| Bedragen x € 1.000 |
| Beleidswijzigingen/Nieuw beleid |
2026 |
2027 |
2028 |
2029 |
| 1. Omgevingswet |
102 |
102 |
102 |
102 |
2. Extra vastgoedadviseur
- dekking via inzet op projecten |
116
-58 |
116
-58 |
116
-58 |
116
-58 |
3. Dakenteam
- dekking via reserve Zoetermeer 2040
- dekking via subsidie en kostenverhaal |
200
-120
-80 |
200
-120
-80 |
|
|
4. Volkshuisvestingsprogramma
- dekking via reserve Zoetermeer 2040 |
300
-300 |
300
-300 |
|
|
5. Formatie wonen
- dekking via reserve Zoetermeer 2040 |
116
-116 |
116
-116 |
pm |
pm |
6. Formatie verkeer/mobiliteit
- dekking via reserve Fonds Zoetermeer 2040
Mobiliteit participatie en onderzoek
- dekking via reserve Fonds Zoetermeer 2040 |
195
-195
240
-240 |
195
-195
|
195
|
195
|
7. Wet Goed Verhuurderschap en Wet betaalbare huur
- dekking via OAD |
135 |
106 |
97 |
93 |
8. Voorbereiding regiodeal
- dekking via reserve Fonds Zoetermeer 2040 |
100
-100 |
pm |
pm |
pm |
9. Penvoerderschap Hoefweg
- dekking via reserve Fonds Zoetermeer 2040 |
20
-20 |
20
-20 |
20
-20 |
20
-20 |
| Saldo |
295 |
266 |
452 |
448 |
Toelichting
1. Omgevingswet
Sinds 1 januari 2024 geldt de Omgevingswet en is het beheer van omgevingsdocumenten complexer geworden. Het nieuwe Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO) vervangt eerdere systemen en vraagt om nauwkeurige afstemming van kaarten, regels en beleid. Om dit goed te organiseren, zetten we in 2026 één fulltime stedenbouwkundig medewerker in. Deze medewerker beheert en publiceert de omgevingsdocumenten, stemt softwarewijzigingen af en ondersteunt collega’s. Zo zorgen we voor een betrouwbaar DSO, voldoen we aan de wet en beperken we juridische risico’s. De kosten voor deze inzet bedragen € 0,102 mln.
2. Extra vastgoedadviseur (1,0 fte)
Om de groeiende bouwopgave in Zoetermeer goed te kunnen ondersteunen, is uitbreiding van de vaste formatie vastgoedadviseurs voor de grondexploitaties, het kostenverhaal en de gebiedsprogramma’s noodzakelijk. De afgelopen jaren is hiervoor structureel 1,0 fte ingehuurd, deels bekostigd vanuit projectbudgetten. Gezien de omvang van de woningbouwprojecten, gebiedsprogramma’s (zoals Binnenstad en Meerzicht) en de uitgifte van (bedrijfs)kavels, is het wenselijk deze capaciteit structureel in de formatie op te nemen. Met deze uitbreiding houden we kennis en continuïteit in huis en verminderen we de afhankelijkheid van externe inhuur. Het benodigde budget bedraagt € 0,116 mln. waarvan circa 50% gedekt wordt uit projectbudgetten.
3. Dakenteam
In 2026 zetten we de volgende stap met het Dakenteam om daken in Zoetermeer beter te benutten. Na de voorbereidende fase in 2024 en 2025 richten we ons nu op concrete resultaten, met focus op de aanpak Optoppen–Aanplakken–Uitplinten (OAU). Deze aanpak draagt bij aan het verminderen van het woningtekort én aan de leefbaarheid en klimaatbestendigheid van bestaande buurten.
Samen met woningcorporaties zijn intenties vastgelegd om woningen toe te voegen aan bestaande complexen. Daarnaast verkennen we kansen bij VvE’s, parkeergarages en wijkwinkelcentra, en stimuleren we groene en blauwe daken via collectieve acties. Ook organiseren we de Week van het Dak (Dakenfestival 2.0).
Voor de uitvoering is in 2026 en 2027 een budget van € 0,2 mln. nodig (€ 0,1 mln. per jaar). Dit wordt ingezet voor projectleiding, kwartiermakers en ondersteuning. De kosten worden gedekt uit het Fonds Zoetermeer 2040 en diverse subsidies. Zodra OAU-projecten in voorbereiding of uitvoering gaan, zijn de reguliere regels voor kostenverhaal van toepassing.
4. Volkshuisvestingsprogramma
Met het Volkshuisvestingsprogramma geven we richting aan de woningbouwopgave in samenhang met sociaaleconomische ontwikkelingen in Zoetermeer. We spelen in op de groei en veranderende samenstelling van de bevolking, het tekort aan betaalbare woningen en de druk op voorzieningen.
De uitvoeringsagenda, gekoppeld aan de Woonzorgvisie, bevat concrete acties waarmee we als gemeente actief sturen. Voor monitoring worden nieuwe indicatoren ontwikkeld. Om het programma goed uit te voeren, is extra ambtelijke capaciteit nodig.
Voor 2026 en 2027 is jaarlijks € 0,3 mln. aan programmabudget nodig. Dit is nodig om de continuïteit en kwaliteit van het programma te waarborgen en Zoetermeer goed voor te bereiden op toekomstige ontwikkelingen.
5. Formatie Wonen
De huidige formatie voor Wonen is onvoldoende om de toenemende opgaven en werkdruk op te vangen. Daarom wordt voorgesteld om tijdelijk 1 fte toe te voegen. Deze uitbreiding is nodig om de kwaliteit en voortgang van het werk te waarborgen, onder andere bij de advisering over woningbouwprojecten en de samenwerking met corporaties en de regio.
De kosten bedragen € 0,116 mln. per jaar. Voor 2026 en 2027 worden deze gedekt uit het Fonds Zoetermeer 2040. Daarna wordt beoordeeld of structurele opname in de begroting mogelijk is via de groei van de algemene uitkering van het Gemeentefonds.
6. Formatie Mobiliteit en werkbudget
De ambities op het gebied van mobiliteit in Zoetermeer zijn groot, onder meer binnen gebiedsprogramma’s, regionale samenwerking en de uitvoering van Zoetermeer 2040. De huidige capaciteit is hiervoor onvoldoende. Daarom wordt voorgesteld om de formatie tijdelijk uit te breiden met 1,5 fte voor vijf jaar.
De extra capaciteit wordt ingezet voor:
- Regionale samenwerking (MRDH, provincie, rijk);
- Uitvoering van de Ruimtelijke Strategie Zoetermeer;
- Opstart van projecten zoals de metropolitane snelfietsroute en de OV-schaalsprong (ZoRo-lijn, LeiZo);
- Opstellen en uitvoeren van het Actieplan Verkeersveiligheid.
Deze inzet voorkomt versnippering, borgt kwaliteit en voorkomt vertraging in besluitvorming. De kosten bedragen € 0,195 mln. per jaar. Voor 2026 en 2027 worden deze gedekt uit het Fonds Zoetermeer 2040; daarna wordt gekeken naar structurele dekking via de algemene uitkering.
Daarnaast is een werkbudget van € 0,24 mln. nodig voor:
- Participatie bij het thematisch Omgevingsprogramma Mobiliteit (€ 80.000);
- Onderzoek naar alternatieve verkeerscirculatie en voorrang voor fietsverkeer, inclusief verkeerstellingen (€ 110.000);
- Evaluatie van het parkeerbeleid en advies over mobiliteitsnormen (€ 50.000).
Ook dit budget wordt gedekt uit het Fonds Zoetermeer 2040.
7. Wet goed verhuurderschap en Wet betaalbare huur
Sinds 2024 is de gemeente verantwoordelijk voor het behandelen van meldingen en klachten over verhuurders op basis van de Wet goed verhuurderschap (Wgv). Met de invoering van de Wet betaalbare huur (Wbh) per 1 juli 2024 komen daar extra toezichtstaken bij, zoals controle op huurprijsbescherming in het middenhuursegment.
De gemeente heeft hiervoor een meldpunt ingericht en werkprocessen opgezet. In 2025 wordt dit verder uitgebouwd. De inzet richt zich op het behandelen van meldingen, handhaving, juridische ondersteuning en het aanpassen van processen. Voor de uitvoering van deze taken is opdracht gegeven aan het Huurteam van Stichting Steenvlinder. De tussenevaluatie van deze samenwerking vindt na zes maanden plaats. Het college informeert de raad hierover in februari 2026.
De kosten voor 2025 bedragen € 0,135 mln. Deze worden ingezet voor extra capaciteit bij de teams Handhaving en Wonen en juridische ondersteuning. De middelen worden gedekt uit de structurele en tijdelijke rijksbijdrage (tot 2029) via de algemene uitkering. In de jaren daarna wordt de inzet naar verwachting geleidelijk afgebouwd.
8. Voorbereiding Regiodeal
Het rijk heeft begin 2025 een Regiodeal van € 10 mln. toegekend aan de New Town-gemeenten Nissewaard, Zoetermeer en Capelle aan den IJssel. Deze deal is bedoeld om de leefbaarheid en sociale samenhang in kwetsbare wijken te verbeteren. Voor Zoetermeer sluit dit aan op de Visie Zoetermeer 2040 en de inzet op wijkverbetering.
De Regiodeal wordt in 2025 en 2026 voorbereid. Hiervoor is onderzoek nodig en wordt een projectmanager ingezet. De kosten voor Zoetermeer bedragen € 50.000 in 2025 en € 0,1 mln. in 2026. Deze worden gedekt uit het Fonds Zoetermeer 2040. De subsidie dekt slechts beperkt uitvoeringskosten (3% van het totaal), waardoor aanvullende inzet vanuit de gemeente nodig is. Cofinanciering zal grotendeels plaatsvinden vanuit bestaande budgetten. Na toekenning van de subsidie volgt een afzonderlijk raadsvoorstel voor de uitvoering.
9. Penvoerderschap Hoefweg
De gemeenschappelijke regeling Bedrijvenschap Hoefweg wordt per 1 januari 2025 opgeheven. Na goedkeuring van de jaarrekening 2024 is Zoetermeer aangewezen als penvoerende gemeente.
Zoetermeer ontvangt € 0,2 mln. uit het voordelig resultaat bij opheffing voor de uitvoering van het penvoerderschap. Dit omvat het afhandelen van alle contacten, vorderingen en eventuele juridische procedures gedurende een periode van tien jaar na de opheffingsdatum.
Vervallen prestatie-indicator bestemmingsplannen
De indicator ‘Aantal vastgestelde bestemmingsplannen’ bij doelstelling 7.2 vervalt per 2025. Door de invoering van de Omgevingswet worden traditionele bestemmingsplannen vervangen door één integraal omgevingsplan voor het hele grondgebied van de gemeente. Daarmee is deze indicator niet langer bruikbaar als maatstaf.
In lijn met de Omgevingsvisie en de Ruimtelijke Strategie Zoetermeer werken we aan nieuwe effect- en prestatie-indicatoren die beter passen bij de doelen van Zoetermeer 2040. Deze nieuwe systematiek is nog in ontwikkeling. Zodra deze gereed is, stellen we passende indicatoren vast die bijdragen aan een transparante en samenhangende sturing op ruimtelijke kwaliteit.
