Bijlage 5. Monitoring evaluatie Pilots

Op 12 juli 2021 is het raadsbesluit initiatiefvoorstel ‘stedenbouwkundige buurtvisie, overleg met omwonenden vanaf het begin’ genomen. Daarin is bepaald dat er een pilot ‘stedenbouwkundige buurtvisie’ wordt uitgevoerd. Het college heeft op 22 december 2021 besloten dat deze pilot wordt uitgevoerd bij twee deelgebieden in de Binnenstad. In het najaar 2022 is de pilot uitgevoerd in de deelgebieden (buurten) Luxemburglaan e.o. en Zuidflank Nederlandlaan. In maart 2023 is de concept buurtvisie aan de deelnemers van het participatietraject verstuurd en is ook de evaluatie van de pilot gestart. Op 26 juni 2023 heeft de gemeenteraad de deelgebiedsvisie Nederlandlaan vastgesteld. Op 3 juli 2023 werd ook de deelgebiedsvisie Luxemburglaan vastgesteld. De evaluatie  van de pilot is begin 2024 aan de raad aangeboden en na behandeling in de commissie stad op 18 maart 2024 door de gemeenteraad vastgesteld.

Naar aanleiding van motie 1911-35: Flexwonen is onderzoek gedaan naar 4 potentiële locaties in Zoetermeer die kansen bieden voor het realiseren van flexibele woonconcepten. Het college heeft een
voorkeur uitgesproken om de locatie Ruimtebaan nader te verkennen. Het project Flexwonen Ruimtebaan behelst de realisatie van ca. 80 tijdelijke sociale huurwoningen voor spoedzoekers op het voormalig baggerdepot aan de Ruimtebaan. Hiervoor is de samenwerking gezocht met woningcorporatie Vidomes.

Woonoverlast als gevolg van het gedrag van omwonenden kan hardnekkige vormen aannemen. In de meest extreme gevallen kan de overlast jarenlang aanhouden. Woonoverlast kent verschillende gradaties: van geluidsoverlast tot en met ernstige overlast waar zelfs de veiligheid en leefbaarheid in het geding komen. Aanhoudende woonoverlast kan het woongenot en het veiligheidsgevoel van bewoners ernstig aantasten. 
Om die reden is een speciale coördinator Woonoverlast aangesteld die de diverse gevallen van woonoverlast probeert op te lossen. Tevens is een apart meldpunt voor inwoners van de stad geopend. Via dit digitale meldpunt, ‘overlast van buren’ geheten, kunnen inwoners woonoverlast melden. 

Het college heeft in november 2023 de beleidsregel Terugdringen woonoverlast 2023 Zoetermeer vastgesteld. De praktische uitwerking van deze beleidsregel wordt betrokken bij de algehele evaluatie. 

Dealbreakers is een pilot, gefinancierd door het ministerie van Justitie en Veiligheid, gericht op het voorkomen van jonge aanwas in de drugscriminaliteit. Het project is gestart in 2021. Het ministerie heeft opnieuw een financiele bijdrage toegekend voor een bedrag van maximaal € 200.000 waarmee het project kan worden voorgezet over de periode van 1 januari 2023 tot 31 december 2024.

De gemeente Zoetermeer neemt sinds 2018 deel aan de landelijke pilot Integrale Persoonsgerichte Toeleiding naar Arbeid (IPTA) van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het betreft een coachingsmethodiek gericht op jongeren die dreigen af te glijden in criminaliteit. Binnen dit project is vanaf de start gekozen voor een domeinoverstijgende aanpak. Hierbij is expertise op het gebied van coaching gevonden binnen het Sociaal domein en De Binnenbaan. Aansturing van het project en afstemming met het ministerie zijn belegd bij Veiligheid. De aanpak zorgt indirect voor een veiligere samenleving, maar er worden ook veel kosten bespaard. De maatschappelijke baten zitten niet alleen in het voorkomen van criminaliteit, maar ook in het voorkomen van kosten die voortkomen uit vroegtijdig schoolverlaten, schuldenproblematiek en slachtofferschap. De methodiek dient als voorbeeld van een interventie waarin daadwerkelijk integraal wordt samengewerkt door professionals uit sociaal- en veiligheidsdomein.

Het gebruik van huishoudelijke ondersteuning (HO) vanuit de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo) neemt toe in Zoetermeer. Dit is een landelijke trend die wordt veroorzaakt door toenemende vergrijzing en de afschaffing van de inkomenstoets. Daarnaast is het voor aanbieders steeds lastiger om voldoende personeel te vinden die HO kunnen uitvoeren. Deze combinatie van factoren leiden tot stagnatie van de HO, waardoor kwetsbare inwoners niet of later de hulp krijgen die zij vragen. De kosten voor de HO lopen daarbij jaarlijks op. Structurele vernieuwing en innovatie van de HO is daarom noodzakelijk, ook om de dienstverlening beter aan te laten sluiten op het gedachtegoed van Positieve Gezondheid en hiermee inwoners beter te helpen, de hulp toegankelijk te houden en de kosten beheersbaar te houden. Het uiteindelijke doel is dat de Wmo beschikbaar blijft voor de inwoners die het werkelijk nodig hebben. We verkennen daartoe de mogelijkheden nieuw beleid HO vorm te geven. Onze doelstelling is dat inwoners waar mogelijk zelf de regie hebben over hun eigen huishouden, en dat we inwoners indien nodig ondersteunen zelf regie te behouden volgens de visie van Positieve Gezondheid. Daarnaast onderzoeken we samen met aanbieders van HO welke verbeteringen op korte en middellange termijn mogelijk zijn vanuit de bestaande de dienstverlening. We voeren in 2023 en 2024 proeven/ innovaties uit om nieuwe methodieken te testen voor de HO die bij positief resultaat een plek kunnen krijgen in de dienstverlening. In het najaar van 2022 hebben hiertoe eerste gesprekstafels plaatsgevonden. 
Dit project is onderdeel van het programma Sociale innovatie.

In het project staat de rol van werkgevers als vindplaats van financiële problemen en schulden bij werknemers centraal. Doel is het verkrijgen van inzicht in de kennis- en informatiebehoefte van werkgevers en werknemers over financiële ondersteuning op de werkvloer. Dit doen we door voorlichting te geven aan werknemers en leidinggevenden om bewustwording over geldzorgen te creëren en informatie te delen over ondersteuningsmogelijkheden, waaronder het gemeentelijke aanbod. Werknemers die via werkgevers in beeld komen willen we snel schuldrust bieden door het opkopen van (kleine) schulden. Dit draagt bij aan het versterken van bestaanszekerheid.
Het project is onderdeel van het Programma Sociale innovatie.

We willen vanuit het ondersteuningsaanbod van inZet in de wijk (passend binnen de kaders van wijkgericht werken en Zoetermeer 2040) verder innoveren in de vorm van wijkgerichte ondersteuningspakketten. Dit doen we op basis van de behoefte, bevolkingssamenstelling en verwachte ontwikkelingen in de wijken, om inwoners zo gerichter, preventiever en efficiënter te ondersteunen. Als resultaat streven we naar een afname van zwaardere zorg, en toename van de kwaliteit van leven van inwoners. inZet gaat deze ondersteuningspakketten in samenwerking met de gemeente ontwikkelen. De gesprekken hierover zijn opgestart en er zal gestart worden met opstellen van wijkscans in de 6 gebieden door de gemeente en inZet, op basis waarvan wijk- en vraaggericht, innovatief en preventief aanbod verder wordt ontwikkeld door inZet.
Dit project is onderdeel van het programma Sociale innovatie.

De gemeente Zoetermeer is door een toezegging aan de Raad begin 2022 begonnen met de pilot schoolontbijt op basisschool IKC de Regenboog (Meerzicht) en IKC de Touwladder (Seghwaert). De pilot, die nog steeds dagelijkse praktijk is in de twee scholen, onderzocht of het praktisch mogelijk is om kinderen in het basisonderwijs een gratis ontbijt aan te bieden op school. Op beide scholen is het een succes gebleken. De verantwoordelijken binnen deze scholen hebben een door de gemeente samengesteld evaluatieformulier ingevuld. Dit deel van de pilot (het faciliteren van het ontbijt binnen de school) mag beschouwd worden als succesvol en afgerond: de gemeente Zoetermeer zal de subsidieverstrekking voor bovenstaande scholen verlengen met 3 jaar. Een ander deel van de pilot is het verzorgen van zgn. ontbijttassen. Deze tassen worden direct, via een organisatie die zorgt voor de uitgifte, aan de ouders gegeven. De scholen spelen hierin géén rol.  Wat niet onvermeld mag blijven: Er is inmiddels ook via de landelijke politiek een optie voor scholen om zich in te schrijven voor het programma Schoolmaaltijden ism het Jeugdeducatiefonds en het Rode Kruis. Meerdere Zoetermeerse scholen hebben zich hiervoor opgegeven. 

Het streven was om het onderzoek naar de mogelijke rol van de gemeente in de uitgifte van ontbijttassen eind 2023 af te ronden. Dit onderzoek heeft meer tijd gekost dan verwacht. In combinatie met de tijdelijk beperkte capaciteit is de verwachting om het onderzoek uiterlijk in juni 2024 af te ronden.

Het gratis schoolontbijt heeft als beoogd effecten dat kinderen hierdoor een ontbijt hebben, minder kans hebben op overgewicht, zich beter kunnen concentreren door een volle maag en betere cijfers halen.

Door de vergaderruimtes en horecagelegenheid van Gymworld in te zetten als stille studieruimte is er meer gelegenheid voor Zoetermeerse studenten om te kunnen studeren. De stille studieruimte is met name bedoeld voor studenten die thuis of op school niet de
3 mogelijkheid hebben om in rust te studeren. In de voorgestelde ruimtes kunnen ongeveer 20 studenten tegelijkertijd gebruik maken van een stille studieruimte gedurende 16 uur per week. De ruimtes zullen op 2 vaste avonden in de week van 18:00 tot 22:00 en een dag in het weekend van 09:00 tot 17:00 beschikbaar worden gesteld.

Door een jeugdhonk te starten, waarbij de begeleiding in handen is van het jongerenwerk, ontstaat er een veilige omgeving waar alle jeugdigen uit de wijk kunnen komen en deelnemen. Binnen het jeugdhonk richt het jongerenwerk zich op 2 verschillende doelgroepen; jeugdigen van 12 tot 15 en jeugdigen van 15 tot 18. 
Op 3 dagen per week zal gedurende 9 maanden een jeugdhonk in pilot vorm kunnen plaatsvinden op de Cesar Franckrode. Op deze dagen zal de openstelling voor de beide leeftijdsgroepen zijn. Voor de jongere doelgroep kan een activiteit eerder starten en de oudere doelgroep kan aanin  de avond deelnemen. De doelgroepen kunnen ook samen een activiteit ondernemen.
Er wordt tijdens de eerste periode gestart met een compleet programma. Hiervan is het doel om de jeugdigen enthousiast te maken en een vaste groep deelnemende jeugdigen te creëren. Na de start wordt aan de jeugdigen gevraagd of zij wensen hebben voor de komende tijd. Hierbij kan gedacht worden aan verschillende sportactiviteiten of culturele activiteiten. De jongerenwerkers zorgen samen met de sportclubs en culturele partners binnen de stad voor de invulling van de hierop volgende periode. 

20 jongeren gemiddeld aanwezig bij de avonden, 10 van de jongeren stroomt door naar een regulier vrijetijdsaanbod.

De gemeente Zoetermeer neemt sinds september 2022 deel aan de landelijke pilot RIO (re-integratie officier) van het ministerie van Justitie en Veiligheid. De pilot is gericht op ex-detentie jongeren die een high impact crime (HIC) hebben begaan. Met middelen van het ministerie is een re-integratie officier aangesteld die extra op deze doelgroep inzet. Het project wordt daarnaast gebruikt om het nazorgproces, van binnen (Penitentiaire Inrichting) naar buiten (gemeente) te verbeteren. 

Het project heeft de volgende doelen: 1) verlagen kans op strafrechtelijke recidive. 2) resocialisatie van ex-detentie jongeren. 3) doorontwikkelen van de gemeentelijke aanpak nazorg ex-gedetineerden