markt over te laten. Deze pilot moet nog geëvalueerd worden, maar de eerste conclusies zijn dat er nog steeds een groot beroep wordt gedaan op vakspecialisten.

Wijkontwikkeling Meerzicht (nadeel € 60.000) 
Er zijn extra kosten gemaakt voor het Hart van Meerzicht en het opstarten van het programma.

Engelandlaan 270 (voordeel € 87.000)
Op het budget van het gemeentelijk aandeel in het bouw- en woonrijpmaken in het (faciliterend grondbeleid) project Engeland 270 is een voordeel behaald. De ontwikkelaar is nog niet begonnen met de bouw en is nog bezig met het uitwerken van het bouwplan. Het bestemmingsplan en de omgevingsvergunning zijn in 2023  gereed en onherroepelijk geworden.

Reserve Beeldende Kunst (€ 0) 
De storting in de reserve beeldende kunst heeft vanwege een achterstand in het uitvoeringsprogramma van de Entree en het Plintgebouw nog niet plaatsgevonden. Dit geeft een voordeel van € 0,2 mln. De achterstand is o.a. ontstaan doordat de bestemmingsplanprocedure bij de Entree nog niet is afgerond. Bij het Plintgebouw geldt dat door de ontwikkelingen eind 2022 en begin 2023 met betrekking tot de Nelson Mandelabrug de uitvoering is vertraagd. De ontwikkeling rond het plintgebouw wordt herzien meegenomen in de grotere ontwikkeling rondom het stationsgebied.

Herinrichting woonwagenlocatie Bleiswijkseweg (voordeel € 174.000)
Herinrichting van de woonlocatie Bleiswijkseweg is door gebrek aan overeenstemming tussen partijen uitgesteld naar de tweede helft van 2024.  De opdracht aan de aannemer is hierdoor stilgelegd.

OV Schaalsprong (€ 0) 
Op de OV schaalsprong is een voordeel behaald van € 0,2 mln. De capaciteit is vooral ingezet op het stationsgebied (plintgebouw/Mandelabrug) waarvoor ook subsidie is verkregen. Hierdoor kon er minder aandacht aan de OV schaalsprong worden besteed. Daarnaast behoefde er geen ondersteunende berekeningen te worden verricht. Vanuit Public Affairs, het team Verkeer en het bestuur blijft het lobbytraject voor de lightrail en andere projecten ter verbetering van het openbaar vervoer onverminderd doorgaan.

Er zijn geen activiteiten die per saldo een voor- of nadeel geven van meer dan € 0,1 mln.