Doelstelling 2.1 Bevorderen vroegtijdige, toegankelijke, passende en effectieve jeugdhulp
Het doel is dat jeugdigen in Zoetermeer veilig, kansrijk en gezond opgroeien. Samen met de maatschappelijke partners ligt de focus op een goede start voor ieder kind. Er is basisaanbod dat toegankelijk is voor alle ouders en jeugdigen in Zoetermeer, bijvoorbeeld het consultatiebureau van de Jeugdgezondheidszorg en het jongerenwerk. Als opvoeden en opgroeien niet vanzelf gaat, dan zijn er vrij toegankelijke basisvoorzieningen waar ouders en jeugdigen terecht kunnen. Voor jeugdigen en ouders die meer ondersteuning nodig hebben, is er specialistische jeugdhulp beschikbaar.
Preventief jeugdbeleid
We versterken het vrij-toegankelijke, preventieve aanbod met als doel om voor de meest voorkomende vragen en problemen van ouders en jeugdigen passende en effectieve ondersteuning beschikbaar te hebben. De focus ligt daarbij op:
- Meer interventies beschikbaar te maken waarvan de effectiviteit reeds bewezen is of die op basis van wetenschappelijk onderzoek, veelbelovend zijn.
- Meer collectief aanbod te creëren, zodat hier naar kan worden verwezen in plaats van naar individueel aanbod. Het gaat bijvoorbeeld om groepsaanbod op scholen en in buurten.
- Meer interventies beschikbaar te maken die gericht bijdragen aan de uitdagingen die Zoetermeer kenmerken, doordat zij de meest voorkomende risicofactoren dempen en de belangrijkste beschermende factoren versterken. Dit betekent dat de focus met name ligt op het versterken van opvoedvaardigheden van ouders, sociaal-emotionele vaardigheden van jeugdigen en de psychische gezondheid van jongeren in wijken en buurten waar risico’s, zoals bijvoorbeeld armoede, ongeletterdheid, scheidingsproblematiek, middelengebruik en sociale problematiek, zich stapelen.
Kinderopvang op sociaal-medische indicatie
Kinderopvang op sociaal-medische indicatie is gewone kinderopvang voor kinderen die zich thuis niet optimaal kunnen ontwikkelen, vanwege sociale of medische redenen van (één van de) ouders of het kind zelf. Doordat er geen recht is op kinderopvangtoeslag, is het voor ouders te duur om kinderen naar een kinderdagverblijf of buitenschoolse opvang te laten gaan, terwijl dat gezien de situatie wel noodzakelijk is. Door het afgeven van een indicatie door Jeugd- en Gezinshulp kan een kind toch (tijdelijk en voor een beperkt aantal dagen) naar de kinderopvang, zodat er tijd is om de situatie in het gezin te normaliseren en de ontwikkeling van het kind niet te laten stagneren.
Specialistische jeugdhulp
De zorgen over de stijgende kosten voor de specialistische jeugdhulp zijn onverminderd groot. Er is een lichte stijging van het aantal jeugdigen dat gebruikmaakt van specialistische jeugdhulp. De oorzaak van de kostenstijging ligt met name in een toename van de zwaarte, duur en of omvang van de zorg. De toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg blijft daarmee onder druk staan. In 2024 zijn vanuit de crisisorganisatie diverse maatregelen genomen om de kostenstijging om te buigen. De maatregelen worden in 2025 voortgezet. Ook is er in 2024 verdere uitvoering gegeven aan de in 2023 ingezette acute acties.
Het programma Toekomstbestendige jeugdhulp richt zich op verbeteringen op de middellange termijn. In 2025 wordt gewerkt aan de diverse projecten zoals in de Rapportage Programma's en Projecten is opgenomen. Het project Hervorming specialistische jeugdhulp richt zich daarbij op het voorbereiden en implementeren van de afspraken uit de Hervormingsagenda Jeugd. Deels is de gemeente daarbij afhankelijk van wetgevingstrajecten. Deze kennen een lange doorlooptijd. Vooruitlopend daarop wordt gewerkt aan het doorvoeren van verbeteringen in de organisatie en de inkoop van de specialistische jeugdhulp. Het gaat dan onder meer om de inrichting van Stevige Lokale Teams en een verschuiving van specialistische jeugdhulp naar het voorliggend veld met vrij toegankelijke (basis-)voorzieningen. Samen met de regiogemeenten in Haaglanden wordt, mede op initiatief van Zoetermeer, de aanpak kostenbeheersing jeugd uitgevoerd. Daarnaast worden de pilots ten behoeve van de aansluiting onderwijs en jeugdhulp voortgezet.