Bijlage 3. Resultaatbestemming jaarrekening 2023

Het gerealiseerd saldo van baten en lasten over 2023 bedraagt € 3,8 mln. nadelig. Per saldo is tussentijds € 14,2 mln. aan de reserves onttrokken, zodat het uiteindelijk gerealiseerde resultaat over 2023 € 10,4 mln. voordelig bedraagt.  Dat positieve resultaat is, in afwachting van het voorstel ’resultaatbestemming’ ten gunste gebracht van de Vrij inzetbare reserve. Het definitief bestemmen van het resultaat gebeurt jaarlijks bij de perspectiefnota. Hierdoor kan de gemeenteraad dit betrekken bij de integrale afweging van de verschillende beleidsvoornemens. 
Het rekeningresultaat wordt voor € 5,9 mln. positief beïnvloed door taken die in 2023 niet volledig zijn afgerond en waarvan het vervolg in de jaren 2024 en verder is voorzien. De daarvoor benodigde voorstellen tot budgetoverheveling en resultaatbestemming worden in deze bijlage toegelicht. 
Het totale bedrag van € 5,9 mln. betreft:

  • 2 posten, bij elkaar € 190.000 die voldoen aan de criteria voor budgetoverhevelingen en wordt toegelicht in paragraaf Budgetoverhevelingen;
  • 17 posten met een totaalbedrag van bijna € 5,7 mln. die niet volledig voldoen aan de criteria en waarvoor een resultaatbestemmingsvoorstel wordt gedaan. De toelichting is in paragraaf Resultaatbestemmingsvoorstellen opgenomen

In het vervolg  worden de herfaseringen en de restantkredieten toegelicht. 

Budgetoverhevelingen

Terug naar navigatie - Budgetoverhevelingen

In het begrotingsbeleid bestaat de optie om budgetten die in een begrotingsjaar zijn toegekend, maar niet zijn uitgegeven over te hevelen naar het volgend boekjaar. Volgens ons begrotingsbeleid moeten voorstellen tot deze budgetoverhevelingen van 2023 naar volgende jaren voldoen aan de volgende criteria:

  • de activiteiten waar het budget in 2023 voor beschikbaar was zijn niet (geheel) uitgevoerd en de activiteiten zijn ook in 2024 of later nog noodzakelijk;
  • voor deze activiteiten is geen structureel budget in de begroting beschikbaar;
  • bij het vaststellen van de jaarrekening is op het betreffende programma sprake van een positief rekeningresultaat;
  • het budget is niet eerder overgeheveld.

Er zijn twee posten die voldoen aan dit criterium. 

  1. Voor verkeersveiligheid is voor de collegeperiode € 0,15 mln. per jaar beschikbaar gesteld. Hierbij worden onveilige verkeerssituaties aangepakt. De omgeving van scholen wordt daarbij als eerste aangepast. Van de jaarschijf voor 2023 resteert na het opstellen van het actieplan verkeersveiligheid € 0,12 mln. In het plan is onder andere een inventarisatie van de verkeersonveilige situaties opgenomen. Na vaststelling van het plan worden er gericht maatregelen getroffen.
  2. Voor een onderzoek naar een betere ontsluiting van de wijk Rokkeveen en Langeland ziekenhuis met het Openbaar Vervoer is via het coalitieakkoord € 140.000 beschikbaar gesteld, gelijk verdeeld over 2023 en 2024. In 2023 heeft een eerste verkenning plaatsgevonden, het budget wordt overgeheveld naar 2025. 

Voorgesteld wordt om deze bedragen voor 2025 en 2026 beschikbaar te stellen en te dekken uit de Vrij inzetbare reserve.

Resultaatbestemmingsvoorstellen

Terug naar navigatie - Resultaatbestemmingsvoorstellen

Voor activiteiten die niet volledig voldoen aan de criteria van budgetoverheveling maar waarbij het wel gaat om eenmalig budget voor activiteiten die in 2024 of later nog uitgevoerd worden wordt een resultaatbestemmingsvoorstel gedaan. 

1.    Regionaal werkcentrum en regierol centrumgemeente Zoetermeer
In de perspectiefnota van 2024 is voor 2023 incidenteel een bedrag van € 50.000 beschikbaar gesteld voor voorbereidingen voor het vormen van een Regionaal Werk Centrum en de regierol daarin van centrumgemeente Zoetermeer. De middelen zijn bedoeld voor de opbouw van een nieuw huisvestings- en dienstverleningsconcept in Zoetermeer als centrumgemeente en beleidscapaciteit voor afstemming met de regiopartners en UWV. De middelen zijn in 2023 niet besteed omdat de kaders vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid pas in januari 2024 informeel bekend zijn gemaakt. In april is in een brief aan de Tweede Kamer meer duidelijkheid gegeven. 

2.    Pilot schoolontbijt
De gemeente Zoetermeer is door een toezegging aan de raad begin 2022 gestart met de pilot schoolontbijt op basisschool IKC de Regenboog (Meerzicht) en IKC de Touwladder (Seghwaert). De pilot, die nog steeds dagelijkse praktijk is in de twee scholen, onderzocht of het praktisch mogelijk is om kinderen in het basisonderwijs een gratis ontbijt aan te bieden op school. De gemeente Zoetermeer onderzoekt nu of uitbreiding naar meerdere scholen mogelijk is en hoe deze uitbreiding zich verhoudt tot de landelijke regeling schoolontbijt.

De pilot loopt van 1 januari 2022 tot juli 2025. Oorspronkelijk is een bedrag van €125.000 beschikbaar gesteld. Hiervan is eind 2023 in totaal €24.000 besteed. De overige € 101.000 wordt met dit verzoek overgeheveld naar 2024 en een klein deel naar 2025.

Zie ook amendement 2211-B stop op honger in de klas.

3.    Arbeidsmarktregio ZHC
3a. Leerwerkmakelaars, etc.
De gemeente Zoetermeer ontvangt als centrumgemeente een decentralisatie-uitkering voor het versterken van de arbeidsmarktregio’s met als doel om de regiefunctie van de centrumgemeente voor de samenwerking en de gezamenlijke publieke werkgeversdienstverlening in de arbeidsmarktregio’s duurzaam te ondersteunen en versterken. De centrumgemeente van een arbeidsmarktregio treedt op als regievoerder en is de ontvanger van de decentralisatie-uitkering. 

Om ervoor te zorgen dat meer mensen kunnen deelnemen aan de arbeidsmarkt werken overheidsinstellingen, werkgeversorganisaties en onderwijsinstellingen samen om de dienstverlening in de arbeidsmarktregio te verbeteren. Deze opgave vraagt om een structurele meerjarenaanpak met een structurele financiering. Afgelopen twee jaar zijn voorbereidingen getroffen voor het opstellen van deze landelijke meerjarenagenda. Ook waren structurele middelen opgenomen in de begroting van SZW. Helaas zijn deze middelen grotendeels wegbezuinigd in de voorjaarsnota 2023. Wel gaat het opstellen van de landelijke meerjarenagenda door. De incidentele middelen die we als arbeidsmarktregio de afgelopen jaren hebben ontvangen, worden de komende tijd ingezet om de goedlopende interventies te blijven continueren en ons voor te bereiden op de aanstaande veranderingen.

Met name tijdens de coronacrisis zijn veel middelen beschikbaar gesteld vanuit het 3e steun-en herstelpakket voor het voorkomen van jeugdwerkloosheid. Om deze middelen effectief te kunnen besteden is in 2023 een regionale aanbesteding geweest voor inzet van leerwerkmakelaars voor de jaren 2024-2027. Dit maakt dat we jaarlijks een bedrag gaan overhevelen om de leerwerkmakelaars te kunnen bekostigen. 

Verder zijn in 2023 voorbereidingen getroffen voor twee initiatieven die nog niet zijn gestart omdat ze meer voorbereidingstijd nodig hebben: de realisatie van een Regionaal Werkcentrum en een initiatief om statushouders eerder te begeleiden naar werk.

In 2023 is in totaal een voordeel van € 3.009.717 gemeld. Dit bedrag is beschikbaar voor de regio. Toekenning aan partners in de regio gebeurt aan de hand van goed te keuren ingediende plannen.

3b. Kwetsbare jongeren en regionale doelgroepen
In opdracht van het rijk werkt de arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal (ZHC) aan extra taken in het kader van het begeleiden van (kwetsbare) jongeren naar werk en de regionale doelgroepen specifieke aanpak.

Begeleiding jongeren naar werk
Doelstelling van de decentralisatie-uitkering is drieledig:
1. De coördinatie van regionale aanpak jeugdwerkloosheid
2. Ondersteunen naar werk van kwetsbare aankomend mbo-gediplomeerden
3. Ondersteunen naar werk van voortijdig schoolverlaters
Hiervoor is in de Meicirculaire een bedrag beschikbaar gesteld van € 168.039.

Regionale doelgroepen specifieke aanpak
Doelstelling van de decentralisatie-uitkering is om de doelgroep statushouders te ondersteunen door middel van de aanstelling van regionale verbinders in elke arbeidsmarktregio. Hiervoor is in de Septembercirculaire een bedrag beschikbaar gesteld van € 68.329.

4.    Sociaal Innovatiefonds
4a. Onderzoek meervoudige problematiek
Op 10 oktober heeft het college het project ‘Onderzoek aanpak meervoudige problematiek’ vastgesteld. In 2023 zijn de kosten die gerealiseerd zijn voor dit project ten laste van SPUK IZA-regeling gebracht en niet ten laste van het toegekende budget. Het project loopt in 2023 en 2024. Een deel van de gelabelde gelden is nog benodigd voor de verdere uitvoering van het project in 2024. 

4b. en 4c. Herijking Toegang Jeugdhulp
Op 2 oktober 2023 heeft de raad voor het project Herijking Toegang Jeugdhulp geld beschikbaar gesteld voor de jaren 2023-2025 voor uitbreiding formatie partners (deel 2023 € 62.500) en ontwikkelbudget, implementatie, ontwikkelkosten en digitalisering (deel 2023 € 56.250). De samenwerking met de partners zit nog steeds in de opstartfase. Door de langere opstartfase en verschuiving van de uitvoeringsplanning is het niet bestede budget 2023 in 2025 benodigd om de kosten voor de ondersteuning vanuit de toegangspartners te kunnen dekken. Door de vertraging in uitvoering zijn er ook nog geen werkzaamheden voor het deel ontwikkelbudget, implementatie, ontwikkelkosten en digitalisering verricht. Het niet bestede budget 2023 is door de verschuiving van de planning benodigd in 2025. 

5.    Toegankelijkheid
In 2023 heeft het accent op de voorbereiding van het Manifest Fysieke Toegankelijkheid en bijbehorend Uitvoeringsplan gelegen, daardoor is minder uitgegeven dan voorzien. Om in 2024 een extra impuls te geven aan de actiepunten en maatregelen van het Uitvoeringsplan Manifest Fysieke Toegankelijkheid wordt voorgesteld om een bedrag van € 130.000 naar 2024 over te hevelen.

6.    Winkelcentra en bedrijventerreinen
In de programmabegroting is budget beschikbaar gesteld voor het verbeteren van de uitstraling van de openbare ruimte van verouderde wijkwinkelcentra en kantoor- en bedrijventerreinen. Voor onderzoek was in 2022 een bedrag van € 40.000 beschikbaar gesteld. Voor de uitvoering was in 2023 en 2024 jaarlijks € 100.000 beschikbaar gesteld. In 2023 hebben er geen werkzaamheden plaatsgevonden, die vinden plaats in 2024.

7.    Buitengym
Voor de aanleg van twee buitengymlocaties is een budget van € 120.000 beschikbaar gesteld voor het jaar 2023. Echter door het zoeken van geschikte locaties en de daar bijkomende participatie is in 2023 één van de twee locaties gerealiseerd. Deze post is al gemeld in het Tweede Tussenbericht 2023. Voorgesteld wordt om de begrote lasten van € 60.000 voor de tweede locatie middels een budgetoverheveling over te zetten naar 2024.

8.    Groot onderhoud en vervangingen portaal
In verband met een calamiteit van een portaal ten behoeve van verkeersregelinstallaties en bewegwijzering is in het Eerste Tussenbericht 2023 een incidenteel budget van € 200.000 beschikbaar gesteld. De betreffende portaal is verwijderd maar door de lange levertijden zal de plaatsing van de nieuwe portaal in 2024 plaatsvinden. Deze post is al gemeld in het Tweede Tussenbericht 2023. Voorgesteld wordt om de begrote lasten van € 200.000 over te zetten 2024. 

9.    Brede SPUK, combinatiefunctionarissen
De brede SPUK middelen zijn pas medio 2023 toegekend en beschikbaar gesteld door VWS. Voor inzet en besteding moesten grotendeels eerst nog plannen en beleid ontwikkeld worden. Daardoor zijn in 2023 niet alle brede SPUK-gelden ad € 0,306 mln. voor 2023 benut. Naar verwachting is het noodzakelijk om in 2024 extra inzet te plegen op het GALA-programmaonderdeel combinatiefunctionarissen. 

10.    Museum de Voorde
Het beëindigen van de subsidierelatie met stichting Museum de Voorde loopt tot 1 juli 2024. De nog te maken kosten en de projecturen voor het mogelijk maken van de komst van het Nationaal Video Game Museum op de locatie van Museum de Voorde worden betaald uit het beschikbare budget van € 1,5 mln. voor frictiekosten. Voor het afronden hiervan is in 2024 is € 0,433 mln. benodigd.

11.    Social Hub
De gemeente Zoetermeer heeft middelen aangevraagd voor 2024 en 2025. Het rijk heeft de middelen voor 2024 echter al in 2023 uitgekeerd via de decembercirculaire. De middelen zijn bedoeld voor de inrichting van een fysieke locatie waarin gezamenlijk wordt gewerkt aan het bieden van perspectief aan kwetsbare en risicovolle jeugd. Daarbij wordt gedacht aan een Social Hub waarin de jongeren een thuis kunnen vinden en waar professionals vanuit diverse disciplines door direct contact met de doelgroep kunnen leren wat echt werkt om jongeren naar een positievere levensloop toe begeleiden.

12.    Woningversnellingsproject Engelandlaan
De bouw van het woningversnellingsproject Engelandlaan 270 is verschoven in de tijd. In 2023 is het bestemmingsplan vastgesteld. De ontwikkelaar is nu bezig met de planvorming. De sloop- en bouwfase zal daarna starten en zal naar verwachting van 2024 tot 2026 duren. Het budget voor het gemeentelijk aandeel in de kosten van het bouw- en woonrijp maken bedraagt is € 305.000. Daarvan was in 2023 € 80.000 geraamd. Dit budget wordt toegevoegd aan 2026. Het budget voor 2024 schuift ook op naar 2025 en 2026. De nieuwe fasering van het totaal wordt dan 2024 € 50.000, 2025 € 130.000 en in 2026 € 125.000.

13.    Woonwagenhuisvesting
De herinrichting van de buitenruimte van woonwagenlocaties is door gebrek aan overeenstemming tussen partijen uitgesteld naar de tweede helft van 2024. De opdracht aan de aannemer is hierdoor stilgelegd. Het benodigde budget bedraagt € 174.000.

14.    Inwonersberaad
In het coalitieakkoord ‘Samen doen wat nodig is’ is het starten van een burgerberaad over het afvalbeleid opgenomen. Het burgerberaad is een verregaande vorm van participatie waarbij inwoners meedenken over een bepaald onderwerp. Het burgerberaad over het afvalbeleid start in 2024. Door middel van loting gericht op representativiteit van de inwonerssamenstelling, worden tenminste 150 inwoners aangewezen die het burgerberaad vormen. In een vijftal bijeenkomsten gaan de inwoners, onder begeleiding van een extern bureau, met elkaar in gesprek. Het burgerberaad kan gedurende het proces kennis over het onderwerp van buitenaf aantrekken (experts bevragen). De inwoners stellen aan het eind van het traject met elkaar de voorwaarden op waaraan het toekomstige afvalbeleid moet voldoen. Het burgerberaad brengt vervolgens een zwaarwegend advies uit aan de raad. Zwaarwegend betekent dat de maatregelen overgenomen worden tenzij hiertegen aantoonbaar gegronde redenen zijn om het niet of anders te doen. 
Afhankelijk van het verloop en de evaluatie van dit burgerberaad wordt bekeken of het in de toekomst ook voor andere onderwerpen gebruikt kan worden.

15.    Impact datagedreven werken
In het coalitieakkoord 2022 zijn extra middelen toegekend voor (interne) opleiding en training in het kader van datagedreven werken. Over de periode 2023 tot en met 2025 is jaarlijks € 80.000 beschikbaar gesteld. Door latere start van activiteiten is de helft van het budget 2023 onbenut gebleven. Dit is eerder gemeld in TB2.
Doordat een deel van de activiteiten uit 2023 worden uitgevoerd in 2024 is de inschatting dat het budget voor 2024 net niet toereikend zal zijn om alle voorgenomen activiteiten uit te voeren.

16.    Flankerend beleid
Met de Programmabegroting 2020 is de gemeenteraad akkoord gegaan met een pakket aan maatregelen, Ombuigen en Vernieuwen, die moeten leiden tot structurele besparingen. De eenmalige kosten van de (personele) gevolgen van de maatregelen Ombuigen en Vernieuwen worden gefinancierd uit Flankerende Middelen. De criteria voor aanwending van deze middelen worden beschreven in het Flankerend Beleid voor Ombuigen en Vernieuwen. In de begroting is hiervoor een bedrag ter grootte van € 2 mln. opgenomen, verdeeld in vier gelijke delen van € 0,5 mln. per jaar van 2020-2023. Het bedrag van € 0,2 mln. is de laatste overheveling voor Ombuigen en Vernieuwen. 

17.    Juridische advisering en ondersteuning Wet Open Overheid (WOO)
Vanaf 1 mei 2022 is de nieuwe Wet Open Overheid in werking en vervangt per direct de Wet openbaarheid van Bestuur (WOB). Met deze wet wil men een meer transparante en open overheid bereiken. De overheidsinstanties hebben onder meer de verplichting om overheidsinformatie actief te openbaren. Om dit te kunnen doen moeten processen en documenten worden aangepast en is bewustwording onder ambtenaren nodig. Voor de implementatie van deze wet heeft gemeente Zoetermeer een financiële bijdrage toegekend gekregen vanuit het rijk. 

Herfaseringen

Terug naar navigatie - Herfaseringen

De gemeente kent meerjarige projecten in de exploitatie waarvan de kosten worden gedekt uit reserves, subsidies of bijdragen van derden. Deze projecten zijn voor de exploitatie dus budgettair neutraal. Als de kosten in enig jaar lager zijn dan geraamd door vertraging in de uitvoering is de onttrekking uit de reserve in dat jaar ook lager en blijft het geld in de reserve beschikbaar voor dat project. De activiteiten (en daarmee gemoeide kosten en dekking uit reserves) schuiven door in de tijd. Er is sprake van een faseringsverschil van kosten en dekking ten opzichte van de begroting. Dit noemen we herfaseren. In de periodieke voortgangsrapportages worden de oorzaken nader toegelicht. In onderstaande tabel worden de budgettair neutrale herfaseringen per onderwerp genoemd en is aangegeven wat de dekking is. Gevraagd wordt om in te stemmen met het herfaseren van de volgende projecten naar 2024 en volgende jaren.

Instandhouding kredieten

Terug naar navigatie - Instandhouding kredieten

Kredieten zijn begrote uitgaven voor investeringen. De lasten van deze investeringen bestaan gedurende de levensduur uit afschrijvings- en rentelasten ten laste van de exploitatie. Als een investeringswerk is afgerond wordt dat krediet ‘afgesloten en in exploitatie genomen’. Dat wil zeggen dat de kosten van rente en aflossing ten laste van de exploitatie komen. Zolang een krediet nog niet in exploitatie is genomen (het werk is nog niet afgerond) wordt er op het krediet nog niet afgeschreven en komen er nog geen lasten voor rente en afschrijving ten laste van de exploitatie.
Vanuit het oogpunt van beheersing worden kredieten die ouder zijn dan twee jaar en die nog niet in exploitatie zijn genomen beoordeeld op de noodzaak om deze nog open te houden (niet af te sluiten) en als (restant) krediet over te hevelen naar het nieuwe jaar. Over 2023 gaat het om kredieten in onderstaande tabel. De werkzaamheden zijn vertraagd, onder meer vanwege aanbestedingstrajecten, afstemming met derden, capaciteitsgebrek, vertraging bij landelijke ontwikkelingen, e.d. 

Voorgesteld wordt om afgerond € 60,0 mln. aan uitgaven over te brengen naar 2024, € 51,8 mln. naar 2025, € 8,1 mln. naar 2025 en aan inkomsten € 4,3 mln. naar 2024, € 4,2 mln. naar 2025 en € 0,1 mln. naar 2026.