Inleiding

De Perspectiefnota 2025 (PN) schetst op hoofdlijnen het financieel perspectief voor 2025 en de volgende jaren. Ook worden de afwijkingen over het lopende begrotingsjaar 2024 in de PN opgenomen: het Eerste Tussenbericht. Hiervan zijn de structurele effecten meegenomen in het perspectief van de meerjarenbegroting 2025 – 2028. De PN biedt de raad handvatten om in het voorjaarsdebat nader richting te geven voor de komende jaren. Ook kan de raad aandacht voor specifieke onderwerpen vragen. De uitkomsten van het voorjaarsdebat zijn de basis voor de Programmabegroting 2025 – 2028, waarover tijdens het begrotingsdebat in november 2024 besluitvorming plaatsvindt. 

De voorschriften van de provinciaal toezichthouder geven aan, dat de gevolgen van de meicirculaire worden betrokken in de Programmabegroting 2025-2028. De gevolgen van de aanstaande meicirculaire zijn niet in de Perspectiefnota 2025 verwerkt. Zo snel als mogelijk na het verschijnen van de meicirculaire wordt de raad in een afzonderlijk memo op hoofdlijn over de financiële uitkomst van de meicirculaire voor het voorjaarsdebat geïnformeerd. Na het zomerreces wordt een nadere duiding van de gevolgen van de meicirculaire gegeven. 

Na de inleiding volgt een schets op hoofdlijnen van ontwikkelingen. Daarna komt het financieel perspectief voor de komende jaren aan bod. Ook wordt ingegaan op de ontwikkeling van de reserves (Reserve Fonds Zoetermeer 2040 en Reserve vrij inzetbaar).

In aansluiting daarop wordt per programma en daarbinnen op postniveau, een toelichting op de ontwikkeling van met name het financieel perspectief gegeven. 

De Financiële verordening vermeldt in Artikel 3 Programmabegroting, lid 1, dat de raad in de eerste helft van een nieuwe raadsperiode een programma-indeling vaststelt. De gemeente kan daardoor de begrotingsopzet aanpassen aan de Zoetermeerse politiek-bestuurlijke wensen. Het voorstel is om vooralsnog de huidige programma-indeling te handhaven. Een eventueel gewenste modernisering van de begrotingsopzet om deze beter aan te laten sluiten op de opgaven van de stad is onderdeel van het project Vernieuwing P&C cyclus. Dan wordt ook bezien hoe Zoetermeer 2040 als leidend kader beter tot uitdrukking kan komen. Op dit moment is Zoetermeer 2040 als afzonderlijke paragraaf in de begroting en jaarrekening opgenomen. Vanwege het traject bezuinigings- en dekkingsmogelijkheden 2026 e.v. is het project Vernieuwing P&C cyclus vertraagd.

In principe kent elk programma de volgende inrichting. Allereerst wordt schematisch de doelenboom getoond met op het hoogste niveau het te bereiken maatschappelijk effect. Daaronder volgen de te realiseren doelen en de effectindicatoren (= meetfactoren). 

Ten tweede wordt een tabel gepresenteerd met onderwerpen (op postniveau) met daaronder een korte toelichting op de financiële en inhoudelijke gevolgen voor het Financieel perspectief met een indeling in:

1. Financiële ontwikkelingen bestaand beleid (mee- en tegenvallers). Naast de leereffecten jaarrekening 2023 gaat het om (financiële) afwijkingen van het lopend begrotingsjaar. Uitgangspunt is dat het vastgestelde kwaliteitsniveau gelijk blijft. 
2. Onvermijdelijke (of exogene) ontwikkelingen met financiële gevolgen, die buiten de invloedsfeer van de gemeente liggen. De gemeente heeft geen keuze. Denk aan wetswijzigingen, (natuur)rampen, ontwikkeling bijstandsuitkeringen of hogere aanbestedingskosten.
3. Voorstellen voor beleidswijzigingen zoals wijzigingen van kwaliteitsniveau, inhoud, doelgroep, nieuwe activiteiten, beleidsintensivering, activiteiten naar aanleiding van uitkomsten pilot.

Het uiteindelijke saldo geeft de financiële gevolgen voor het betreffende programma ten opzichte van de Programmabegroting 2024-2027. Hierbij betekent een min - teken een verslechtering van het saldo.

Indien van toepassing worden aan het eind van een programma ook de nieuwe strategische risico’s vermeld. Tot slot worden afwijkingen in investeringen en voorzieningen gemeld.

Bijlage 2 Samenvatting Eerste Tussenbericht 2024 toont een samenvatting van het financieel totaaloverzicht van de afwijkingen over het jaar 2024.

De volgende bijlagen zijn bijgevoegd:

1. Toelichting loon- en prijsstijging
2. Samenvatting Eerste Tussenbericht 2024
3. Resultaatbestemming jaarrekening 2023
4. Totaaloverzicht financiële ontwikkelingen: nieuw beleid, financiële ontwikkelingen bestaand beleid, onvermijdelijke ontwikkelingen en niet toegekend, wel gewenst structureel beleid. Ook is een overzicht van onderwerpen met tijdelijk beschikbaar gestelde middelen uit het Coalitieakkoord 2022 - 2026 opgenomen.
5. Monitoring evaluatie pilots: overzicht van alle recent afgeronde - en lopende pilots