Programma 7 Inrichting van de stad

Maatschappelijke ontwikkelingen stellen steeds weer andere eisen aan onze leefomgeving. Hoe blijven we als stad goed bereikbaar? Hoe blijft onze stad mooi en aantrekkelijk? Hoe komen de juiste woningen, voor de juiste mensen, op de juiste plek in de stad? Wat is er nodig voor een gezonde, groene en veilige omgeving?  Al deze onderwerpen komen samen in dit programma 'Inrichting van de stad'.

Hoe bereiken we onze doelen?

• Er is een groot tekort aan woningen. Daarom zijn er snel nieuwe woningen nodig. En ook andere woningtypen. Ook willen we dat deze nieuwe woningen aardgasvrij, energiezuinig, goed bereikbaar en betaalbaar zijn. Mooie en groene wijken waar je prettig woont. Dit is een belangrijke maar complexe opgave. Daarom werken we samen met verschillende partijen zoals ontwikkelaars, bouwers, beleggers, corporaties, bewoners en zorgpartijen.
  Een goede bereikbaarheid, gebruik van duurzame verkeersmiddelen en verkeersveiligheid krijgen steeds aandacht. We werken samen met andere regio’s, we maken beleid voor deze onderwerpen en voeren dit uit.
• Het maatschappelijk vastgoed ondersteunt de gemeentelijke beleidsdoelen en draagt zo bij aan een aantrekkelijke stad.
• Met de vaststelling van de Omgevingsvisie Zoetermeer 2040 ligt er nu een blik op de toekomst voor de groei van de stad. Op weg naar 2040 komt er veel op ons af en dat hebben we samengevat in een aantal doelen. Die worden nu uitgewerkt in de Strategische agenda 2040. Deze agenda bevat straks de stappen die we gaan zetten om de doelen te bereiken.
  
  

Woningbouw is één van de belangrijke onderdelen van de Omgevingsvisie Zoetermeer 2040. We hebben een belangrijke taak om meer woningen te bouwen voor nu en de toekomst. Ook maken we beleid over goede huisvesting voor bewoners en overleggen hierover met de woningbouwcorporaties. 

Woningbouwproductie
Er zijn meer woningen nodig van goede kwaliteit, passend bij de financiële mogelijkheden en wensen van onze inwoners. De wens om voldoende woningen van goede kwaliteit te bouwen beschrijven we in de Woonvisie en de Woningbouwagenda. Het Woningbouwprogramma, de Versnellingsagenda en de Woningbouwmonitor helpen hierbij. In de Woningbouwagenda is vastgelegd dat we in de komende 10 tot 15 jaar minimaal 10.000 woningen aan de woningvoorraad willen toevoegen.  

• In de periode 2021-2023 zijn in totaal 1380 woningen gerealiseerd. 
• De doelstelling van 700 woningen per jaar hebben we in 2023 bijna gehaald. Er zijn 681 wooneenheden aan de woningvoorraad toegevoegd: 216 eengezinswoningen en 465 meergezinswoningen. Volgens de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) zijn er minder woningen opgeleverd, namelijk 668 woningen. Het verschil heeft te maken met de peildatum 31 december en de verwerkingstermijn van de gereedmeldingen van de BAG.
• De toevoegingen hebben betrekking op de volgende projecten: Noordrand, Dwarstocht, Diederik van Teilingenlaan, Katwijkerlaan, Kleurlaan, Martin Luther Kinglaan, Willem Dreeslaan en Du Meelaan
• Samen met de marktpartijen is gewerkt aan concrete woningbouwlocaties. Het aantal geplande woningen voor de periode 2024 tot en met 2031 is 6.191. Dit aantal bestaat uit ‘zachte plannen’ (niet zeker of deze doorgaan) en ‘harde plannen’ (gaan zeker door). 

Programma Woningbouw als Aanjager
In 2023 is het programma Woningbouw als Aanjager gestart. Het programma heeft als doel om een nieuwe woonvisie met uitvoeringsparagraaf te ontwikkelen.

• De programmaopdracht is op 7 november 2023 vastgesteld door het college.
• In december 2023 is het procesvoorstel participatie aangeboden aan de raad en in januari 2024 is het voorstel vastgesteld. De participatie van Woningbouw als Aanjager wordt in samenwerking met de Ruimtelijke Strategie Zoetermeer opgepakt.
• Het uitvoeringsprogramma Woonzorgvisie is onderdeel van Woningbouw als Aanjager.  

Stadsbouwakkoord
Samen met woningcorporaties en vastgoedpartijen is in 2021 het Stadsbouwakkoord ondertekend. Met dit akkoord werken 13 partijen samen aan de Zoetermeerse bouwopgave. Het doel is om gebieden te ontwikkelen en te komen tot een kwalitatieve verbetering van de stad. Ook zorgt het akkoord voor meer bekendheid en samenwerking met nieuwe ontwikkelaars en beleggers. 

• In 2023 is de Werkagenda Stadsbouwakkoord verder uitgevoerd. Via vijf inhoudelijke bijeenkomsten met de Permanente Marktdialoog Zoetermeer (PMZ, een netwerk- en kennisplatform van vastgoedprofessionals, woningcorporaties en de gemeente) en door toetreding van nieuwe leden, onderhouden we het relatienetwerk en is dit verder uitgebouwd. 
• Voor de verschillende bijeenkomsten zijn de hoofdlijnen uit de Omgevingsvisie Zoetermeer 2040 de rode draad. We bespraken hoe partijen kunnen bijdragen aan de uitvoering van de Woondeal Haaglanden waaronder versnelling van de woningbouw. Verder haalden we informatie op voor de beantwoording van de Motie ‘Gebruik de markt, versnel de bouw’. Daarnaast is er een bijdrage geleverd aan de Ruimtelijke Strategie en zijn de gevolgen van de invoering van de Omgevingswet met elkaar doorgesproken.

Seniorenmakelaar
Samen met de corporaties startten we in 2019 een pilot met een seniorenmakelaar. De seniorenmakelaar geeft advies en helpt ouderen bij de zoektocht naar een geschikte woning. Op deze manier komen de grotere sociale huurwoningen weer beschikbaar voor gezinnen. 

• In 2023 zijn er 65 schaarse woningen vrijgekomen via de seniorenmakelaar, waarmee het doel voor 2023 is gehaald.
• Inclusief niet-schaarse woningen zijn er in totaal 72 woningen vrijgekomen. 
• Het instrument was daarmee ook in 2023 succesvol.

Regionale woningmarktafspraken
In maart 2023 is de Woondeal ondertekend en hebben we ingestemd met de woningbouwopgave van circa 10.000 woningen tussen 2022 en 2030, waarvan circa 3000 woningen in bezit van corporaties. Deze afspraken zijn in de Regionale Realisatie Agenda Haaglanden (RRAH) vastgelegd. Met de invulling van het programma is direct een start gemaakt en tot en met 2031 staan er ruim 6.000 woningen gepland, waarvan 1400 in de sociale sector.   

Huisvestingsverordening 
In 2023 is de Huisvestingsverordening Zoetermeer 2023 geactualiseerd en in juni vastgesteld door de raad. In de tweede helft van 2023 is er gestart met de volgende herziening. Hierin wordt de eind 2023 gewijzigde wetgeving verder verwerkt, waaronder de Huisvestingwet die meer lokaal maatwerk mogelijk maakt. Daarvoor is er in december 2023 al een goed bezochte informatieavond voor raadsleden georganiseerd.  

Taakstelling voor huisvesting vergunninghouders
De taakstelling was 276 te huisvesten vergunninghouders in 2023.

• De woningcorporaties hebben in 2023 in totaal 276 vergunninghouders gehuisvest. De resterende 69 statushouders uit de taakstelling zijn op verzoek van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) door de gemeente tijdelijk ondergebracht in een hotel. Het COA had hiervoor een vergoeding beschikbaar.    
• In de eerste helft van 2023 is de opgave van de wettelijke taakstelling door de corporaties gerealiseerd. 
• Ook voor de veel hogere opgave van de 2de helft van 2023 is er een grote inzet geweest van de corporaties. In totaal ging het in heel 2023 om 345 toegelaten vluchtelingen.
• Voor de laatste 69 te huisvesten personen hebben we hotelkamers afgehuurd voor zes maanden. Daarmee hebben we voor 2023 aan onze taakstelling voldaan.
• Wel moeten die 69 statushouders die in het hotel worden ondergebracht binnen zes maanden (in 2024) doorstromen naar reguliere woonruimte. Met de corporaties zijn hierover inmiddels afspraken gemaakt. 

Aanvragen urgentieverklaringen
In 2023 is de dienstverlening voor de Urgentieverklaringen anders ingericht. Wij werken nu samen met een externe partij die de intakes en kans-adviesgesprekken voert met urgente woningzoekenden. In het kans-adviesgesprek wordt er gekeken of een urgentieaanvraag kansrijk is. In totaal zijn er 287 kans-adviesgesprekken gevoerd. Er zijn daarna 107 aanvragen ingediend, 42 hiervan zijn afgewezen, 18 aanvragen waren eind 2023 nog in behandeling en 1 aanvraag is ingetrokken.                    

	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
Soc/med incl. verlengingen	262	283	284	206	188	143	65*
Herstructureringsurgenties	230	270	189	11	0	0	0
Totaal	492	553	473	217	188	143	65

 *  Vanwege het nieuwe werkproces zijn de aanvragen in 2023 strikter getoetst door de Urgentiecommissie op grond van de Huisvestingsverordening en de Beleidsregel Urgentieverklaringen waar voorheen meer uitzonderingen werden gemaakt. De reden hiervan is om de schaarste van sociale huurwoningen zo eerlijk mogelijk te verdelen en hiermee het verdringingseffect voor reguliere woningzoekenden te voorkomen.

Toelichting:
Doel gehaald: Ja
Toelichting: In 2023 is een 8,0 gerealiseerd als gemiddelde waardering voor de woonruimte. Dat is in lijn met eerdere jaren.

Toelichting:
Doel gehaald: Nee 
Toelichting: Er zijn 681 wooneenheden aan de woningvoorraad toegevoegd, waarmee het doel bijna is gehaald.

Bij de afdoening van Motie 2105-15 is voorgesteld de beschikbare informatie over de woningvoorraad van Zoetermeer te geven in categorieën. Per eind 2023 bestaat deze uit:

Koopwoningen	32.838 (57%)
Huurwoningen van corporaties	19.820 (34%)
Overige huurwoningen	4.996 (9%)
Totaal	57.654

 

Omgevingsplan Zoetermeer
In het Omgevingsplan staan alle regels over de fysieke leefomgeving op lokaal niveau. Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 hebben we een tijdelijk Omgevingsplan, dat bestaat uit alle bestemmingsplannen en andere juridische regels zoals de Bodemkwaliteitskaart. Dit tijdelijke plan voldoet nog niet aan de eisen van de Omgevingswet. Daarvoor moeten we de regels overzetten naar het nieuwe Omgevingsplan Zoetermeer. 

Het overzetten gebeurt in stappen. Er is al begonnen met het overzetten van de huidige regels uit de bestemmingsplannen en uit de verschillende verordeningen, zoals bijvoorbeeld de Algemene plaatselijke verordening van Zoetermeer. Ook worden de regels uit de ‘bruidsschat’ opgenomen. Dit zijn regels die het Rijk automatisch toevoegt aan het Omgevingsplan. In 2023 is al een groot deel van de regels uit de bestemmingsplannen, een deel van de bruidsschatregels en een deel van de regels uit verschillende verordeningen overgezet.

Toepasbare regels check omgevingsvergunning 
Toepasbare regels zijn de vertaling van juridische regels uit het Omgevingsplan naar begrijpelijke vragenbomen voor inwoners en bedrijven. Met vragenbomen kunnen zij in het nieuwe Omgevingsloket (onderdeel van het Digitaal Stelsel Omgevingswet) straks nagaan of een vergunning of melding voor hun initiatief nodig is. Voor de meest aangevraagde activiteiten hebben we nu een vragenboom opgesteld. Deze zijn in 2023 ook in te zien op de pre-omgeving van het Omgevingsloket. Het is gelukt om de gemeentelijke vragenbomen bij de vergunningcheck in het Omgevingsloket zichtbaar te maken. Ook zijn de vragenbomen bij de bruidsschatregels zo aangepast dat ze in overeenstemming zijn met de regels zoals deze van toepassing zijn in Zoetermeer.

Programma Binnenstad
De ambitie in de Visie Binnenstad 2040 is uitgewerkt in een Uitvoeringsstrategie programma Binnenstad 2022/2023. Vanuit het programma wordt niet alleen ingezet op kwantiteit, maar vooral ook op kwaliteit. Op programmaniveau zijn de volgende mijlpalen bereikt en acties uitgezet:

• In 2023 is de uitvoeringsstrategie uitgevoerd en afgerond. De daarin opgenomen acties vormden input om te kijken op welke wijze de gewenste verandering in gang kan worden gezet en of het programma kwalitatief en kwantitatief haalbaar is. Het programma leverde de volgende producten op:
  • een vervolg uitvoeringsstrategie 2024-2030 met een programmering wonen, werken, openbare ruimte en voorzieningen;
  • een integrale gebied businesscase;
  • een nota Bovenwijkse kosten Binnenstad.
• Op 26 juni 2023 besloot de raad budget toe te kennen voor de periode 2024-2030 om te werken aan de verdere uitvoering van de Visie Binnenstad.
• Afronding van een 'Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid en Communicatie'-plan rond bouwprojecten.  
• Toekenning van een mobiliteitssubsidie door het Rijk.
• Start met het opstellen van een mobiliteitsstrategie voor de Binnenstad.
• Voorbereiding aanvragen andere subsidies (zoals voor de Woningbouwimpuls).
• STREETWISE Urban Art Jongerenactiviteit tijdens het Stadsfestival.
• Verdere uitwerking van de communicatiestrategie.
• Voor twee deelgebieden (deelgebied 3 Luxemburglaan e.o. en deelgebied 5a Zuidflank/Nederlandlaan) zijn (deel)gebiedsvisies in de raad vastgesteld.
• De proef Buurtvisie is afgerond en geëvalueerd.

Ten aanzien van de overige lopende projecten in de Binnenstad:
•    Project 'geen gat in de markt' is gerealiseerd;
•    De bouwwerkzaamheden Cadenza 2, Lux 70 en Engelandlaan 140 zijn gestart; 
•    Aanbesteding werkzaamheden voor aanleg van het Centraal park;
•    Strategische aankoop pand Amsterdamstraat 3 (deelgebied 5A);
•    Start van de haalbaarheidsfase van Project deelgebied 1, Denemarkenlaan.

Programma Entree

• In juni 2023 werd duidelijk dat het ontwerpbestemmingsplan voor Entree op een aantal belangrijke onderdelen gewijzigd en aangevuld moet worden. De wijzigingen vragen om een grondige aanpak en een nieuwe terinzagelegging van de stukken. Dit was in tijd niet mogelijk om af te ronden vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet. De planologische procedure valt daardoor onder de Omgevingswet. De raad is over het stopzetten van de bestemmingsplanprocedure in een themabijeenkomst (27 juni) en een raadsvergadering (3 juli) geïnformeerd.
• In de themabijeenkomst van 24 oktober 2023 is de raad geïnformeerd over het vervolg van de planologische procedure onder de Omgevingswet. Hierbij is de aanpak, waaronder de noodzakelijke herprogrammering en het opstellen van de ontwikkelvisie Entree en de planning, op hoofdlijnen toegelicht.
• De eerste herziening van de gebiedsbusinesscase Entree is in mei 2023 vastgesteld. De indexering van de kosten en de opbrengsten in de tijd is verhoogd en de benodigde plankosten zijn verruimd.
• Met een eerste addendum (I) is een aantal anterieure overeenkomsten verlengd. Het addendum I ziet toe op deze verlenging tot 1 juli 2025 om met de grondeigenaren de tijd te nemen om tot aangepaste afspraken te komen. Het addendum I is vóór 31 december 2023 ondertekend door grondeigenaren Breevast, Hillborgh en Van Omme & de Groot.
• Voor het project Terra Nova is een aanvraag voor de Start Bouw Impuls (SBI) voorbereid en ingediend. Op 20 november 2023 heeft Minister de Jonge bekendgemaakt dat Terra Nova € 4,9 mln. toegekend krijgt.
• Naar aanleiding van opmerkingen van de commissie MER, zienswijzen op het ontwerpbestemmingsplan en reacties uit de klankbordgroep is gestart met een optimalisatieslag voor de openbare ruimte. Hierbij is de focus gericht op meer ruimte voor voetganger en fiets en de oversteekbaarheid van de Afrikaweg.
• De Mandelabrug is eind 2022 gedeeltelijk ontmanteld en eind januari 2023 weer opengesteld voor fietsers en voetgangers. Ook is een aangepast plan voor Entreepoort gemaakt. Hierdoor wordt opnieuw gekeken naar de ontwikkelingsmogelijkheden voor de stationsomgeving.
• Dankzij waardecreatie en placemaking is verder gewerkt aan het zichtbaar en aantrekkelijk maken van de meerwaarde van Entree als nieuw stedelijk gebied voor huidige én toekomstige bewoners. De beweegroute Rondje Gezond met sporthubs in Entree, Driemanspolder en Meerzicht is gerealiseerd en er zijn maandelijks activiteiten georganiseerd in Club Entree.

Onderzoek overkapping Afrikaweg
Op 30 augustus 2022 is het onderzoek naar de mogelijkheid van de aanleg van een landtunnel/overkapping over de Afrikaweg gestart. Het onderzoek was gereed in februari 2023. Op 7 maart 2023 heeft het college kennisgenomen van de onderzoeksresultaten en besloten om geen verdere stappen te ondernemen met betrekking tot de landtunnel/overkapping. Hoewel met een half verdiepte variant een aantrekkelijk perspectief kan worden geboden, is het college van mening dat de geraamde kosten niet opwegen tegen de voordelen van de komst van de overkapping. De raad is via dit memo geïnformeerd. 

Programma Dutch Innovation Park (DIP)
Binnen het programma DIP is er sprake van 3 pijlers: Onderwijs, Economie en Ruimtelijke kwaliteit, bereikbaarheid & zichtbaarheid. De pijlers 'Economie' en 'Onderwijs' vallen binnen Programma 1 'Onderwijs, economie en arbeidsparticipatie'. Binnen de pijler 'Ruimtelijke kwaliteit, bereikbaarheid & zichtbaarheid' zijn in 2023 de volgende activiteiten uitgevoerd: 

• De HTM-deelfiets als onderdeel van de OV-keten vanaf Station Lansingerland Zoetermeer naar het DIP en vice versa was succesvol en is voor een jaar geborgd. Studenten en medewerkers op het Park kunnen in 2024 gratis gebruik maken van de HTM-deelfiets.
• De haalbaarheidsfase van het project Bleiswijkseweg is doorlopen.
• De zichtbaarheid van het Park is vergroot: fysiek door het aanpassen van de bewegwijzering op en naar het Park en online door een groei naar 1345 volgers op LinkedIn. Een stijging van 2 naar 8 duizend bezoekers op de website en het online genoemd worden op een groot aantal externe websites van o.a. PZH, MRDH, Katapult etc. Er zijn 6 grote events (> 100 deelnemers) georganiseerd en de promotiefilm van het Park is opgeleverd.                                                                                                                                      

Wijkaanpak Meerzicht en Buytenwegh

• De uitvoeringsorganisatie is in het eerste half jaar na besluitvorming verder vormgegeven en ingericht.
• De uitwerking van de gebiedsontwikkeling van en rondom het winkelcentrum, het zogenaamde ‘Hart van Meerzicht’, is in volle gang. In juli 2023 is een gebiedsconvenant ondertekend door de gemeente, winkeliersvereniging en de eigenaren van het winkelcentrum.
• Het projectplan ‘Preventie in de praktijk’ is gereed. Dit project richt zich op om vanuit preventie en vroeg signalering de bestaanszekerheid te versterken en de kansenongelijkheid te verminderen. Dit doen we met een wijkgericht interventieteam dat over de grenzen van de verschillende afdelingen heen kijkt.
• De eerste voorbereidingen voor de wijkanalyse van Buytenwegh zijn in 2023 gestart. Door een gebrek aan capaciteit is de wijkanalyse zelf nog niet van start gegaan. Wel zijn er in 2023 een projectmanager en trainee aangetrokken die vanaf januari 2024 direct starten.
  
  

Ruimtelijke Strategie Zoetermeer 2040

• In april 2023 is gestart met de Ruimtelijke Strategie Zoetermeer 2040 (RSZ 2040).
• De Ruimtelijke Strategie is deel twee van de omgevingsvisie waarin de doelen uit de Visie Zoetermeer 2040 worden vertaald naar de toekomstige ruimtelijke inrichting van de stad op het gebied van wonen, werken, energie, mobiliteit, groen en voorzieningen.
• Sectorale beleidsdoelen zijn in sessies geïnventariseerd en worden in de strategie in samenhang naar een integraal beleidsperspectief vertaald. Samen met de opgaven uit de omgevingsvisie vormen deze de doelen voor de RSZ 2040.
• In een technische sessie is de raad op 31 oktober geïnformeerd over de doelen, aanpak en werkwijze van de RSZ 2040.
• Vanaf begin december is een participatietraject gestart. In dit traject kunnen inwoners, bedrijven en professionele partners op het gebied van bijvoorbeeld wonen, zorg en onderwijs input leveren voor de RSZ 2040.
• Ook is gestart met de herinrichting van het voormalige restaurant Happy Italy aan het Stadhuisplein. In een deel van dit pand is een expositie ingericht over ‘Zoetermeer, toen, nu en straks’. Deze ruimte is geopend op 13 februari 2024. Inwoners kunnen hier langskomen om met het programmateam in gesprek te gaan over de toekomst van Zoetermeer.

Tweede Strategische Agenda 2040
Het is niet gelukt om de Tweede Strategische Agenda 2040 in 2023 vast te stellen. De acties uit de Eerste Strategische Agenda 2040 waren nog onvoldoende voltooid. We hebben besloten om de capaciteit in te zetten op het afronden van deze acties.

• Zo is er in 2023 hard gewerkt aan de doorlichting van beleid, de opstart van het beleidsprogramma Woningbouw als Aanjager en de voortgang van het gebiedsprogramma Meerzicht.
• Op 16 september 2023 vond de eerste editie van het Stadsfestival Zoetermeer 2040 plaats. Bijna 600 mensen van verschillende Zoetermeerse organisaties toonden de bezoekers op welke manieren zij werken aan het Zoetermeer van 2040. Verspreid over de stad vonden de hele dag meer dan 85 activiteiten plaats. De dag werd door zo’n 5000 inwoners bezocht. 

Nota kostenverhaal
Op 12 december 2023 heeft het college de Nota kostenverhaal Zoetermeer 2024 vastgesteld. In de nota zijn beleidsregels opgenomen die betrekking hebben op de zogenaamde anterieure fase van projecten waarin de gemeente faciliterend grondbeleid toepast. De Nota kostenverhaal/Werkwijze bij bouwinitiatieven 2017 komt daarmee te vervallen. Aanleiding voor de nieuwe nota zijn de Omgevingswet, de Nota grondbeleid Zoetermeer 2021 en wijzigingen in de gemeentelijke werkwijze bij bouwinitiatieven.

Toelichting:
Doel gehaald: Niet van toepassing.
Toelichting: Deze meetfactor wordt tweejaarlijks uitgevraagd.

Ruimtelijke Strategie en Mobiliteit
Mobiliteit vormt een belangrijk onderdeel van de RSZ 2040. 

• In het kader van de RSZ 2040 wordt het huidige mobiliteitsbeleid geactualiseerd waarbij de uitgangspunten en ambities beter kunnen worden afgestemd op de andere opgaven binnen de RSZ 2040. 
• In december 2023 is het proces gestart voor het opstellen van een mobiliteitsvisie voor Zoetermeer voor het jaar 2040. In dit vroege stadium verdiepen we ons in de uitdagingen waarmee Zoetermeer wordt geconfronteerd en onderzoeken we de implicaties van verschillende strategische keuzes. Een van de belangrijkste uitdagingen is de transitie naar duurzame mobiliteit. Alle belangrijke vraagstukken rond mobiliteit zijn in 2023 in kaart gebracht.
• Er is een bureau ingehuurd dat samen met een brede afvaardiging uit de organisatie in beeld brengt hoe we richting 2040 geleidelijk de omslag kunnen maken richting schone, gezonde en betaalbare mobiliteit. 
• Het doel is om de visie te laten landen in de RSZ 2040 en om te komen tot een programma mobiliteit. 

Verkeersveiligheid
In 2023 is aan advies- en onderzoeksbureau Mobycon opdracht verstrekt om een Actieplan Verkeersveiligheid te schrijven. Hierin komt een aanpak om het stijgende aantal verkeersongevallen met letsel terug te dringen. Voor de uitvoering is vooruitlopend op het actieplan jaarlijks een bedrag opgenomen in het Coalitieakkoord. Daarmee worden verkeersonveilige plekken aangepakt. De veiligheid rondom scholen heeft daarbij prioriteit.

• In 2023 zijn er nieuwe ontwerpen gemaakt voor de Gaardedreef, Velddreef, Osylaan, Eerste Stationsstraat, Rokkeveenseweg, Berkelseweg en Ruimtebaan.
• Op de Berkelseweg en de Gaardedreef zijn de werkzaamheden gestart en deels al uitgevoerd.
• Met het oog op de bouwactiviteiten in de binnenstad zijn er diverse maatregelen getroffen om de verkeersveiligheid voor fietsers en voetgangers te waarborgen.  Zo zijn oversteekvoorzieningen verbeterd en is de bebording aangepast.  

Regionale samenwerking
Onze opgaven zijn groot en hebben vaak een (boven)regionaal karakter. Ook in 2023 hebben we intensief samengewerkt met onze samenwerkingspartners.

• Participatie in verschillende gremia zoals de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) Verstedelijkingsalliantie, Programma NOVEX, Ruimtelijke koers en verstedelijking (MoVe).
• Er is een aanvraag ingediend voor een subsidie om woningbouw en mobiliteit in samenhang op te pakken. Deze subsidie van € 18,1 mln. is toegekend.
• De verkenning voor het doorontwikkelen van de busverbinding Leiden-Zoetermeer is gestart.
• De variantenstudie lightrail ZoRo is afgerond. 
• De aangevraagde subsidie voor Station Zoetermeer is toegekend. 

Fietsroute
In 2021 is gestart met de fietsroute die de gemeenten Zoetermeer, Lansingerland en Rotterdam verbindt. Deze route van 17 kilometer verbindt woon- en werklocaties met elkaar en wordt gerealiseerd door de 3 gemeenten.

• Vanuit de wens om de Bleiswijkseweg te verbeteren is het project Bleiswijkseweg opgestart. Onderdeel hiervan is de fietsroute Bleiswijkseweg waarvoor subsidie van de MRDH en gemeentelijk budget is. Voor het integraal en totaal aanpakken van de Bleiswijkseweg is alleen nog geen budget.
• Realisatie van de fietsroute (onderdelen Bleiswijkseweg en Hellingbaan) is gezien de samenhang en voordelen die een integrale aanpak biedt, vertraagd en niet gerealiseerd in 2023.

Bereikbaarheid Rokkeveen en LangeLand Ziekenhuis

• De prioriteit lag voor het LangeLand Ziekenhuis in 2023 niet bij bereikbaarheid maar bij de fusie met het HagaZiekenhuis. Het LangeLand Ziekenhuis start daarom het onderzoek naar het verbeteren van de bereikbaarheid (in samenwerking met de gemeente) in 2024 op.
• Ook het onderzoek naar de bereikbaarheid van de wijk Rokkeveen is niet opgestart omdat onverwacht grote inzet nodig was op het dossier nachtbus. Wel is bekeken hoe de bereikbaarheid van Rokkeveen verbeterd kan worden in de lopende trajecten.
• Beide onderzoeken worden in 2024 uitgevoerd. 

Monitoring parkeerdruk
We monitoren de parkeerdruk in de stad en sturen bij waar dat nodig is. Binnen projecten en reconstructies wordt de parkeerdruk (hotspots) meegenomen als één van de aspecten om de leefbaarheid te verbeteren.

• In 2023 is voor het centrumgebied een parkeerbalans opgesteld waarmee de invloed van verschillende nieuwbouwprojecten op het parkeren in samenhang met elkaar kan worden berekend en gemonitord. Zo kunnen we op tijd bijsturen en parkeerproblemen voorkomen.
• Naar de mogelijkheid voor een herinrichting van het parkeerterrein bij winkelcentrum De Leyens is een parkeeronderzoek uitgevoerd. De conclusie is dat dit mogelijk is. De herinrichting vindt plaats in 2024.

Toelichting:
Doel gehaald: Niet van toepassing. 
Toelichting: Deze meetfactor wordt tweejaarlijks uitgevraagd.

Toelichting:
Doel gehaald: Niet van toepassing.
Toelichting: Deze meetfactor wordt tweejaarlijks uitgevraagd.

Toelichting:
Doel gehaald: Niet van toepassing.
Toelichting: Deze meetfactor wordt tweejaarlijks uitgevraagd.

Toelichting:
Doel gehaald: Niet van toepassing.
Toelichting: Deze meetfactor wordt tweejaarlijks uitgevraagd.

In ons gemeentelijk vastgoed vinden we het belangrijk dat er activiteiten plaatsvinden die bijdragen aan de ambities en doelstellingen. Denk hierbij aan onderwijs, sport, sociaal, cultuur en ook ambtelijke huisvesting. Ook is belangrijk dat het vastgoed van voldoende kwalitatief niveau is en optimaal verdeeld is over de stad. Bij structurele leegstand worden gebouwen verkocht en bij maatschappelijke huisvestingsvragen, waarvoor binnen de bestaande vastgoedportefeuille geen passende huisvesting beschikbaar is, worden nieuwe gebouwen ontwikkeld of aangetrokken. Verduurzaming en het toegankelijk maken van het vastgoed zijn speerpunten.

2023 was voor huurders van de gemeente een jaar waarin de effecten van stijgende materiaal- en loonkosten zichtbaar werden. De kosten voor het beheer en onderhoud van de panden stegen sterk. De voorgenomen huurverhoging om deze kosten (gedeeltelijk) te dekken is door besluitvorming in de raad deels teruggedraaid. Dit betekent dat de huurprijsverhoging voor de huurders is gemaximaliseerd op 6,5%. 

De leegstand in de portefeuille is in 2023 toegenomen. Een horecaruimte onder het Stadhuis, de museumruimte en kantoorruimtes kwamen leeg te staan.

De volgende mijlpalen zijn in 2023 gehaald: 

• De oplevering van zwembad de Watergeus in het van Tuylpark (ingebruikname 2024).
• Het overdragen van het beheer en onderhoud van de schoolgebouwen aan de schoolbesturen per 1 januari 2024 is in 2023 voorbereid.
• Het elektrotechnisch en werktuigbouwkundig onderhoud van 150 gebouwen is opnieuw aanbesteed en met succes gegund.

Toelichting:
Doel gehaald: Nee
Toelichting: De waarderingscijfers worden niet meer apart gemeten (Binnensport, Buitensport en Sociaal-cultureel) omdat het aantal respondenten te laag is.

Sinds 2022 doet de gemeente mee met een landelijk gebruikerstevredenheidsonderzoek (Benchmark Gemeentelijk Vastgoed). Dat onderzoek kent een andere opzet dan de methode die we tot 2023 hanteerden. In dit landelijk onderzoek wordt de eindscore door meerdere onderwerpen bepaald, zoals tevredenheid over de dienstverlening, over klachtenafhandeling, over het onderhoud en over het gebouw. In dit onderzoek is een score van 81% tevredenheid, door de gekozen methodiek, niet haalbaar. We kiezen er voor om als doel aan te houden niet lager te scoren dan het landelijke gemiddelde van dit onderzoek

• 66% geeft aan tevreden of zeer tevreden te zijn over het sportvastgoed. Dit is lager dan de doelstelling, namelijk minimaal gelijkwaardig scoren ten opzichte van de benchmark (waar de score 70% is).
• Bij de Dienstverlening (Huisvestingszaken en klachten/meldingen) zijn gebruikers ontevreden over (het gebrek aan) de snelheid van de afhandeling van de vragen/klachten/meldingen. 
• Bij het planmatig onderhoud scoren de planning en de communicatie laag. Wel zijn gebruikers tevreden over het uitgevoerde onderhoud. 

Toelichting:
Doel gehaald: Nee
Toelichting: De waarderingscijfers worden niet meer apart gemeten (Binnensport, Buitensport en Sociaal-cultureel) omdat het aantal respondenten te laag is en vanwege de gekozen andere methode van het klantentevredenheidsonderzoek.

• 66% geeft aan tevreden of zeer tevreden te zijn over het sportvastgoed. Dit is lager dan de doelstelling, namelijk minimaal gelijkwaardig scoren ten opzichte van de benchmark (waar de score 70% is).
• Bij de Dienstverlening (Huisvestingszaken en klachten/meldingen) zijn gebruikers ontevreden over (het gebrek aan) de snelheid van de afhandeling van de vragen/klachten/meldingen. 
• Bij het planmatig onderhoud scoren de planning en de communicatie laag. Wel zijn gebruikers tevreden over het uitgevoerde onderhoud.

Doel gehaald: Nee
Toelichting: De waarderingscijfers worden niet meer apart gemeten (Binnensport, Buitensport en Sociaal-cultureel) omdat het aantal respondenten te laag is en vanwege de gekozen andere methode van het klantentevredenheidsonderzoek.

• 66% geeft aan tevreden of zeer tevreden te zijn over het sportvastgoed. Dit is lager dan de doelstelling, namelijk minimaal gelijkwaardig scoren ten opzichte van de benchmark (waar de score 70% is).
• Bij de Dienstverlening (Huisvestingszaken en klachten/meldingen) zijn gebruikers ontevreden over (het gebrek aan) de snelheid van de afhandeling van de vragen/klachten/meldingen. 
• Bij het planmatig onderhoud scoren de planning en de communicatie laag. Wel zijn gebruikers tevreden over het uitgevoerde onderhoud.

Financiën op hoofdlijnen

Doelstelling 7.1
De uitgaven voor wonen van ca € 1,3 mln. werden met name ingezet voor de uitvoerings- en beleidstaken voor wonen (inclusief de Bestuurlijke Tafel Wonen Haaglanden en woonwagenhuisvesting). Hier staat een opbrengst van € 0,45 mln. (standplaatsenvergoeding aandeel overige gemeenten en bijdrage woningcorporaties) tegenover.

Doelstelling 7.2
De uitgegeven gelden voor vernieuwing hadden vooral betrekking op grondexploitaties (€ 18,5 mln. lasten en baten), uitgaven diverse gebiedsontwikkelingen zoals de Binnenstad € 1,4 mln. en de Strategische Agenda Zoetermeer 2040 (€ 2 mln.). De inkomsten uit incidentele verkopen, huren en pachten bedragen € 4,2 mln. en daar tegenoverstaande kosten € 1,6 mln.

Doelstelling 7.3
De uitgaven voor ruimtelijke ordening van € 1,8 mln. werden voor het grootste deel gedaan voor de personele inzet op het gebied van welstand en ruimtelijke ordening.

Doelstelling 7.4
De uitgaven voor verkeer van € 0,7 mln. zijn gedaan voor verkeer en de OV-schaalsprong.

Doelstelling 7.5
De overige uitgaven van € 3,9 mln. en € 1,5 mln. inkomsten betreffen met name de exploitatie van de commerciële panden van de vastgoedportefeuille en overhead.

Voor een verklaring van verschillen tussen begroting en rekening wordt verwezen naar hoofdstuk Jaarrekening/Toelichting op het overzicht van baten en lasten.