Programma 4 Vrije tijd

Binnen dit programma werken we aan een aantrekkelijk vrijetijdsaanbod dat bijdraagt aan een leefbare en vitale stad. We streven naar een breed en kwalitatief aanbod van voorzieningen in de stad. Dit helpt om inwoners en bezoekers te binden en boeien, en om doelstellingen van andere programma's te realiseren.
De gemeente kan dit niet alleen. Samen met partners en inwoners in de stad blijven we inzetten op een sterk aanbod van cultuur, kunst, evenementen, boerderijen, natuureducatie en sport. De gemeente speelt hierbij de rol van aanjager, ondersteuner en organisator.

Sport 

• Tijdens de zomerstop zijn bij drie voetbalclubs (S.V.O. Buytenpark, FC Zoetermeer en DSO) vier nieuwe kunstgrasvelden aangelegd als vervanging van oude natuurgrasvelden. Dit verhoogt de capaciteit, omdat kunstgras langer bespeelbaar is. Bij DSO is bovendien een semi-openbaar kunstgrasveld toegevoegd met belijning voor junioren, zodat het beter aansluit bij die doelgroep.
• Bij veel voetbalvelden is de oude verlichting vervangen door ledverlichting.
• In 2024 is het onderzoek naar de capaciteit van zwemwater afgerond en aansluitend is het nieuwe investeringsplan voor sportaccommodaties tot 2030 naar de raad gestuurd.
• Zwembad De Watergeus is geopend en de renovatie van zwembad De Veur is gestart.
• De nieuwbouw van de sporthal in het Van Doornenplantsoen bleek duurder dan verwacht. Na extra budget van de gemeenteraad kon het project doorgaan.
• Begin 2024 werd het ontwerp voor de was- en kleedkamer aan de Scheglaan afgerond, maar de aannemersprijs lag boven budget. Samen met FC Zoetermeer worden oplossingen gezocht zonder extra budget. Dit loopt door in 2025 en vraagt om aanpassingen in het ontwerp. 
• In 2024 zijn er verschillende aanvragen ingediend voor de Investeringssubsidie voor amateurverenigingen. Sommige zijn al goedgekeurd, andere worden in 2025 beoordeeld. Voorbeelden hiervan zijn: ledverlichting bij de Grizzlies (honk- en softbal), materiaal voor melodisch slagwerk voor muziekvereniging Harpe Davids en investeringen voor materialen bij het nieuwe zwembad voor Zwemvereniging Zoetermeer (ZVZ). 

Kunst & Cultuur

• Vijf culturele instellingen in Zoetermeer hebben subsidie gekregen om hun voorzieningen te verbeteren: Stadstheater Zoetermeer, Openbare Bibliotheek Zoetermeer, CKC & partners, Kunstgarage Franx en Poppodium Boerderij.
• Er zijn plannen gemaakt voor een erfgoedinstelling in de stad.
• Wijck heeft samen met wijkbewoners het culturele aanbod in verschillende wijken vergroot. Het gaat om de wijken Seghwaert, Meerzicht, Palenstein, Rokkeveen, Buytenwegh en Oosterheem.
• Aan het eind van 2024 is de Uitvoeringsagenda Cultuurvisie 2030 samen met het culturele veld geëvalueerd.
• Aan het Zuidwaarts is een kunstetalage ingericht waar geïnteresseerden hun eigen tentoonstelling kunnen maken. Aanleiding hiervoor was motie 2111-05.

• Samen met inwoners zijn twee kunstwerken ontworpen: één in het Centraal Park bij de Dobbeplas en één langs de Singel in Palenstein. Daarnaast is bij zwembad De Watergeus het kunstwerk 4M opgeleverd, met betrokkenheid van inwoners en zwemverenigingen.

Groen, Spelen, Leren 

• De renovatie van de stadsboerderijen en de wijk- en schooltuinen is voorbereid. 
• Op de drie stadsboerderijen zijn veel activiteiten georganiseerd samen met buurtsportcoaches en lokale partners. Kinderen, ouders en begeleiders konden deelnemen aan speelse en educatieve programma's.
• Vanuit het Nationaal Programma Onderwijs zijn er op alle drie de stadsboerderijen leerzame speurtochten ontwikkeld. Ook is er een Buiten Doe boek gemaakt voor leerlingen van groep 6 en is gestart met een themaweek en gastlessen op scholen.
• Beheerders hebben hard gewerkt aan de behandeling van dierziekten, zoals vogelgriep en blauwtong. 
• De samenwerking tussen natuur- en milieuorganisaties en de gemeente is ook in 2024 weer versterkt door het organiseren van vier bijeenkomsten per jaar.

Toelichting
Doel gehaald: Nee.
Toelichting: Meer dan een derde van de respondenten (38,9%) beoordeelt het totale evenementenaanbod in Zoetermeer als goed. Vijftien procent mist een onderdeel van het aanbod van grote evenementen, vooral op het gebied van muziek. Ongeveer tien procent van de respondenten (11,1%) mist middelgrote en kleinschalige evenementen in hun wijk of buurt, vooral door een gebrek aan informatie over de beschikbare evenementen. Veel respondenten geven aan niet te weten of er evenementen in hun wijk of buurt plaatsvinden.

Toelichting
Doel gehaald: Ja.
Toelichting: Sinds 2024 worden alleen de 6 basisinstellingen meegenomen in de indicator. 

Doel gehaald: Nee.
Toelichting: De doelstelling is net niet gehaald. De stijging die vorig jaar is ingezet (van 6,6 naar 7,1) is wel gebleven. De stijging komt vooral door een hoger waarderingscijfer voor het zwembad.

Toelichting
Doel gehaald: Ja.
Toelichting: In de perspectiefnota 2024 is voorgesteld de indicator te wijzigen van 'groen- en speelvoorzieningen’ in twee aparte indicatoren namelijk: ‘Waardering inwoners voor speel- en stadsboerderijen’ en 'Waardering voor wijk- en schooltuinen'. Omdat deze waarderingscijfers wel al apart zijn gemeten, kunnen we hier een realisatiecijfer voor 2023 delen al was er nog geen doelstelling voor.

Toelichting
Doel gehaald: Ja.
Toelichting: In de perspectiefnota 2024 is voorgesteld de indicator te wijzigen van 'groen- en speelvoorzieningen’ in twee aparte indicatoren namelijk: ‘Waardering inwoners voor speel- en stadsboerderijen’ en 'Waardering voor wijk- en schooltuinen'. Omdat deze waarderingscijfers wel al apart zijn gemeten, kunnen we hier een realisatiecijfer voor 2023 delen al was er nog geen doelstelling voor.

Sport 

• De nieuwe 'Sportagenda 2025 en verder' is naar de raad gestuurd. 
• In 2024 kreeg sport een hoger budget dan voorgaande jaren dankzij tijdelijke extra middelen van het Rijk (Brede SPUK) en de gemeenteraad. Dit werd onder andere gebruikt om de uren van de verenigingsondersteuner uit te breiden en 'clubkadercoaching' te starten. De verenigingsondersteuner helpt het bestuur, terwijl de clubkadercoach zich richt op begeleiding van trainers. Ook zijn er meer buurtsportcoaches ingezet, met extra aandacht voor jeugd, ouderen en gezondheid (hieronder verder toegelicht).
• Sportbeleid en de buurtsportcoaches zijn nauw betrokken bij de aanpak van 'Integraal werken aan de gezonde stad'. Zo is er gestart met JOGG (Jongeren Gewoon Gezond) en ZAGG (Zoetermeerse Aanpak Gewoon Gezond).
• Speciaal voor ouderen werd het ‘BRAVO-festival’ georganiseerd. Het gratis evenement bood een gevarieerd programma met volop bewegingsmogelijkheden, inspirerende sprekers en een gezellige dag met maatschappelijke- en sportpartners.
• De gemeente ondertekende samen met NOC*NSF, Rabobank, KNVB, POS en KNGU het convenant voor het sport- en beweegloket. Dit versterkt het gemeentelijk sportloket en verbetert kennisdeling.
• Met het Sportakkoord kunnen sportaanbieders met andere maatschappelijke partners een stimuleringsbijdrage aanvragen voor nieuwe sportinitiatieven. Omdat hier weinig gebruik van werd gemaakt, is een ‘pitchavond’ georganiseerd om nog laagdrempeliger nieuwe ideeën te pitchen. De drie beste ideeën kregen een podiumplek op het eerstvolgende Sportgala.
• Door een motie van de gemeenteraad kregen Zoetermeerders gratis zwemkaartjes om het nieuwe zwembad te ontdekken. Hier werd weinig gebruik van gemaakt, daarom kunnen de kaartjes ook komend jaar nog enkele maanden worden ingewisseld.
• De gemeente heeft een samenwerkingsovereenkomst ondertekend met de nieuw opgerichte Sportadviesraad. De Sportadviesraad geeft het college zowel gevraagd als ongevraagd advies. 

Kunst & Cultuur 

• Met de subsidieregeling Cultuurcoaches hebben culturele organisaties coaches ingezet als belangrijke schakel tussen inwoners en cultuuraanbieders. Dit gebeurde via de Brede regeling combinatiefunctionarissen binnen de Brede SPUK. Zestien organisaties, waaronder Mevrouw Latenstaan, Oude Kerk Zoetermeer, Historisch Genootschap Oud Soetermeer, Theaterhart en Filmhuis Cameo ontvingen subsidie voor de uitvoering van hun jaarprogramma. Daarnaast ontvingen zeven projecten subsidie via de regeling culturele projecten. Deze projecten leverde een bijdrage aan de doelen van de Cultuurvisie 2030. 
• Het Rijk heeft budget vrijgemaakt om jongeren (14-27 jaar) meer aan cultuur te laten meedoen. Veertien projecten, zoals MusicSoulHouse On Tour zijn goedgekeurd.
• Professionele culturele organisaties konden subsidie aanvragen om cultuurcoaches in te zetten op het snijvlak van Cultuur en Sociaal Domein. Zeven organisaties hebben hiervan gebruik gemaakt.
• Er is gewerkt aan een sociaal-culturele broedplaats voor jongeren in Palenstein.
• Greg & Baud Productions won de Kunst- en Cultuurprijs met hun voorstelling 'Taboe.' Illustrator en Street Artist Tobias Becker Hoff ontving de Stimuleringsprijs.
• De Raad heeft lokaal mediabeleid vastgesteld met richtlijnen voor de ondersteuning van lokale journalistieke organisaties.
• Er is onderhoud uitgevoerd aan 110 kunstwerken in de openbare ruimte. Kunstspecials dit jaar waren: De IJsslee in het Dobbepark (renovatie), de RuikStruikenTuin naast het CKC (renovatie), de Witte Fietsen aan de Moerbeigaarde (renovatie, inclusief herstellen verlichting) en de fontein van Interaction in de Grote Dobbe (terugplaatsing 2025). 
• Door de samenwerking met Kwaliteitsimpuls Openbare Ruimte zijn de wanden van zes fiets- en voetgangerstunnels voorzien van kleurrijke kunstwerken die het verhaal van Zoetermeer vertellen.
• De website met informatie over kunst in de openbare ruimte is vernieuwd. 

Erfgoed 

• Voor cultuurhistorie lag de aandacht op het inventariseren en beschermen van het erfgoed van de groeikern uit de periode 1945-1990 (motie 1811-38 is afgedaan). Ook zijn de kerkenvisie en de cultuurhistorische waardenkaart opgesteld (hiermee is motie 2106-36 is afgedaan). Dit in samenwerking met partners Historisch Genootschap Oud Soetermeer, Schatbewakers en het ArchitectuurPunt.

• De Open Monumentendag had als thema 'Erfgoed van routes, netwerken en verbindingen'. Inwoners kregen informatie over deze dag in een gratis gidsje met artikelen over het jaarthema en informatie over de locaties en de activiteiten. Er deden 22 locaties mee met in totaal 2.500 bezoekers. Aan de Open Monumentendag klassendagen deden 900 kinderen mee van 13 verschillende scholen. Kinderen uit groep zeven en acht kregen uitleg op school en bezochten daarna een locatie. 

Evenementen 

• Er zijn verschillende grote en kleine evenementen ondersteund met subsidie die bijdragen aan cultuur, sport en verbinding. Voorbeelden zijn: Vijverpop, Oldtimerdag, Live at the Lake, Bevrijdingsfestival, Halloweenstad en Koningsdag.
• Op de website van de gemeente is de evenementenpagina aangepast zodat organisatoren makkelijker informatie kunnen vinden over het organiseren van evenementen. Organisatoren zien meteen welke locaties geschikt zijn voor het organiseren van evenementen. Dit zorgt voor een betere benutting van evenemententerreinen.
• Door vaker voorgesprekken te voeren met organisatoren is de subsidieverlening en ondersteuning van organisatoren efficiënter geworden.
• Milieuvriendelijke maatregelen bij evenementen zijn gestimuleerd, zoals het testen met herbruikbare bekers en afvalscheiding.
• Om de samenwerking tussen organisatoren, ondernemers en maatschappelijke partners te verbeteren zijn branche overleggen en een informatiemarkt georganiseerd.

Groen, Spelen, Leren 

• De stadsboerderijen en wijk- en schooltuinen leren bezoekers over natuur, gezondheid en duurzaamheid. In totaal hebben 958 kinderen uit groep 5 en 6 schooltuinlessen gevolgd. Daarnaast hebben 108 klassen gastlessen gevolgd op verschillende groene locaties.
• Speelboerderij het Buitenbeest vierde haar 10-jarig jubileum met een feestelijk programma. In twee dagen kwamen er meer dan 2.000 bezoekers.
• De aanbesteding voor de bouw van het nieuwe Westpunt is afgerond. Het Westpunt is een bezoekerscentrum bij de natuurtuin in het Westerpark.

Toelichting
Doel gehaald: Ja.
Toelichting: Van de respondenten van de Stadspeiling ging 71% naar een evenement in Zoetermeer. Dit is meer dan vorig jaar en past bij het doel om een breed en gevarieerd aanbod te bieden.

Toelichting
Doel gehaald: Nee.
Toelichting: De doelstelling is net niet gehaald, met een verschil van 1%. Maar de stijging van eerdere jaren zet wel door.

Toelichting
Doel gehaald: Ja.
Toelichting: Er is een stijging zichtbaar, en het cijfer is niet zo hoog geweest sinds 2017. Vooral inwoners onder de 30 jaar sporten meer.

Toelichting
Doel gehaald: Ja
Toelichting: Het aantal bezoekers is gestegen. Dit is in lijn met de trend van meer interesse voor natuur- en buitenactiviteiten. 

Financiën op hoofdlijnen

Doelstelling 4.1
Met de uitgaven voor laagdrempelige culturele en sportvoorzieningen hebben we vooral de meerjarige subsidiëring van ongeveer € 9,6 mln. voor culturele basisinstellingen bekostigd. De exploitatie van onze voorzieningen voor natuur- en milieueducatie (de drie stadsboerderijen, de speelboerderij en de wijk- en schooltuinen) en de sport- en welzijnsaccommodaties bedraagt ongeveer € 16,1 mln. De inkomsten van ongeveer € 9,7 mln. komen vooral uit de huuropbrengsten van de accommodaties. 

Doelstelling 4.2
De uitgaven voor het bevorderen van een levendige stad bedroegen ongeveer € 8,1 mln. Deze uitgaven gingen vooral naar sport-, spel- en vrijetijdsontwikkeling, amateurkunst en cultuureducatie, het Centrum voor Kunst en Cultuur (CKC), het onderhoud van kunst in de openbare ruimte, evenementen en het monumentenbeleid. De inkomsten bestonden voor een groot deel uit € 0,7 mln. van de Brede SPUK-regeling van het Rijk. 

Voor een verklaring van verschillen tussen begroting en rekening wordt verwezen naar hoofdstuk Jaarrekening/Toelichting op het overzicht van baten en lasten.