Ruimtelijke kwaliteit staat centraal in Zoetermeer. We willen dat nieuwe ontwikkelingen goed passen in hun omgeving en bijdragen aan een aantrekkelijke, functionele en toekomstbestendige stad. Dat vraagt om een slimme mix van functies, aandacht voor diversiteit en een sterk ruimtelijk ontwerp.

Elke ontwikkeling wordt beoordeeld in relatie tot de omgeving én de bredere regionale context. Veel opgaven vragen om afstemming en samenwerking met andere gemeenten en partners. Alleen zo kunnen we de ruimtelijke kwaliteit versterken — lokaal én regionaal.

Ruimtelijke koers van het Rijk en de provincie Zuid-Holland
De Rijksoverheid en de provincie Zuid-Holland zetten stevig in op meer regie in de ruimtelijke ordening. Met de Nota Ruimte en de Ruimtelijke Koers Zuid-Holland, zoals vastgelegd in het provinciale omgevingsbeleid, wordt gewerkt aan een rechtvaardige en toekomstbestendige verdeling van de ruimte. Deze kaders zijn richtinggevend voor het lokale beleid in Zoetermeer.
We willen actief bijdragen aan een evenwichtige ruimtelijke ontwikkeling die aansluit bij de nationale en provinciale koers. Daarbij streven we naar:

  • Het agenderen van de Zoetermeerse opgaven bij het Rijk en de provincie, met als doel de afnemende woonaantrekkelijkheid en sociaaleconomische kracht te keren. 

Om dit te realiseren, sluiten we aan bij de samenhangende mechanismen en opgaven uit onze Omgevingsvisie 2040, waaronder:

  • Concurrerende woonaantrekkelijkheid;
  • Sociaaleconomische kracht en brede welvaart;
  • Samenhang tussen beroepsbevolking en werkgelegenheid;
  • Verminderen van verschillen tussen wijken en buurten.

Samenwerking binnen de Haagse regio
Binnen de Haagse regio wordt intensief samengewerkt aan een gezamenlijke ruimtelijke koers, zoals verwoord in de handreiking ‘Ruimtelijke puzzel – Handreiking Haagse regio’. Deze vormt een belangrijke bouwsteen voor het provinciale ruimtelijke voorstel en legt de basis voor verdere regionale samenwerking.

We willen bijdragen aan een sterke, samenhangende Haagse regio waarin ruimtelijke opgaven gezamenlijk worden opgepakt. We streven naar:

  • Meer invloed op (boven)regionale besluitvorming over ruimte, wonen, groen-blauw netwerk, mobiliteit, economie, water en duurzaamheid.
  • Een gezamenlijke agenda voor de grote ruimtelijke dilemma’s in de regio.
  • Afstemming van lokale ambities met regionale en nationale kaders, zoals NOVEX en de Nota Ruimte.

In 2026 richten we ons specifiek op het versterken van het groen-blauwe netwerk en het toekomstbestendig maken van bestaande wijken.

Omgevingsprogramma Kwaliteit van de Leefomgeving
In 2026 werken we aan het omgevingsprogramma Kwaliteit van de Leefomgeving. Dit programma vormt het overkoepelende kader voor het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit in Zoetermeer. Het programma bestaat uit drie pijlers, die elk bijdragen aan een leefbare, duurzame en toekomstbestendige stad:

  • Een toekomstbestendige, gezonde en veilige buitenruimte
    Gericht op klimaatadaptatie, biodiversiteit en gezondheidsbevordering. We zetten in op een gezond bodem- en watersysteem, een diverse natuur voor mens, plant en dier, een aantrekkelijke openbare ruimte voor bewegen, spelen en ontmoeten, een passend netwerk voor gezonde mobiliteit en voldoende ruimte voor onder- en bovengrondse nutsvoorzieningen. Binnen de Aanpak Buitenruimte (onderdeel van programma 3) worden de beleidslijnen en maatregelen voor deze pijler opgesteld.
  • Verbetering van de kwaliteit van de gebouwde omgeving (bouwkwaliteit)
    Onder deze pijler starten we in 2026 met het opstellen van het omgevingsprogramma Bouwkwaliteit. Dit programma geeft richting aan hoe we binnen de kaders van de Omgevingswet invulling geven aan verbetering van de bouwkwaliteit in de stad. We formuleren ambities en uitgangspunten voor gebouwspecifieke kwaliteitseisen, zoals ruimtelijke kwaliteit, cultureel erfgoed, architectuur, duurzaamheid en toekomstbestendig bouwen. Het programma is een uitwerking van de Ruimtelijke Strategie Zoetermeer 2040 en biedt houvast voor initiatiefnemers, ontwerpers en toetsers.
    • Als onderdeel hiervan actualiseren we de Welstandsnota, zodat deze beter aansluit op de uitgangspunten van de Omgevingswet en onze ruimtelijke ambities. Bewoners en andere stakeholders worden hierbij actief betrokken.
    • Ook werken we aan het omgevingsprogramma Cultureel Erfgoed, waarin wordt vastgelegd wat we willen behouden, versterken en zichtbaar maken op het gebied van Zoetermeers cultureel erfgoed. Denk aan monumenten, beschermde stadsgezichten en cultuurhistorisch waardevolle panden, complexen, gebieden en structuren uit de Post 45-periode. Dit programma draagt bij aan de ruimtelijke kwaliteit en is een deeluitwerking van het programma Bouwkwaliteit.
  • Verbeteren van het gezonde leefmilieu
    Gericht op gezondheidsbescherming en het beperken van milieubelastende factoren zoals fijnstof. Binnen deze pijler valt ook het verplichte omgevingsprogramma Actieplan Geluid, dat bijdraagt aan een gezondere leefomgeving.