1. Bestuurlijke tafel wonen (budgettair neutraal)
Voor het samenwerkingsverband zijn extra projecten uitgevoerd. Het doel van de projecten is om in regionaal verband woningbouwprojecten te versnellen en thematische knelpunten op te lossen. De kosten bedragen € 0,23 mln. en worden volledig gedekt vanuit subsidies van de provincie en derden.
2. Wonen (nadeel € 200.000)
De opgave om een bijdrage te leveren aan het keren van de mechanismen van Zoetermeer 2040 en de werkdruk zijn door een uitbreiding van taken toegenomen ten opzichte van eerdere jaren. De beschikbaar gestelde middelen voor de Wet goed verhuurderschap en de (tijdelijke) uitbreiding van de formatie met 1 fte zijn vanwege krapte op de markt extern ingevuld. Ook de vervanging in verband met langdurige ziekte is extern ingevuld. De meerkosten van de inhuur bedragen ca. € 0,2 mln.
3. Herinrichting woonwagenlocatie Bleiswijkseweg (voordeel € 154.000)
De herinrichting van de woonlocatie Bleiswijkseweg is in voorgaande jaren door gebrek aan overeenstemming uitgesteld. De opdracht voor uitvoering is inmiddels geactualiseerd, op onderdelen in overeenstemming met de wensen van partijen aangepast en opnieuw aanbesteed. In het najaar vindt de gunning plaats. Hierdoor verschuift de uitvoering en zullen de uitgaven dit jaar beperkt blijven tot ca. € 10.000. Het restant van het budget van ca. € 0,154 mln. verschuift naar 2026. Budgetoverhevelingen worden bij het bestemmen van het rekeningresultaat betrokken.
4. Woningbouwsubsidies (budgettair neutraal)
Om de woningbouw te stimuleren is in de programmabegroting voor drie projecten een budget opgenomen van € 2,5 mln. met dekking vanuit subsidie van de provincie. Verschillende projecten zijn vertraagd. Het project Roggeakker (54 zelfstandige sociale huurwoningen en 46 woningen voor senioren) start in 2026. Het project Villa Eigenwijze (Edisonpark) start in 2026 en wordt opgeleverd in 2027. Tot slot wordt het project 't Seghe Waert (50 woningen voor senioren, in totaal 54 woningen) in 2026 opgestart en opgeleverd in 2027. Daardoor worden de subsidies niet in 2025 verstrekt, maar in 2026. Dit geeft voor 2025 een voordeel op de kosten van € 1,2 mln. Hier staat een even hoog nadeel subsidieopbrengsten tegenover.
5. Ontwikkeling 't Seghe Waert (budgettair neutraal)
Stichting Vidomes herontwikkelt de locatie van het oude verzorgingstehuis ’t Seghe Waert naar woningen en daarbij passende maatschappelijke voorzieningen. Het terrein om de gebouwen heen wordt passend ingericht met groen, wandelpaden, zitgelegenheid en parkeren. Een gedeelte van het verplaatsen van een fietspad en de aanleg en herinrichting van het openbaar gebied was eind 2025 gepland. Deze werkzaamheden zijn door een gewijzigde uitvoeringsplanning opgeschoven naar het 1e kwartaal 2026. De in de begroting opgenomen kosten van € 1,2 mln. en even hoge dekking verschuiven naar 2026.
6. Ontwikkelstrategie Bleizo-West (budgettair neutraal)
Voor Bleizo-West is een nieuw ontwikkelperspectief en een nieuwe ontwikkelstrategie noodzakelijk. De bestuurlijke opdracht is eerder vastgesteld door het college maar de uitvoering is vanwege de discussie over onder andere de windopgave stilgelegd. Met de ondertekening van het bestuursakkoord tussen de provincie en de gemeente Lansingerland zijn afspraken gemaakt over de ruimtelijke ontwikkeling van Lansingerland. In december 2024 heeft Minister Keijzer Bleizo-West aangemerkt als aanpaklocatie voor versnelling van de woningbouwopgave. De uitvoering van de bestuurlijke opdracht uit 2020 wordt daarom nu weer opgepakt. De gemeente helpt hieraan mee. De bijhorende kosten van € 0,168 mln. worden in rekening gebracht bij de GR Bleizo.
7. Het Lange land 5a (nadeel € 80.000)
De gemeente is eigenaar van het pand aan Het Lange Land 5a, dat verhuurd is aan Funsport van Vliet Zoetermeer. Uit een inspectie door Bouw- en Woningtoezicht op 3 februari 2025 is gebleken dat de bouwkundige staat van het pand zorgwekkend is, waardoor het gebruik onmiddellijk is gestaakt. Om de veiligheid te waarborgen is gezocht naar een tijdelijke oplossing en zijn de gebreken hersteld. De kosten bedragen € 80.000.
8. Faciliterende projecten Binnenstad (budgettair neutraal)
In 2023 is budget beschikbaar gesteld voor de Uitvoeringsstrategie 2024-2030 van het programma Binnenstad. De budgetten worden ingezet voor het doorlopen van de haalbaarheidsfase van een aantal deelgebieden. In het deelgebied Centrum west zijn nog geen activiteiten gestart terwijl in deelgebied Europaweg/Ondineschouw er onderdelen zijn bij gekomen zoals de Vredekerk. Het dit jaar niet benodigde budget (en dekking uit financiële bijdrage van de ontwikkelaar) van deelgebied Centrum West van € 0,125 mln. wordt geherfaseerd naar een volgend jaar.
9. Faciliterend project Engelandlaan 270 (budgettair neutraal)
In 2023 is het bestemmingsplan Engelandlaan 270 vastgesteld. Met de initiatiefnemer is een anterieure overeenkomst gesloten waarin onder andere afspraken zijn gemaakt over het verhalen van de kosten van het woonrijpmaken. De uitvoering van deze werkzaamheden waren in 2025 gepland. Door een aangepaste planning, met een start van de bouwwerkzaamheden in 2025, verschuiven de werkzaamheden van het woonrijpmaken naar 2026/2027. Dit geeft een voordeel van € 0,197 mln. Hier staat een even hoog nadeel kostenverhaal tegenover.
10. Faciliterend project Van Aalstlaan 42-370 (Du Meeflat) en Van Aalstpark (nadeel € 75.000)
Met initiatiefnemer woningbouwcorporatie De Goede Woning is in 2023 een intentieovereenkomst afgesloten om de maatschappelijke haalbaarheid (fase 1 van de haalbaarheidsfase) te onderzoeken voor het plan voor nieuwbouw in het Van Aalstpark als onderdeel van het project Van Aalstlaan 42-370 (Du Meeflat) en Van Aalstpark. De nieuwbouw betreft ongeveer 140 sociale huurappartementen. Op basis van reacties vanuit de participatiebijeenkomst in 2023 is een ambitiedocument opgesteld voor het Van Aalstpark en directe omgeving. In het 1e Tussenbericht 2024 is een financieel nadeel gemeld omdat het opstellen van dit ambitiedocument veel meer inzet vergde. In 2025 zijn er meerdere personele wisselingen binnen het project geweest plus een tijdelijke stilstand. De herstart van het project is ten behoeve van fase 2 van de (financiële) haalbaarheidsfase. Met De Goede Woning worden afspraken gemaakt in een vervolg intentieovereenkomst met nieuwe financiële bijdragen. De gemaakte gemeentelijke kosten kunnen niet geheel verhaald worden, dit betekent voor 2025 een nadeel van zo’n € 75.000. Dekking van dit nadeel vindt plaats via onttrekking uit de reserves Versterking Financiële Positie Grondbedrijffunctie (50%) en de reserve Fonds Zoetermeer 2040 (50%).
11. Transformatorstations Stedin (budgettair neutraal)
Netbeheerder en energieleverancier Stedin heeft diverse verzoeken ingediend voor het realiseren van nieuwe verdeelstations. Dit in het kader van het op peil houden van de energievoorziening. De in 2025 geplande verkoop van drie gemeentelijke percelen verschuift naar 2026 vanwege een her-prioritering van de locaties. De in de begroting opgenomen baten van € 0,56 mln. en even hoge uitvoeringskosten verschuiven naar 2026.
12. Grondexploitatie Oosterheem/Oosterhage (budgettair neutraal)
Aan de rand van de wijk Oosterheem ligt het bedrijventerrein Oosterhage. In de loop van de jaren is een aantal bedrijfskavels uitgegeven en gerealiseerd, een deel ligt nog braak. De prognose was om in 2025 vier bedrijfskavels uit te geven maar vanwege de aanhoudende netcongestie is de uitgifte voorlopig opgeschort. Omdat de opbrengsten later worden gerealiseerd, levert dit een nadeel op van € 2,76 miljoen. De winstneming valt hierdoor € 0,5 miljoen lager uit (lagere lasten). Er is een relatie tussen de lasten en baten van een grondexploitatie op de balans. Het resultaat van een grondexploitatie wordt per saldo via een mutatie in de voorraad neutraal verwerkt, zodat de ontstane afwijkingen in de regel geen invloed hebben op het rekeningresultaat van de gemeente.
13. Grondexploitatie Edisonpark (budgettair neutraal)
De gemeente is één van de eigenaren van de gronden gelegen tussen de Australiëweg, Oostweg, Van der Hagenstraat en de Zegwaartseweg en heeft het initiatief genomen om in dit gebied woningbouw mogelijk te maken. In 2024 is de grondexploitatie Edisonpark herzien. De voorbereiding van de werkzaamheden met betrekking tot het bouwrijp maken zijn gestart. De aanbesteding vindt in september plaats. Een groot gedeelte van het bouwrijp maken verschuift naar 2026, dit levert voor 2025 een voordeel op van € 1,25 miljoen (lagere lasten). Er is een relatie tussen de lasten en baten van een grondexploitatie op de balans. Het resultaat van een grondexploitatie wordt per saldo via een mutatie in de voorraad neutraal verwerkt, zodat de ontstane afwijkingen in de regel geen invloed hebben op het rekeningresultaat van de gemeente.
14. Agenda Zoetermeer 2040 (budgettair neutraal)
Op de uitvoering van de Agenda Zoetermeer 2040 is een voordeel en een vertraging ontstaan. Hierdoor schuift een deel van het werk door naar 2026. Voor 2025 geeft dit een voordeel van € 0,22 mln. Daar tegenover staat een lagere bijdrage uit de reserve.
Ruimtelijke Strategie
De Ruimtelijke Strategie Zoetermeer (RSZ) en de omgevingseffectrapportage zijn in de eerste helft van 2025 afgerond en ter inzage gelegd. Het opstellen van de RSZ en de afhandeling van de opmerkingen van de ingediende zienswijzen heeft minder tijd gekost dan tevoren is bedacht. Dit geeft een voordeel van € 0,120 mln. De verwachting is dat de afhandeling van de advisering van de Commissie voor de Milieueffectrapportage (Commissie MER) binnen het bestaande budget kan worden afgerond. De RSZ wordt in de 2e helft van het jaar aan de raad ter besluitvorming voorgelegd. Onderdeel van de realisatie van de RSZ is het opmaken van een investeringsagenda.
Investeringsagenda
Voor de inhuur van externe expertise is € 100.000 opgenomen. Dit bedrag wordt nog niet besteed en zal doorschuiven naar 2026.
15. Wijkverkenning Buytenwegh (budgettair neutraal)
Het project Wijkverkenning Buytenwegh is medio 2025 afgerond. In de tweede helft van 2025 wordt gewerkt aan een plan van aanpak om de aanbevelingen uit het bewonersdocument en de literatuurstudie te vertalen naar concrete acties. Dit gebeurt in samenwerking met de woningcorporaties, inZet, bewoners en andere betrokken partners. Om invulling te geven aan de uitvoering van de voorgestelde acties is een nieuw project gestart onder de titel Gebiedsaanpak Buytenwegh. Dit moet leiden tot een voorstel voor verdere vervolgacties in 2025 en verder. Hierdoor blijven dit jaar de uitgaven beperkt tot voornamelijk personele uitgaven en verwachten we een voordeel van € 0,3 mln. Hier staat een lagere onttrekking aan de reserve tegenover.
16. Programma wijkontwikkeling Meerzicht (budgettair neutraal)
In 2025 is het ontwikkelperspectief Meer voor Meerzicht vastgesteld en is een budget voor 2025 beschikbaar gesteld van € 5,7 mln. Het ontwikkelperspectief beslaat een langere periode tot 2035. De uitvoering tot een bedrag van ca. € 2,8 mln. geraamd voor 2025 is om verschillende redenen vertraagd en schuift door naar 2026/27. De belangrijkste redenen zijn dat de voorbereidingstijd in verband met beperkte capaciteit is verlengd en dat de projectonderdelen met partners en inwoners intensiever zijn dan van te voren gepland. Tegenover de lagere kosten staan even hoge inkomsten vanuit de reserve, derden en het rijk.
17. Programma Binnenstad (nadeel € 200.000)
Door personeelswisselingen is er op het programma Binnenstad een overlap aan werkzaamheden ontstaan. Daarnaast moesten er openstaande vacatures worden vervuld met extern personeel. Bepaalde expertise is er te weinig of niet. Externe inhuur en wisselingen zorgen voor hogere kosten. Daarnaast zijn voor de uitvoering van het programma kaders nodig. Hiervoor is beleid nodig dat niet altijd actueel is of nog niet ontwikkeld is. Om geen vertraging op te lopen is er specialistische expertise ingehuurd om het beleid, zoals bijvoorbeeld de mobiliteitsstrategie van de Binnenstad, te ontwikkelen. Deze strategie wordt gebruikt voor de verschillende projecten voor de gehele Binnenstad en later toegevoegd aan de gemeentebrede mobiliteitsstrategie die nog in ontwikkeling is. De extra kosten vanwege de wisselingen, de externe inhuur en het ontwikkelen van beleid geeft een nadeel van € 0,2 mln.
18. Omgevingsprogramma’s Van Tuyllpark, de Noordelijke Bedrijventerreinen, Burgemeester Vernèdepark en omgeving Dr. J.W. Paltelaan (nadeel € 200.000)
Het ontwerpomgevingsprogramma gemeente Zoetermeer gebied Van Tuyllpark en de Noordelijke Bedrijventerreinen is in 2024 ter inzage gelegd. Naar aanleiding van de zienswijzen is het omgevingsprogramma aangepast. Andere opmerkingen zijn als onderdeel van de op te starten afzonderlijke projecten die voortkomen uit het omgevingsprogramma opgenomen. Hiervoor wordt nog een uitvoeringsagenda opgesteld. Naar aanleiding van de zienswijzen, de aanpassing van omgevingsprogramma en het opmaken van de uitvoeringsagenda zijn extra kosten gemaakt tot € 0,14 mln. De overschrijding is grotendeels het gevolg van ambtelijke en externe inzet voor werkzaamheden die buiten de oorspronkelijke projectscope, zoals de politie experience, vallen.
Het omgevingsprogramma Burgemeester Vernèdepark en omgeving Dr. J.W. Paltelaan is in 2025 ter inzage gelegd. Ook hier wordt een uitvoeringsagenda opgesteld voor het omgevingsprogramma. Hoewel het opstellen van deze agenda altijd tot de beoogde projectresultaten behoorde, is gedurende het project gebleken dat voor het prioriteren van de uitvoeringsagenda een grondige analyse van onderlinge afhankelijkheden noodzakelijk is. Om deze afhankelijkheden in kaart te brengen, zijn gesprekken gevoerd met diverse interne en externe experts. De benodigde inzet hiervoor is uiteindelijk € 60.000 hoger gebleken dan geraamd bij de start van het project.
19. Verkeersveiligheid (budgettair neutraal)
Voor het thema verkeersveiligheid is voor de collegeperiode budget beschikbaar gesteld. Dit budget is bedoeld om verkeersonveilige situaties te verbeteren. Er is geïnventariseerd wat potentieel risicovolle en onveilige locaties zijn en onder bewoners is gepeild wat zij onveilige locaties vinden. Een belangrijke locatie is het kruispunt Ruimtebaan-Spruitkoolakker. Hier wordt een rotonde gerealiseerd om de verkeersveiligheid te verbeteren en de doorstroming voor het autoverkeer, voetgangers en fietsers te bevorderen. Voor de aanleg is subsidie verkregen van € 0,188 mln. Hier staan even hoge kosten tegenover. De uitvoering vindt in de tweede helft van 2025 plaats.
20. Mobiliteit/Verkeer (nadeel € 250.000)
De personele druk rondom verkeer en mobiliteit is door de ambitie voor mobiliteitsontwikkeling in de stad en de behoefte aan verkeerskundige advisering en beleid in programma’s en projecten groot. Voor strategische advisering en versterking van het team en vervanging van langdurige zieke is eenmalige externe advisering en extra inhuur ingeschakeld. Daarnaast is voor de parkeerdrukmeting een nieuw onderzoek nodig. Dit leidt tot een overschrijding van € 0,25 mln. In de begroting is budget vrijgemaakt voor een uitbreiding van de formatie van 1,5 fte.
21. Pilot Buurtvervoer (voordeel € 160.000)
In 2025 is gestart met het opmaken van het programma van eisen en de aanbesteding van de pilot Buurtvervoer. De planning is om na de gunning en de daarbij behorende voorbereiding begin 2026 te starten voor een periode van drie jaar. Het project eindigt dan in 2028. Voor de uitvoering wordt subsidie aangevraagd bij de MRDH. De MRDH stelt als voorwaarde een eigen bijdrage van de gemeente. Hiervoor zal een afzonderlijk voorstel worden gemaakt. De vertraging levert voor 2025 een voordeel op van € 0,16 mln. De bijbehorende middelen worden overgebracht naar 2026 via een budgetoverheveling. Budgetoverhevelingen worden betrokken bij de besteding van het jaarresultaat.
22. Personeel (nadeel € 200.000)
Door met name langdurig ziekteverzuim, waardoor de kosten niet naar projecten kunnen worden doorbelast, treedt per saldo een nadeel op van € 0,2 mln. Het ziekteverzuim is niet beïnvloedbaar.